resurrección

Gozo e sufrimento conxúganse simultaneamente, pero conmútanse sucesivamente, e a Igrexa celébraos liturxicamente no primeiro día do mes de novembro na festa de Todos os Santos e na conmemoración dos Fieis Defuntos. O sufrimento precede ao gozo, e o gozo prolóngase tras o padecemento da dor, pero o colorido dun e outro ocupan espazos e tempos diferentes. O mundo é camiño de Ceo, pero non é Ceo. A terra é vereda, pero conduce á morte. A vereda mira á morte, e esta é o final do camiño. Unha e outra condiciónanse mutuamente. O camiño régase de suor, e a meta está perfumada de esperanza. O mundo é lama, e o Ceo é gloria.

Entre o ceo e a terra existe un tempo espacial ao que chamamos vida, cuxas etapas son: morte, resurrección e glorificación. A película da morte é esta: a lingua que deixa de falar; a cegueira dos ollos, que deixan de ver; a xordeira dos oídos, que non perciben o que se nos di, e as bágoas dos seres queridos que choran a nosa agonía; e o consolo dos amigos que nos presentan a morte como un acontecemento normal no proceso da vida, e fálannos doutra vida mellor, na cal cremos os cristiáns. Pola fe sabemos que a morte non é un “adeus”, senón un “até logo”. Para os crentes, a vida non remata coa morte: así o expresaba aquela nai cristiá, que na súa agonía, despediuse dos seus fillos, dicíndolles: “cando faleza, non me despidades dicíndome “adeus”, senón “até logo”, xa que pronto nos volveremos a ver, posto que a nosa vida prolóngase máis aló da morte, onde nos espera a resurrección. A tumba do noso corpo é a fosa funeraria, pero a mansión do noso espírito é o Ceo, prometido polo Señor, ao cal estamos destinados tras a resurrección. Pero da resurrección non temos ideas claras os vivos. Estamos equivocados cando pensamos que resucitar é retomar de novo a vida que tivemos aquí na terra. Non. O proceso é este: ao falecer unha persoa, o espírito abandona o seu corpo, que queda sen vida, e é soterrado no sepulcro ou incinerado no crematorio do tanatorio, e alí permanecerá até o final dos tempos, mentres que a súa alma pasa á eternidade, para recibir o premio ou castigo merecido polo seu comportamento.

Terminado o tempo da creación, o Señor resucitará os cadáveres dos defuntos, e revestiraos dunha corporeidade espiritualizada, para que tamén eles compartan a sorte do seu espírito. Como poderá ser isto, se espiritualizar a materia é contradición in terminis?.

Aquí entramos no misterio. Que viviremos eternamente é unha verdade de fe. O proceso é misterioso e non podemos explicalo, pero podemos crelo, porque a palabra de Deus é infalible. Pois daquela: “Señor eu creo, pero aumenta a miña fe “.

Indalecio Gómez

Cóengo da Catedral

«Resucitou de verdade o meu amor e a miña esperanza», así resoa na escuridade da noite este texto da secuencia pascual. E hoxe resoa tamén en todo o mundo cristián o anuncio da Igrexa: «Xesucristo resucitou!».

Esta boa noticia acendeuse como unha estrela de luz na noite nun mundo con grandes desafíos e que, agora, atafegado pola pandemia, necesita máis que nunca rexurdir e reencontrarse consigo mesmo para renacer á esperanza dun mundo mellor e de eternidade.

O Resucitado faise o encontradizo, no camiño de Emaús, como un viandante descoñecido. Despois dunha longa conversación é convidado a quedar porque «anoitece». Os discípulos recoñecérono ao partir o pan. Aquel pan era o medicamento da inmortalidade. «O que coma deste pan vivirá para sempre». Era e é o pan da vida. Por iso cada domingo facemos memoria viva do Resucitado e celebramos con gozo e alegría a súa presenza real entre nós.

A ciencia médica actual está a tratar de evitar propiamente a morte ou eliminar as súas causas para conseguir unha vida cada vez máis lonxeva e mellor. Pero que ocorrería se realmente lograse atrasar indefinidamente a morte e alcanzar idades moi avanzadas? Sería bo para a humanidade? Sen dúbida, a humanidade envellecería prematuramente, non habería espazo para a mocidade, apagaríanse as capacidades de renovación e de renacemento e o feito impensable dunha vida interminable aquí na terra, en lugar dun paraíso, sería máis ben un inferno.

A verdadeira herba medicinal contra a morte é a que transforma a nosa vida interior, a que se recrea en nós dun xeito novo, xerando unha vida verdadeiramente capaz de eternidade. Isto é o novo e emocionante da mensaxe cristiá, por iso na noite de Pascua celebramos que temos unha vacina rexenerativa, o medicamento do bautismo que nos capacita para unha vida nova, que madura na fe, e que non é truncada coa morte da antiga vida porque ten un destino de eternidade.

Din os hermeneutas bíblicos que a orixe da tradición confesional sobre o Resucitado pode palparse na tradición narrativa. Refire esta, que os discípulos de Emaús, ao seu regreso, foron recibidos polos once coa exclamación: «É verdade, o Señor resucitou e apareceuse a Simón». Esta frase constitúe o noso texto de resurrección máis antigo. Son confesións de fe na presenza do Señor, expresión de esperanza e, ao mesmo tempo, o distintivo dos crentes, a verdade fundamental, a que nos conservou Paulo de Tarso en 1 Cor 15,3-8 como unha tradición recibida por el de fieis mans, e que el, á súa vez, transmite. Abranguendo a integridade dos textos, afirmamos que Xesucristo non vive xa como un morto redivivo, senón desde o centro da forza divina, por riba de todo o medible física e químicamente falando. Realmente el mesmo, a súa persoa, o que dous días antes fora executado, vive. «Resucitou ao terceiro día, segundo as Escrituras». Así, crer na resurrección é crer no poder real e transformador de Deus que é esperanza e alegría e que nos capacita para cantar, «aleluia!», no medio dun mundo sobre o que se cerne a pesada laxa da morte.

Mario Vázquez Carballo

Vicario Xeral

[Artículo en castellano]

«Vive Cristo, esperanza nosa, e El é a máis fermosa mocidade deste mundo. Todo o que El toca vólvese novo, faise novo, énchese de vida. Entón, as primeiras palabras que quero dirixir a cada un dos mozos cristiáns son: El vive e quérete vivo!»

Con estas palabras comeza o papa Francisco a súa última exhortación apostólica dedicada aos mozos e a todo o pobo de Deus.

Pero estas palabras tamén poden servir como un perfecto lema para este tempo de Pascua no que celebramos solemnemente a resurrección de Xesucristo.

Esta é a gran noticia: «Christus vivit». Hai moitos anos que se espera con ansia a noticia da curación do cancro ou da sida, pero fai dous mil anos xa houbo quen trouxo unha noticia aínda mellor: a vitoria sobre a morte. Non hai nada que supere isto.

É certo que ao longo dos anos da nosa historia persoal temos moitas ocasións de asociarnos á paixón de Xesucristo polas enfermidades e sufrimentos de todo tipo que temos que padecer. Pero non é menos certo que tamén estamos chamados a asociarnos a Xesucristo na súa resurrección, aínda que os límites da nosa fe e a nosa intelixencia impidan que o vexamos coa claridade que nos gustaría.

A vida é un valor absoluto. É das poucas realidades das que podemos afirmar isto con rotundidade. Isto non impide que alguén estea disposto a entregar libremente a súa vida para salvar a dos demais, por exemplo unha nai polos seus fillos. Pero en ningún caso, poderemos dispor ou decidir sobre a vida dos demais e, moito menos, contribuír á súa destrución.

O recoñecemento do valor da vida contrasta coa cultura da morte na que se está sumindo Occidente, na que se permiten, xustifican e até lexislan numerosas excepcións a este valor que se cría absoluto. O número de abortos, as vítimas de guerras, os inmigrantes sepultados baixo as augas dos océanos, a aceptación xa bastante xeneralizada, da mal chamada morte digna (eutanasia) e a grave crise demográfica están a pintar un panorama cheo de rostros tristes que parecen preferir a morte á vida.

Todo o proxecto salvífico de Deus para a humanidade resúmese nunha promesa de vida eterna, á que se chega pola resurrección do seu fillo Xesucristo, que vence á morte facendo que triunfe a vida. «Christus vivit», este é o acontecemento central da fe e que dá sentido á nosa vida e que nos enche de esperanza ante a realidade temporal da morte.

«Christus vivit» para tamén nós teñamos «vida e vida en abundancia» (Xn 10, 10b) e «A gloria de Deus consiste en que o home viva, e a vida do home consiste na visión de Deus» (San Ireneo). Trátase de esperar a vida eterna, pero tamén de vivir xa agora. A novidade da vida eterna é dar plenitude á vida temporal que gozamos agora. Pero se agora estamos dominados pola morte, só na eternidade poderá darse plenitude a esta finitude.

Só Xesús «ten palabras de vida eterna» (Xn 6, 68) e só el é capaz de alegrar os nosos corazóns para que vivamos con esperanza e optimismo esta vida temporal que o mesmo Deus nos regalou como anticipo e como preparación para gozar despois dunha vida eternamente feliz.

Miguel Ángel Álvarez Pérez

Párroco da Fonsagrada

[Artículo en castellano]

A tarde do pasado día quince sorprendíanos a triste noticia dun dramático incendio na bela Notre Dame de París. Alí, o que fora entón o catedrático de Filosofía máis novo de España, Manuel García Morente, recuperou a fe. Perdéraa aos nove anos, á morte da súa nai. Nunha situación próxima ao suicidio, escoita A Infancia de Cristo de Berlioz e aos pés do crucificado pensa: “Ese é Deus, o verdadeiro Deus, o Deus vivo que entende aos seres humanos, que sofre con eles, que os consola, que lles dá alento e tráelles a salvación”. Alí, sente impulsado a orar e descobre, con horror, que esqueceu o Painoso. Con grandes esforzos consegue lembrar integramente o texto e a paz alaga o seu ser. Sucedeu en París. Como antes, alí redescubriron a fe, P. Claudel, ao entrar en Notre Dame, e tamén o noso N. Yepes. Alí atopáronse co Crucificado que resucitara e, desde entón, cambiaron a orientación da súa vida.

S. Pedro comezaba unha das súas mellores predicacións con este texto: “vós coñecedes o que sucedeu no país dos xudeus…”. Sucedeu que veu á historia un home que pasou facendo o ben e liberando aos demais dos seus demos interiores; sucedeu que algúns non foron capaces de aceptar a vida e obras daquel home bo que dicía que viña do Pai Deus e que traía mensaxes de liberdade e paz para todos. Sucedeu que desenmascaraba os seus convencionalismos e mediocridades, as súas inxustizas e hipocrisías e por iso matárono. Pero sobre todo, o que sucedeu e cambiou verdadeiramente a historia, é que “Deus resucitouno ao terceiro día” e fíxollo ver ás testemuñas que el designara: a María Magdalena, a outras mulleres e aos que comeron e beberon con el despois da súa resurrección.

Que sucedeu naquel primeiro domingo? Que hai unhas testemuñas que viviron unha experiencia realmente transformadora. Que a noticia da boa nova da salvación, a alegre noticia da resurrección, estendeuse dun modo inusitado, contra toda lóxica. Que co que alí sucedeu, todo cambiou. Cambiou a historia, cambiou mesmo a maneira de contar o tempo, inventouse o domingo, día de culto a Deus, de descanso e de celebración da vida e xeráronse espontaneamente comunidades de seguidores que compartían os seus bens, que o tiñan todo en común e reuníanse nas súas casas para celebrar a súa fe. Eran cidadáns como os demais pero distinguíanse polas súas boas obras.

Hoxe, convén rememorar que non só Deus resucitou a Xesús; tamén resucitou a unha vida nova a aqueles que foron testemuñas do que lle sucedeu a aquel que pasou pola vida facendo o ben. Eran homes e mulleres que xa non buscaban egoístamente os bens de aquí abaixo, senón que atoparon novas formas de vivir que encheron de sentido á súa existencia nesta vida e na vida eterna. Por iso cremos que el segue vivo e resucitado; que el non é só un personaxe do pasado. García Morente, P. Claudel, N. Yepes… e millóns de seres humanos na historia, contaron, contan e contamos o que sucedeu. Hoxe todo isto segue acontecendo. E xa fai máis de dous mil anos. Oxalá tamén ti, estimado lector, sigas contando, para ben teu e de todos, o que che sucedeu a ti. Felices Pascuas.

José Mario Vázquez Carballo

Vicario Xeral da Diocese

Desde os tempos máis antigos a liturxia do día de Pascua (a noite santa da Vixilia e a do Domingo de Resurrección) comeza coas palabras: «Resurrexi et adhuc tecum sum» -resucitei e sempre estou contigo-; a liturxia ve niso as primeiras palabras do Fillo dirixidas ao Pai logo da resurrección, ao retornar da noite da morte ao mundo dos viventes. A man do Pai sostívoo tamén nesta noite, e así El puido resucitar.

Polo Bautismo, a nosa vida pertence a Cristo, non xa a nós mesmos. E precisamente por iso, xa non estamos sos, nin sequera na morte, senón con Aquel que vive sempre. Acompañados por Cristo, acollidos por el no seu amor, somos liberados do medo. Nós estamos implicados; inseridos neste gran acontecemento. A resurrección de Xesús dinos que é posible a superación da morte, a súa eliminación real e non simplemente conceptual. E isto, é hoxe como sempre, a aspiración e o fin esencial da procura do ser humano.

Dinos igualmente que a barreira da morte non é superable mediante refinados métodos clínicos, coa técnica e a ciencia, senón que se produce mediante a forza creadora da palabra e do amor. Só estes poderes son o suficientemente fortes como para transformar tan profundamente a estrutura da materia. Por iso, na realidade deste acontecemento inclúese tamén unha evocación extraordinaria, unha misión e unha concepción do mundo e da existencia humana.

Quen lea o Novo Testamento poderá comprobar sen gran esforzo que, en canto á resurrección de Xesús, existen dous tipos de tradicións: unha confesional e outra narrativa. Ambas confesan e afirman o núcleo da fe cristiá pero a narrativa acentúa o desexo de saber como ocorreu todo. Pero aí vese, ante todo, que a fe na resurrección de Xesús é unha confesión da existencia real de Deus, da súa creación, do si incondicional co que El mira á creación, á materia. A palabra de Deus chega verdadeiramente ata o interior do corpo, o seu poder non termina ao bordo da materia: abrángueo todo.

En definitiva, crer na resurrección é crer no poder real de Deus que é esperanza e alegría e que por iso, capacítanos para cantar, aleluia!, no medio dun mundo sobre o que está a certeza da pesada sombra da morte.

A fe na resurrección iluminou moitos últimos instantes e suavizou innumerables despedidas. Foi o último soporte amable ao que se millóns de seres humanos agarraron antes de dicir o seu último adeus a todo o que amaran nesta terra. Xa só por iso, aínda aqueles que non teñen o don da fe, deberían recoñecer que merece a pena falar ben dela.

Mario Vázquez Carballo

Vicario Xeral da Diocese