Ofrenda do Antigo Reino de Galicia ao Santísimo

V ENCONTRO EUCARÍSTICO LUCENSE 00

Lugo celebra o sábado 4 de xuño ás 20h na Catedral as Vésperas solemnes da Oitava de Corpus Christi e o domingo a Ofrenda do Antigo Reino de Galicia ao Santísimo, que nesta ocasión será realizada polo alcalde de Ourense Jesús Vázquez.

A alcaldesa de Lugo, Lara Méndez, recibirá ás autoridades participantes, que se desprazarán, en comitiva, ata a Catedral de Santa María, onde ás 12:00 horas comezará a celebración da solemnidade da Oitava de Corpus, presidida polo bispo de Ourense, Mons. Leonardo Lemos Montanet.

A intervención musical corre a cargo do Orfeón Lucense.

As confrarías de Semana Santa acudirán, cos seus estandartes e bandeiras, á Eucaristía e á posterior procesión. Antes, ás 11:30 horas repartirán bolsas con pétalos na porta da igrexa dos Franciscanos a quen desexen colaborar coa choiva de pétalos ao paso do Santísimo Sacramento polas rúas.

Non hai mal que por ben non veña

Aqui profesamos este misterio de fe

Froito dun san optimismo dicimos moitas veces que “non hai mal que por ben non veña”. Si, é así. Moitas veces aquilo que é malo ata pode traer algo bo.
Todo isto pola peculiar Ofrenda do Antigo Reino de Galicia ao Santísimo Sacramento que se celebrou en Lugo o domingo pasado. Como moitos sabedes, este ano tocáballe ao Concello de Santiago facer a Ofrenda en nome das sete antigas provincias do Reino de Galicia (Santiago, A Coruña, Betanzos, Mondoñedo, Lugo, Ourense e Tui). Pero o seu novo alcalde, apelando a unha mala concepción da laicidade das institucións públicas, rexeitou presentar a Ofrenda.
Debemos respectar a fe ou a ausencia dela de cada persoa e, polo mesmo, entendo que non ten ningún sentido que un ateo se poña a simular unha oración ante quen non existe para el. Por iso, ao meu xuízo, neste caso concreto, o ideal é que o alcalde de Santiago delegase a presentación da Ofrenda nalguén da súa Corporación que profesase a fe católica.
A parte boa de todo isto, onde está?. Grazas á polémica creada, moitos lucenses e galegos tivemos ocasión de lembrar a importancia das nosas tradicións e redescubrir o valor da fe e da Eucaristía. Quizais estabamos algo adormecidos e esta revolución serviu para espertarnos.
Unha campaña nas redes sociais e internet, sen precedentes na Diocese de Lugo, axudounos a ver a importancia de estar unidos tamén para estas cousas.
Á marxe das polémicas, os últimos 15 días foron moi intensos na vida eclesial da cidade. O Corpus, as múltiples actividades do Centro Eucarístico Lucense, a Oitava do Corpus e a mencionada Ofrenda de Galicia. Dúas semanas de graza que o Señor regalounos para a reflexión, a oración, a música, a teoloxía, a liturxia, a poesía, a fotografía, en definitiva, para honrar a Cristo-Eucaristía que na Catedral de Lugo recibe culto dun modo singular desde tempo inmemorial.

Miguel Ángel Álvarez

Homilía do Arcebispo de Santiago na Ofrenda do Antigo Reino de Galicia ao Santísimo

MOns Julian Barrio

Excma. Sra. Oferente

Excmo. Sr. Delegado da Xunta de Galicia

Queridas Autoridades

Queridos irmáns Bispos: Sr. Bispo da Diocese de Lugo e Sres. Bispos das Dioceses de Galicia

Queridos Membros do Cabildo da Santa Igrexa Catedral de Lugo

Queridos sacerdotes, membros de vida consagrada e leigos

Queridos membros da Cofradía do Santísimo Sacramento, de Caritas e da Adoración nocturna

Queridos irmáns e irmás no Señor:

¡Velaquí é o misterio da nosa fe! “Que Cristo habite pola fe nos vosos corazóns e que teñáde-la vosa raíz e voso alicerce no amor”, manifestado por Cristo na Eucaristía. Seguindo unha tradición secular, profundamente arraigada no sentir relixioso e espiritual, a comunidade cristiá galega síntese convocada nesta catedral de Lugo, tenda do Altísimo, ante a presenza real e verdadeira de Xesús Sacramentado para pregar a quen intercede por nós, prostrarse en adoración confiada e loalo pola súa infinita misericordia. Hoxe esta Catedral faise templo e corazón de toda a Igrexa en Galicia, testemuñando a devoción eucarística e acollendo a ofrenda, en nome da querida Cidade de Mondoñedo, presentada pola súa Alcaldesa. Contemplamos nesta solemnidade a marabilla da presenza real e verdadeira de Cristo na Eucaristía, lembrando como esta forma parte das raíces da nosa comunidade e da nosa vida; e pedindo que se vaia consolidando o proxeto de Deus na nosa historia.

A Palabra de Deus recordounos a alianza divina co home na historia da salvación: Deus protexendo o home, o home manifestando a súa obediencia a Deus: “Faremos todo o que dixo o Señor e obedeceremos” (Ex 24,7). A alianza con Noé, Abraham e Moisés son anuncios renovados da alianza nova e definitiva de Deus cos homes selada co sangue de Cristo, derramado para o perdón dos pecados. “Por iso, é mediador dunha nova alianza,… a fin de que os chamados á herdanza eterna, poidan recibir o cumprimento desta promesa”(Heb 9, 15).

Aquel día, Xesús pediu a casa a un amigo anónimo que lla ofreceu sen recompensas nin recoñecementos. Esta persoa déixanos unha lección sinxela para noso proceder. Aquela casa coñecerase xa como Cenáculo. Pero hoxe o Señor pídenola a ti e a min porque quere celebrar a Pascua connosco. “Se alguén escoita a miña voz e abre a porta, eu entraría cabo del e cearía con el e el comigo” (Ap 3,20). Como non recordar a alegría de Zaqueo cando hospedou a Xesús na súa casa! Zaqueo deulle un banquete material. Xesús deulle o banquete da liberdade, do amor, da felicidade. Hoxe o Señor segue celebrando a súa cea pascual cos seus discípulos que somos nós.

A nosa vitalidade cristiá depende da Eucaristía e está esencialmente vinculada a ela de tal forma que sen vida eucarística non pode haber senón aparencias de vida cristiá. Compartir o pan da Eucaristía comprométenos a configurar a sociedade respectando a lei santa de Deus reflectida na lei natural e na recta razón, que mostra ao home o camiño a seguir para obrar o ben e alcanzar o seu fin. “A indiferenza relixiosa, o esquecemento de Deus, a lixeireza con que se cuestiona a súa existencia, a despreocupación polas cuestións fundamentais sobre a orixe e destino transcendente do ser humano non deixan de ter influencia no talante persoal e no comportamento moral e social do individuo… Certamente o home pode organizar a terra sen Deus, pero á fin e ao cabo, sen Deus non pode menos de organizala contra o home” (Conferencia Episcopal Española, Iglesia servidora de los pobres. Instrucción Pastoral, Ávila 24 de abril de 2015, 12.).

Participar na Eucaristía esixe recoñecer a Cristo nos máis necesitados material e espiritualmente. “A personalidade do home enriquécese co recoñecemento de Deus. A fe en Deus dá claridade e firmeza ás nosas valoracións éticas. O coñecemento do Deus amor móvenos a amar a todo home: sabernos criaturas amadas por Deus condúcenos á caridade fraterna e, á súa vez o amor fraterno achéganos a Deus e fainos semellantes a El. Pero quen o coñece de verdade inmediatamente recoñéceo en todos os pobres, en todos os máis desfavorecidos, nos esmoleiros de pan e de amor, nas periferias existenciais” (Conferencia Episcopal Española, Iglesia servidora de los pobres. Instrucción Pastoral, Ávila 24 de abril de 2015, 12). Se non estamos dispostos a entregar a propia vida polos demais, non podemos ser consecuentes co que hoxe celebramos. Deus liberounos gratuitamente polo amor que nos ten, non dominando nin gañando batallas que sempre implican a derrota de alguén. A vida eucarística configura un estilo de vida que se manifesta na actitude de servizo, imitando a Xesús que lavou os pés aos seus discípulos, se inclinou ante os feridos no camiño da vida, escoitou e curou os enfermos de corpo e alma. Isto significa vivir a comuñón fronte á exclusión, asumir a integración fronte á marxinación, e comprometerse na solidariedade, sabendo que o noso Salvador enche de bens os pobres.

