A soidade habitada

Case coincidindo coa celebración da Coresma cristiá, no Reino Unido o goberno anuncia a creación dun Ministerio da Soidade. É dicir, fixeron da soidade, cuestión de Estado. As persoas máis fráxiles, segundo estudos recentes, os anciáns, nenos e novos, recoñecen sentirse sos. Esta soidade non buscada, non desexada, non elixida explícitamente, xera graves enfermidades e acaba destruíndo ás persoas. Os síntomas: problemas de inestabilidade psicolóxica, de afectividade, tristeza, depresión e, desgraciadamente, ao final do camiño, moitos casos acaban na falta de sentido da existencia e no suicidio. É o destino de moitas persoas que viven no mal chamado “Estado do benestar” capaz de xerar tanto malestar que, deixándose levar por un egoísmo xenético e destrutor, constrúe castelos na area. A construción de grandes edificios sociais ancorados no capital, tarde ou cedo, caen como a torre de Babel. As construcións que se fan sobre o orgullo, o endeusamento do poder e o esquecemento dos máis débiles e marxinados non poden subsistir.

Cando, noutro tempo Emilio José cantaba á soidade elixida, referíase a ela como “unha criatura primorosa que non sabe que é fermosa”. É verdade que hai un silencio sonoro e unha soidade habitada. Hai, aínda na nosa cultura, residuos de desexos de infinitude que buscan un tempo para a soidade, o silencio, a espiritualidade e a interioridade. Iso é precisamente o tempo que agora acabamos de inaugurar nas culturas cristiás: a Coresma. Estamos no tempo. Despois do entroido vén sempre a Coresma. Ela, co seu nome feminino refírese a unha historia moi antiga. Unha fermosa historia descrita fermosamente no Éxodo. Unha historia sempre actual, nosa propia historia, que en forma de canto á liberdade, recorda o paso do pobo de Israel, guiados por Moisés, da escravitude do poder dos Faraóns en Exipto, o paso do mar Vermello e o camiño polo deserto durante corenta anos cara á Terra Prometida. No deserto das tentacións, o pobo superou, entre outras, a gran tentación do orgullo e da idolatría. No deserto das tentacións, Xesús durante corenta días e corenta noites superou as probas típicas do ser humano rexeitando as ofertas pecaminosas do inimigo.

Benvenida sexa a Coresma coa súa chamada á conversión, ao sosego do deserto, á soidade habitada, ao silencio sonoro. Vivimos nun primeiro mundo altamente ruidoso, impermeable á espiritualidade, alérxico á austeridade e fácil para a exterioridade.

O teólogo Olegario G. de Cardedal, nunha recente obra sobre Xesucristo, subtitulada “Soidade e compañía”, afirma que: “é unha sorprendente lei da historia que quen máis soidade soportaron, máis compañía suscitaron; que quen máis penetraron na noite, máis souberon da luz do día; que quen máis silencio cultivaron, máis palabras vivas tiveron”. Por iso, os grandes pensadores afirmaron que, en certo xeito, o crecemento en humanidade é proporcional ao crecemento da interioridade. É que resulta moi difícil a solidariedade e a santidade, sen a soidade buscada no encontro persoal do Deus que nos amou primeiro e que nos ansía orantes. Deste xeito, o oculto preséntasenos como expresión do deixar facer a Deus. Velaiquí tres propostas propias da Coresma: A oración que nos abre á vontade de Deus, a esmola que nos abre á gratuidade e o xaxún que nos axuda a recoñecer a nosa verdadeira condición de esmoleiros.

J. Mario Vázquez Carballo

Vicario Xeral da Diocese

Relativismo, “buenismo” e populismo

Tiven unha profesora que nos dicía con moita frecuencia que os “ismos” son xeralmente malos. Agora, que teño uns anos máis, comprobo todos os días que é certo.

