Moitas cancións que repetían os peregrinos para sinalar o seu paso polas cidades estaban construídas sobre o mesmo modelo. Entre as conservadas, presentamos aquí unha do século XIII ou comezos do XIV, É unha das escasas cancións de peregrinos en lingua de oc. O texto foi descuberto e estudado por primeira vez polo abade Four. (Duc de la Salle de Rochemaure (e R. Lavaud): Les troubadours cantaliens, Paris, sen data, n, 524-533)
Somos peregrinos da cidade que se chama Aurillac preto de Jordanne. Deixamos os nosos parentes, as nosas esposas e toda a nosa xente
para ir nun gran grupo ver Santiago de Compostela. Cristo, que pos dereito o que está ao revés, enriquece moito os meus versos!
Da nosa rúa e casa, preto do mosteiro de san Géraud, todos nós fomos á parroquia co fin de tomar as nosas cunchas.
Rezamos á Virxe para que nos poña no Paraíso, e nos exima da peaxe para facer ben a santa viaxe.
Cando estivemos aquí preto, en Burdeos, pasamos perigos sobre a auga «Deus! malpocados! como acabaremos se san Géraud non nos protexe?»
Cando chegamos a Bayona, moi preto dos países españois, fixo falta cambiar fermoso diñeiro por escudos e moeda corrente.
Cando estivemos en Vitoria, vimos a herba e as flores; felices, nun prado collemos lavanda, tomiño e romeu.
Cando fomos polas pasarelas, como tremían ao pasar por elas!. Criamos morrer: «Paz! ah paz! Salva aos peregrinos, Santiago!»
En Burgos, unha confraría mostrounos unha estraña marabilla: na súa igrexa, con gran calafrío, un crucifixo suaba.
En plena cidade de Léon, cantamos unha canción, e moitas señoras viñan escoitar aos fillos de Francia
Chegados ás montañas asturianas, os peregrinos pasaron moito frío; en Salvador adoramos día e noite un cravo da cruz.
Cando chegamos a Ribeira, os sarxentos quixeron encarcerar a mozos e vellos pero os Auvergnats dixeron: «Estamos aquí en nome de Géraud e do abade!»
Ao xuíz dixémoslle que viñamos rezar Deus, non para facer mal nin dano. O xuíz dixo: «Paz! boa viaxe!»
Estamos en Galicia. Santiago, garda aos peregrinos de pecado e dálles queixo e trigo para que fagan moito diñeiro.
Recemos por Monseñor o Abade que nos reconforta a todos na súa casa compostelá con pan, viño e provisións. Amén
Canso dels pelegrins de San Jac
Sem pelegrins de vita aicela
Que Orlhac proch Jordan s’apela
Avem laissatzs nostres parens
Nostras molhers e nostras gens,
Per anar en may clientela
Veyre San Jac de Campestela,
Que Crist que fa de drech avers
Molt enriquezisca mos vers !
De nostra rueta e ostal
Proch lo mostier de san Guiral
Sem estatz totz en la paroquia
Per far serqua de nostra cloquia.
Li-avem pregat dona Ver gis
De nos gitar en Paradis
E donar gracia de peatge
Per fayre be lo sant viatge.
Quan fuerem proch, en Bordaiga,
Calguèt aventurar sobre aiga:
«Deus, pecayre! que devendrem
Se san Guiral no nos defen?»
Quan fuerem lay en Beyanha,
Proch las encontradas d’Espanha,
Calguet cambiar bona peconha
Per escutz e moneta ronha.
Quan fuerem a Vitoria,
Vederem la verdor floria:
De joy presem lavendre, tym
En un deves, e ramorin.
Quan fuerem sobre-ls pontetz,
Quai tremol al passar qu’om fetz!
Creziam morir: A patzl a patzl
Salva los pelegrins, san Jacz!
En Burgos, una cofrairia
Mirific avent nos porgia:
En la soa gley’s, a pro tremor,
Us Crist suzava sa suzor.
Per mieg la vila de Lion
Li criderem una canson,
E las donas per abundansa
Venian auzir los filhs de Fransa.
Aribatz als mons Esturiet
Los pelegrins agron molt freit
E’n Salvador azorem totz
Jorn e nuech clavel de la crotz.
Quan fuerem en Rivedier,
Sirvens volgro metre en career
Vielhs e joines ; mas Alvernhat :
Sem per Guiral e per l’Abat !
Davan lo jutge lor dizem
Que per pregar Deus nos venem,
E no per far dam ni damnatge.
Lo jutge dis: «Patz, bo viatge!»
Sem en Galicia. O son Jacz,
Guarda pelegrins de peccatz
E dona lei formatge e blada
Per poder far molt pogezada.
Preguem per mossenhor l’Abat
Que nos a totz recunfortat
En la mayso sobre montanha
De pa, de vin e de manganha.
Amen