Ditosos os convidados á cea do Señor”. O convite é universal, aínda que non todos o aceptan. “Recordamos a actuación de Xesús cando comía cos excluídos e impuros, cos pobres e pecadores. Recordamos a multiplicación dos pans e os peixes na que houbo pan para todos. Alí entendemos que o pobo da nova alianza é unha fraternidade sen exclusións, que na asemblea eucarística os últimos teñen os primeiros postos, e que é o Señor quen nos constitúe nesa nova familia, na nova fraternidade na que ninguén queda excluído. As nosas comunidades, cando celebran a Eucaristía, teñen de tomar partido de que a Eucaristía impulsa a todo o que cree en Cristo a facerse pan partido para os demais e, polo tanto, a traballar por un mundo máis xusto e fraterno”. (Bieito XVI, Sacramentum caritatis, 88.)

A forza da historia encontrase sempre no home que ama e sirve, e para quen “non hai nada verdadeiramente humano que non teña resonancia no seu corazón” (GS 1). O misterio eucarístico, expresión suprema do amor de Cristo ós homes, sitúa ó cristián no corazón mesmo da historia e comprométeo a asumi-la responsabilidade de construír un mundo novo a través da civilización do amor que nos esixe austeridade e xenerosidade, sentido da xustiza e conciencia solidaria a favor dos que sofren carencias materiais e espirituais.

Renovemos a nosa devoción ó Santísimo Sacramento. A carón do Pan e do Viño poño, Excma. Sra. Oferente, a súa ofrenda coas súas inquedanzas, esperanzas e súplicas. Pido pola Familia Real, polos nosos gobernantes, polas nosas Dioceses, por Vostede, Señora Oferente, e a súa familia, e polos que están a colaborar con vostede, e por todos os veciños de Mondoñedo, e máis polos veciños desta cidade de Lugo, para que o Señor Sacramentado lles colme de bendicións. Bendito e louvado sexa o Santísimo Sacramento do Altar, sexa por sempre bendito e louvado! Amén.

Hoc hic Misterium…

Carolina Casal
Carolina Casal

Pois si, é todo un misterio para moitos galegos e galegas, como se amosou estes días, o feito da Ofrenda do Reino da Galiza. Non mentirei, incluso para min unha muller que leva á Galiza da cabeza, no corazón e o que é máis importante, que a “ceiva” pola lingua, foi toda unha sorpresa cando recen chegada a Lugo me atopei de fronte cuns símbolos, os das armas desta terra asociados xa á memoria colectiva deste país, e cun acto tan singular de afirmación nacional e, tamén, de afirmación eucarística.

O certo é que eu non son unha experta no tema, quen me coñece sabe que eu investigo sobre o código do símbolo, sobre a imaxe e o que hai detrás dela nos “colosos” e nas pequenas igrexas esquecidas do Románico galego; mais, o feito diferencial atopado na Catedral de Lugo, a memoria colectiva deste meu pobo e a singular Ofrenda identitaria, leváronme por curiosidade e por realidade afondar nunha parte da nosa historia.

O feito en si, a Ofrenda ao Santísimo Sacramento na Catedral de Lugo, comeza en 1669 nun momento no que a Catedral achábase na miseria económica, cousa que foi o leave motive na historia desta casa. Chamada a ofrenda dos “1.500 ducados”, esta imitaba a que por parte do Estado se levaba a cabo aos pes da imaxe de Santiago en Compostela, e ámbalas dúas supuñan unha axuda ao culto dos altares maiores destas catedrais. Mais en Lugo fundamentouse coma un acto de identidade propia.

Escudo LugoO cáliz, símbolo do banquete eucarístico e fonte de vida e saber, aparece por primeira vez como emblema das armas do Reino no manuscrito inglés de Segar’s Roll, copilado cara 1282. Para uns derivado das antigas lendas e para outros pura invención ou ocasión, ao coincidir fonéticamente GalyceCalice e presentarse como un símbolo dun reino sen armas, para min –unha medievalista- é canto máis que unha casualidade a elección de dito símbolo nun momento no que o Espírito Xacobeo chegaba aos confíns da Europa medieval. Dita elección, feita por un inglés, ben puido deberse ao ambiente que se respiraba na Europa do século XIII, no que a Presenza Real de Cristo na Eucaristía, sentir continuado da seo lucense e simbolizado no copo, estaba a ser negada por cátaros e valdenses.

Así é como o símbolo da “Magna celebratione divinitatis ibidem divinitus inspirata”, expresión empregada pola raiña Urraca en 1107, e sobre o que “… nocturnis ac diurnis temporibus ministeria celebrant divina” en Lugo, como indican en 1130 os condes Gutierre e Toda, convértese non só no emblema do Cabido lucense, tamén das armas da cidade e no brasón da Galiza. En realidade, e coma indica Pardo de Guevara, os emblemas heráldicos –as armas- no primeiro momento non foron máis que signos persoais de carácter fundamentalmente ornamental, é a historia a que lles fixo adquirir o valor de signos da individualidade persoal ou colectiva, como neste caso.

Completado posteriormente con sete cruces correspondentes ás sete antigas provincias desta terra e representadas na Ofrenda ao Santísimo polos seus alcaldes e alcaldesas, a heráldica cobra vida en Lugo e o pobo reafirma a súa identidade.

Carolina Casal Chico

Ofrenda do Antigo Reino de Galicia ao Santísimo Sacramento 2015

Altar concelebrantes

Arcebispo de Santiago, Mons. Julián Barrio:

“O misterio eucarístico sitúa ao cristián no corazón mesmo da historia e comprométeo a asumir a responsabilidade de construír un mundo novo a través da civilización do amor que nos esixe xustiza e conciencia solidaria a favor dos que sofren carencias materiais e espirituais. ”

Ás 12 da mañá do 14 de xuño comezaba na Catedral de Lugo a cerimonia da Ofrenda do Antigo Reino de Galicia ao Santísimo Sacramento, que se vén celebrando desde 1669, acto que pon fin ás celebracións do Corpus na nosa cidade.

O Arcebispo de Santiago, Mons. Julián Barrio presidiu a Eucaristía na que concelebraron:

O Bispo de Ourense, Mons. Leonardo Lemos Montanet;

O Bispo de Tui-Vigo, Mons. Luís Quinteiro;

O Bispo de Lugo, Mons. Alfonso Carrasco Rouco;

O Bispo auxiliar de Santiago, Mons. Jesús Fernández González;

O Bispo de Astorga, Mons. Camilo Lorenzo;

O Administrador diocesano de Mondoñedo-Ferrol, Rvdo. Sr. D. Antonio Basanta,

así como membros do cabido de Lugo.

Acompañaron á delegada rexia, alcaldesa de Mondoñedo, os representantes dalgunha das cidades do antigo Reino de Galicia; así como outras autoridades civís e militares.

Na contestación á Ofrenda, o arcebispo de Santiago, Mons. Julián Barrio comezou a súa homilía lembrando que hoxe en Lugo estamos “Seguindo unha tradición secular, profundamente arraigada no sentir relixioso e espiritual da comunidade galega” (…)  “Contemplamos nesta solemnidade a marabilla da presenza real e verdadeira de Cristo na Eucaristía, recordando como esta forma parte das raíces da nosa comunidade e da nosa vida; e pedindo que se vaia consolidando o proxecto de Deus na nosa historia”.

Continuou a súa intervención dicindo que “Compartir o pan da Eucaristía comprométenos a configurar a sociedade respectando a lei santa de Deus reflectida na lei natural e na recta razón, que mostra ao home o camiño a seguir para obrar o ben e alcanzar o seu fin”. E recordou que “a indiferenza relixiosa, o esquecemento de Deus, a lixeireza con que se cuestiona a súa existencia, a despreocupación polas cuestións fundamentais sobre a orixe e destino transcendente do ser humano non deixan de ter influencia no talante persoal e no comportamento moral e social do individuo… Certamente o home pode organizar a terra sen Deus, pero á fin e ao cabo, sen Deus non pode menos que organizala contra o home”.

Finalizada a celebración eucarística, todas as autoridades eclesiásticas e civís saíron en procesión acompañando ao Santísimo Sacramento polas rúas de Lugo.

Carroza ultima cea ante a Catedral

[Ver texto da Ofrenda e texto da homilía]

 

A %d blogueros les gusta esto: