defuntos

A Igrexa lembra cada día aos fieis defuntos na súa liturxia, na celebración da Santa Misa e no rezo de Vésperas. E unha vez ao ano, o 2 de novembro, conmemora e reza especialmente por todos os defuntos.

Este día axúdanos a lembrar aos nosos seres queridos que nos deixaron e convídanos a encomendar á misericordia do Señor todas as almas que están en camiño da plenitude da vida, persoas coñecidas, pero tamén descoñecidas e quizá moitas veces esquecidas. É un xesto de fe e de caridade fraterna.

A tradición da visita aos cemiterios

A conmemoración dos fieis defuntos o día 2 de novembro reafirma en primeiro lugar a esperanza na vida eterna fundada na morte e resurrección de Xesucristo. Coa visita ao cemiterio, acompañada da oración, renovamos con valentía e forza a fe en que a nosa carne, que volve ao po, resucitará.

Para o cristián, o cemiterio é lugar da memoria e do afecto, da oración e da esperanza. Non é o lugar do medo á morte, senón do respecto profundo polo próximo e polo seu corpo, destinado á resurrección, e dun agarimo permanente, sostido pola esperanza.

A visita aos cemiterios estes días axúdanos a conservar os vínculos de afecto con quen nos ame, a expresarlles o noso amor coa oración, certos de que a morte xa non rompe a unidade que existe entre os que aínda camiñamos nesta terra, e os numerosos irmáns que xa alcanzaron a eternidade.

Vivimos así a fe na Comuñón dos Santos que profesamos no Credo. As nosas existencias están profundamente unidas unhas a outras, e o ben que cada un realiza afecta aos demais. Sabemos que a oración dunha alma crente na terra pode axudar mesmo a outra alma que se está purificando despois da morte. A esperanza cristiá non quere poñerse límites, porque se funda en Cristo, que se sacrificou por todos.

Por iso, a Igrexa convídanos a rezar con constancia polos defuntos e a visitar estes días as súas tumbas nos cemiterios. E enriquece este xesto de profunda caridade concedendo indulxencia plenaria, aplicable ás almas do purgatorio, aos fieis que visiten devotamente os cemiterios ou oren mentalmente polos defuntos cada día do 1 ao 8 de novembro. Ademais, o día 2 de novembro, conmemoración dos fieis defuntos, en todas as igrexas da Diocese pódese lucrar esta indulxencia plenaria.

Celebracións o día 2 de novembro

En toda a Diocese, o día 2 de novembro os párrocos celebran e ofrecen a Santa Misa polos fieis defuntos. En todas as parroquias en que é posible organízanse ademais diversos actos de piedade e devoción polos defuntos.

O Bispo de Lugo, Mons. Alfonso Carrasco Rouco, visitará o cemiterio de San Froilán e celebrará a Santa Misa na capela do cemiterio ás 17 horas, acompañado polos párrocos da cidade de Lugo.

Que a alma de todos os fieis defuntos descanse en paz.

Estamos afeitos a que haxa un día para todo. E por iso é lóxico que tamén haxa un día de defuntos. Eles son o noso tesouro, sobre todo cando en vida quixémolos moito, e por iso todo o que podamos facer por eles é pouco, incluso unha vez que xa non están entre nós. Recordámolos, tratamos de seguir os consellos que nos deron en vida e de poñer en práctica todo o que aprendemos deles.
Emocionámonos pensando neles, sobre todo nalgunhas datas claves do ano. E por isto mesmo, tamén pedimos para eles unha vida mellor: a eterna; e pedímoslla ao que só ten “palabras de vida eterna”, Xesucristo, o Fillo de Deus, o único que aínda o pode todo unha vez que morremos!
Dentro duns días celebraremos a festa de todos os Santos e o día dos fieis defuntos. Son dúas celebracións distintas, pero a inmediatez temporal e o contido das mesmas fan que as vivamos como unha única conmemoración. Con todo, isto non é o que máis me enfada.
O primeiro que non entendo explicábao moi ben un cura no blog da súa parroquia fai uns anos: “Este é, diría eu, o primeiro “día do Club” que celebramos na nosa Igrexa Universal. Non, non se preocupen, non me confundín co símil futbolístico, isto é igual que un Barça-Madrid, énchensen as igrexas e os cemiterios, as floristerías agradécennos como lles pagamos as flores que nos triplican o prezo, un bo momento (ás veces o único no ano) para limpar a sepultura dos nosos familiares e se cadra criticar, iso si, sen mala intención, a aqueles que non vemos nas súas, é que “desde logo, mira quedou viúva fai dous meses e xa non lembra ao pobre marido, e dixéronme no barrio que  xa ten outro. Que pouca vergonza”, “e o cura este, encima de mozo..”
Non é necesario dicir nada máis, só desexar que Deus se acorde dos nosos defuntos todos os días e polos séculos dos séculos, porque o que é nós, lembrándoos só un día ao ano, non creo que consigamos nada… !
E o segundo, isto si que xa é moito máis escandaloso, e o que de verdade me irrita. Non entendo que haxa xente que se crea todo isto do Samain, o Hallowen e as almas en pena dentro dunha cabaza e pola muralla de Lugo ou polos camiños e “silveiras” das nosas aldeas.
Pero imos ver… Isto ten algún sentido ou lóxica, ou é razoable?, quen vai querer logo de morto andar como unha pantasma por aí adiante ou reencarnarse en calquera  bicho? Se esta é a sorte dos defuntos, sería moito mellor que logo da morte non houbese nada. Se o noso destino é a vida dun bicho ou dunha pantasma deambulando pola muralla, non creo que teñan moito sentido todos os esforzos que temos que facer na vida para vivir e saír adiante: problemas, traballos, enfermidades, dificultades, sufrimentos… etc. Ademais, outra cousa, e antes de que existise a muralla por onde ían en procesión as almas en pena?. Sería interesante sabelo…
O razoable desde o meu punto de vista, é pensar en que hai un ser omnipotente,
absoluto, infinito, que xa creou todo o que existe. Un ser que, unha vez que terminan os nosos días, logo dunha vida de máis ou menos esforzos, fará posible que podamos seguir existindo dunha forma totalmente plena, e non cunha limitación, aínda maior da que temos agora, como é a dun insecto que anda polo chan, ou dun simple espírito sen corpo que peregrina polas silveiras (ou pola muralla).
Os defuntos, ou están xunto a Deus, ou non están en ningún lado. Iso de que “onde queira que esteas” que lles dicimos moitas veces aos nosos seres queridos, ou o de que “viven no meu recordo”, non me produce ningún consolo. Para os meus defuntos, igual que para min cando morra, quero o mellor sitio, e este é sen dúbida xunto a Deus, o que é perfecto (porque se non non sería Deus). Se os meus defuntos só viven no meu recordo, cando eu e todos os que se lembran deles morran, eles tamén morrerán, e, esta vez sería para sempre… !
Por iso ten todo o sentido acudir a Deus e pedirlle polos nosos defuntos. Pero non é menos certo que somos nós, os que aínda vivimos, os que estamos moito máis necesitados da axuda de Deus. Acudimos en masa o día de defuntos a pedir por eles, a veneralos, e iso está moi ben. Pero, por nós que facemos o resto do ano?

Miguel Ángel Álvarez

Milan Kundera publicou en 1984 unha famosa novela baixo o título A insoportable levidade do ser. Non vou contar o relato, pero si algúns detalles da novela. O personaxe principal chámase Tomás. Mostra moita incerteza ao afrontar unha relación de parella e a madurez que a esta relación debe impregnala. Sabina, eterna amante de Tomás, sente a verdadeira lixeireza nas cousas e tras relacionarse con homes comprometidos, acaba outorgándolle á infidelidade moi pouca importancia. Esta lixeireza na maneira de vivir é consecuencia dunha actitude existencial amoral e anodina. Despois de 10 anos, Sabina foi a vivir aos Estados Unidos. Vivía cunha parella de anciáns que en certa forma representaban o desexo inalcanzable e irreal por ter unha familia, xa que eles eran como os seus fillos. Este tempo “familiar” pronto acabaría. O ancián morreu e a súa esposa foi a Canadá a vivir co seu fillo. Sabina quería permanecer en estado de “levidade”, sen peso nin ataduras, así que escribiu o seu testamento deixando moi claro que á súa morte cremasen o seu corpo e esparexesen as súas cinzas.

Até aquí a primeira parte deste artigo. A morte é a Gran Marcha na novela de Kundera. É para todos. A cultura cristiá tennos habituados a asumir a morte con certa naturalidade. Ela non é o final. Hai vida despois. Hai eternidade. O Deus que nos creou por exceso de amor, espéranos como un Pai ao final, cos brazos abertos se de verdade queremos retornar ao seu Fogar. Esta é a gran verdade cristiá, unha verdade que enche de esperanza e sentido a vida aquí, e de gloria, no alén. Por iso, nós veneramos aos mortos. E chamamos ao cemiterio “Campo Santo”, lugar onde descansan os nosos mortos esperando o Xuízo Final; entón, máis aló do espazo e do tempo, xa non farán falta campos”, nin “santos”, porque todos gozaremos da felicidade eterna sempre que non rexeitemos a Deus e aos demais.

Ler máis