Hai moitos expertos que analizan as causas do que lle pasa ao mundo e ás súas institucións, tamén á Igrexa. A moi poucos, por non dicir a ningún, óiolles falar dalgunhas cousas como son o relativismo e o “buenismo”. Do populismo si que se fala, porque se manifesta de xeito evidente e aberto.

Na miña humilde opinión estes tres “ismos” están facendo moito dano á sociedade e á Igrexa. Os tres poden resumirse no que designamos como “políticamente correcto”, que é o que agora, por outra banda, pon límites a case todo e a case todos.

Antes de seguir adiante imos ver o que nos di o dicionario da Real Academia Española sobre estas tres palabras:

Relativismo: Teoría que nega o carácter absoluto do coñecemento, ao facelo depender do suxeito que coñece.

“Buenismo”: Actitude de quen ante os conflictos rebaixa a súa gravidade, cede con benevolencia ou actúa con excesiva tolerancia.

Populismo: Tendencia política que pretende atraerse ás clases populares.

E agora o meu comentario que, por suposto, non é Palabra de Deus.

O relativismo, que tanto denunciou Benedicto XVI, fíxonos crer que todo vale, todo é igual, non hai valores universais nin absolutos, todo faise á medida de cada un.

As consecuencias para quen son? Sempre para os mesmos, os máis pobres. Os fillos dos ricos e dos dirixentes políticos van a colexios privados de élite doutros lugares de España e do estranxeiro, onde non hai folgas nin follóns políticos nin doutro tipo. Así uns aproveitan o tempo e os outros lles serven de escudo humano aos pais dos primeiros.

A definición de “populismo” restrínxese á política, pero afecta a outras moitas realidades, tamén á Igrexa.

Impórtame a vida da sociedade na que vivo. Confío en que esta mesma sociedade, que xa é adulta, dispón dos mecanismos e responsables necesarios para garantir o benestar e a convivencia pacífica de todos. Por iso estou tranquilo. Quizais me preocupa máis outro ámbito un pouco máis reducido, o da Igrexa, no que teño unha responsabilidade maior. Como dixen ao principio, estes tres “ismos” tamén están facendo moito dano aos mesmos cristiáns: facémonos unha doutrina a medida, collemos só o que nos interesa do Evanxeo, as axudas de Cáritas quedan reducidas a un mero “buenismo” a maioría das veces, polo que se consegue todo o contrario do que se buscaba. E, para rematar, querer quedar ben con todos e non enfrontarnos á realidade e ao que ten que ser, lévanos a ceder ás propostas máis surrealistas, como facer o reconto dos votos dun referendo ilegal dentro dunha igrexa e ao son de cantos litúrxicos.

 

Miguel Angel Álvarez Pérez

Párroco da Fonsagrada

Fai memoria de Xesucristo

“Fai memoria de Xesucristo, resucitado de entre os mortos” (2 Tm 2,8). Todos levamos na mochila da vida recordos agarimosos de algunhas persoas, acontecementos ou lugares. Quizáis o encontro cunha persoa ou unha grata experiencia nos empurrou a cambiar o punto de vista, o enfoque mesmo da nosa vida.

Iso precisamente lles pasa a moitos peregrinos que se acercan a un santuario. Xa sexa ao Cebreiro, aos Miragres de Saavedra, a Nosa Señora do Corpiño, a Santiago de Compostela, a Fátima (Portugal) ou a Lourdes (Francia). Moitos deses peregrinos, ao recordar estas experiencias, poden facer memoria do paso de Xesucristo pola súa vida. Non se trata de momentos de éxtasis, nin fenómenos paranormais, nin moito menos de “cicloxéneses espirituais”. Máis ben é un susurro, un empuxón á confianza, algo moi leve que os remova por dentro, que lles toque as fibras máis internas.

A sociedade actual fai que as persoas sexan desconfiadas, que non queiran que os demais coñezan as súas debilidades. Desconfían do veciño, do médico, do político, do cura, do mesmo Deus… E pensan que só buscan o seu egoísta interese e os queren enganar. Porén cando se senten febles, cando os brotes da enfermidade deixan pegada no seu corpo, cando necesitan que os familiares e amigos lles boten unha man nas tarefas nas que antes eran autónomos, cando experimentan que ter poucos anos non significa estar san, en definitiva, cando a enfermidade e o sufrimento chegan á súa vida, é cando se decatan de que son finitos. Todos quereriamos ser infinitos, valernos por nós mesmos moitos anos, pero a vida dinos o contrario. Nese momento caemos nunha fonda depresión, que só se poderá xestionar e da que só se poderá saír se se encontran persoas axeitadas que nos mostren o  cariño necesario.

Son moitos os que nun santuario encontraron a gracia da confianza, da aceptación da súa propia enfermidade, da non rebelión contra o sufrimento. Persoas que nalgún santuario encontraron a gracia de aceptar a enfermidade e saír da etapa de depresión que se dá despois de diagnosticarlles unha enfermidade. Peregrinos que a partir dese momento se encontraron acompañados no sufrimento e sostidos na vida por Deus, que se fixo home en Xesucristo e nos deu a súa Nai, a Virxe María, para que nos console. Bendita enfermidade se lles fai reorientar o punto de vista na vida; se lles fai tomar conciencia da súa finitude, de que o sufrimento foma parte da  vida, de que sentir compaixón e axudar ao irmán que sofre é o camiño que nos leva a felicidade nesta vida. E o que é máis importante, a felicidade eterna. O ceo vai ser un gran santuario onde nos encontremos os peregrinos da vida, os que intentamos pasar facendo o ben, como o fixo o noso Mestre e Señor, Xesucristo.

Por todo isto, dende a Hospitalidade de Lourdes da Diocese de Lugo, seguiremos peregrinando ó Santuario de Lourdes. A próxima peregrinación será dende o 25 ata o 29 de xuño. Peregrinamos, en primeiro lugar, para agradecerlle á Nosa Señora, a Virxe María os regalos que cada día da nosa vida nos concede é, en segundo lugar, para facer posible que outras persoas experimenten a gracia de estar nun dos grandes santuarios da Igrexa Católica.  E aos que non podedes peregrinar, témosvos moi presentes sempre na oración, para que a Nosa Señora de Lourdes vos manteña fieis ao Señor e vos acompañe coa súa protección.

Manuel Otero Méndez

Consiliario da Hospitalidade de Lourdes na Diocese de Lugo.

Quen fala de Josefina Bakhita?

No meu artigo “Dialogar e actuar con datos ou con estereotipos” poñía como 1º exemplo da aplicación de estereotipos o da “canonización exprés de Escrivá de Balaguer”. Subliñaba que o Papa destacaba á persoa beatificada con Escrivá, Bakhita, e non dicía o seu nome. Hoxe vou afondar na súa vida coa brevidade que permite este espazo.

Entre os santos canonizados nos últimos 25 anos a Santa Sé, a través dos tres últimos papas, destaca como exemplo para os cristiáns a esta ex-escrava sudanesa. Vexámolo nos seguintes feitos e textos:

XOÁN PAULO II, que a beatificou con Josemaría Escribá, canonizouna dous anos antes que a el, a pesar de ter este detrás unha poderosa organización na Igrexa. Da homilía da beatificación conxunta destaco:

“Na Beata Josefina Bakhita atopamos tamén unha testemuña eminente do amor paternal de Deus e un SIGNO esplendoroso da perenne actualidade das BENAVENTURANZAs (…) O Señor preséntanos a sor Bakhita como irmá universal, para que nos revele o segredo da felicidade máis auténtica: as benaventuranzas… Ela deixounos un testemuño de reconciliación e de perdón evanxélico”

Nesa homilía tamén fala de Escribá e exhorta ós seus seguidores “á santificación e a unha máis xenerosa participación na vida eclesial, sendo sempre testemuñas dos xenuínos valores evanxélicos, o que se traduce nun ilusionado dinamismo apostólico, CON PARTICULAR ATENCIÓN CARA OS MÁIS POBRES E NECESITADOS

Na Canonización de Bakhita Xoán Paulo II salienta que era unha avogada brillante da auténtica emancipación, que o exemplo da súa vida non leva á pasividade, senón a un compromiso de traballar arreo por librar a nenas e mulleres da opresión e violencia, e devolverlles a dignidade con tódolos seus dereitos.

BIEITO XVI na encíclica “Spe Salvi” dedica tres números a resaltar esta Santa, dos que destaco:

“O exemplo dunha santa do noso tempo pode en certa medida axudarnos a entender o que significa atopar por primeira vez e realmente a este Deus (…) A esperanza que nela nacera e a «redimira» no podía gardala para ela soa; esta esperanza debía chegar a moitos, chegar a todos” (nº 3)

“É fácil darse conta de que a experiencia da pequena escrava africana, Bakhita, foi tamén a experiencia de moitas persoas maltratadas e condenadas á escravitude na época do cristianismo nacente. (…) O que Xesús trouxera, morrendo El mesmo na cruz, era algo totalmente diverso: o encontro co Señor de tódolos señores, o encontro co Deus vivo e, así, o encontro cunha esperanza máis forte que os sufrimentos da escravitude, e que por iso transformaba desde dentro a vida e o mundo” (nº 4)

“A Primeira Carta ós Corintios (1,18-31) móstranos que unha gran parte dos primeiros cristiáns pertencía ás clases sociais baixas e, precisamente por iso, estaba preparada para a experiencia da nova esperanza, como vimos no exemplo de Bakhita” (nº 5)

FRANCISCO, o Papa actual, instituíu o 8 de febreiro, día no que se celebra a festa de Sta. Josefina Bakhita, como o día de “oración, reflexión e loita contra a escravitude e a trata de persoas” (a primeira en 2015). Invita a diversos movementos de Igrexa a organizarse para rezar e loitar contra a trata de seres humanos. E recordo este texto do Papa:

«O tráfico de persoas é un crime contra a humanidade. Debemos unir as nosas forzas para liberar ás vítimas e deter este crime que é cada vez máis agresivo, que ameaza, ademais de ás persas, ós valores fundamentais da sociedade e tamén á seguridade e á xustiza internacionais, así como á economía, á estrutura familiar e á vida social».  (Francisco, 12-XII-2013)

O lema para a xornada de 2015 era: “ENCENDE UNHA LUZ CONTRA A TRATA DE PERSOAS”. No “Angelus” dese día (8 febreiro) daba alento e ánimo ós comprometidos contra a trata, escravitude, explotación… e facía un chamamento ós gobernos a eliminar as causas desta vergonzosa praga.

Non pretendo avaliar as razóns dos pontífices nesta cuestión, pero si que me chama a atención que se fixaran nesta sinxela muller e que a propoñan con reiteración como modelo de vida cristiá. En nós está acoller, ou non, esta proposta de vida. Isto tamén nos mostra que a opción polos pobres destes papas parece máis seria ca do conxunto dos bispos, teólogos, presbíteros relixiosos e leigos ou ¿acaso esaxero?

Antón Negro

Delegado Episcopal de Cáritas

Cambios acaecidos e… por acaecer

Despois das pasadas eleccións catalás do 21 de decembro hai comentaristas e cidadáns que din que a situación volve a ser como antes. Pero iso non é verdade pois moitas cousas cambiaron considerablemente. Non estamos no punto de partida, senón que o acaecido ponnos nunha realidade distinta. Ademais, loxicamente seguirán producíndose cambios a curto prazo.

1) Na vida sociopolítica xa se produciron diversos cambios e entre eles eu quero resaltar os seguintes:

a) O primeiro é constatar que baixou moito o temor a aplicar o artigo 155 da Constitución. Mesmo nalgúns grupos políticos desapareceu por completo ese temor. Xa tódalas autonomías saben que existe ese artigo e que se pode aplicar sen maiores dificultades.

b) Por primeira vez o Goberno Central destituíu a un Goberno Autonómico e, por tanto, hai precedente para poder facelo máis veces. Este feito queda xa na memoria colectiva para ben e para mal. Ademais, pódese disolver un Parlamento Autonómico e convocar novas eleccións.

c) Case todos sabiamos que non ían ter apoio da Unión Europea, da ONU nin doutros países como anunciaban. Agora é claro para cataláns e demais españois que ese apoio non existe.

d) Tamén se sabía que se irían moitas empresas, aínda que as autoridades catalás preconizaban que non marcharía ningunha e mesmo virían instalarse moitas. Agora é evidente que as empresas marchan neses procesos.

Engadiría un pequeno comentario ao dato da obediencia da Administración Autonómica ao Goberno Central despois do 155: Penso que iso non debe sorprender, pois as persoas cando gañan 20.000 € ao ano ou máis, en xeral non están dispostas a arriscar a súa estabilidade por aventuras. Queren manter o seu nivel de vida e coa independencia había serias dúbidas. A medida que aumenta o nivel de riqueza aumenta xeralmente o conservadurismo do que se ten. Como isto non está ben visto, para tranquilizarnos e manipularnos a conciencia, fannos pasar por progresistas propostas políticas que son atentados contra a vida…

2) Por outra parte a curto prazo penso que cambiarán algunhas cousas. Sinalo dúas:

a) Antes de que pasen 5 anos PSOE e PP deberán apoiarse nos Orzamentos Xerais do Estado. Aínda que non se decatasen polo de agora é evidente que, o feito de que nunca o fixesen, perxudícaos como partidos, perxudica aos seus votantes e tamén ao conxunto dos españois en orde a un desenvolvemento equilibrado do país.

Se no pasado, en vez de pactar os Orzamentos cos partidos nacionalistas, tiveran pactado coas federacións rexionais do PSOE ou PP (incluídas as de Cataluña e Eukadi)… debilitarían aos nacionalistas e fortaleceríanse eles. Serían eles os que levan algo para as diversas comunidades autónomas e non os nacionalistas (Isto axuda a entender os resultados do 21 de decembro pois os nacionalistas case sempre levaron algún beneficio para a Autonomía). O mesmo vale para Cidadáns e Podemos.

b) Outro cambio, que xa se empeza a percibir, é que cos programas educativos non se controla a poboación en sociedades abertas. Tamén Franco quixo controlala, e cara o final do franquismo a Universidade e os Institutos eran da ideoloxía totalmente contraria ao réxime. Vén ser o que se chama a lei do péndulo da historia. Pero que quede claro que con isto non quero cuestionar a importancia fundamental da educación.

3) Os apartados 1 e 2 anteriores están dentro do que é a democracia representativa vixente e homologada na Unión Europea. Non se debe esquecer que os Gobernos teñen a supervisión política, económica e xurídica da UE, así que as Autonomías ou Rexións téñena dos Gobernos (esixencia tamén da UE).

Outra cuestión sería proxectar o qué facer para apostar por unha maior xustiza e democracia tendo presente que somos unha única humanidade.

É certo que temos que afrontar a solución dos problemas dos empobrecidos e famentos, dos refuxiados e inmigrantes mediante unha solidariedade universal. O Mediterráneo ten que deixar de ser un gran cemiterio. Hai que pór fin á violencia e ás guerras, á trata de persoas, á escravitude infantil… Aquí debe estar o compromiso ético e político máis importante. As accións guiadas polo egoísmo agravan a situación dos empobrecidos.

Antón Negro

Delegado Episcopal de Cáritas

A %d blogueros les gusta esto: