San froilán

Unha das diversas obras recompilatorias da vida e obra do noso santo patrón, chámase San Froilán, Culto e Festa. Este libro é tamén un catálogo da exposición do mesmo nome celebrada na cidade de Lugo entre os meses de setembro e decembro de 2006. Alí, recóllese unha relación das pezas da exposición e varios estudos referentes á vida do santo, a evolución do seu culto e, entre outros, á historia das festas de san Froilán.

Sempre é ben lembrar as vidas exemplares para aprender delas e imitar a tan significativos persoeiros. Entre os grandes santos que acuñaron histórica e espiritualmente a Igrexa lucense destaca, pola súa personalidade e carisma, san Froilán, Froilano ou Flaiano. Este santo atraía, co seu perfume de santidade e con centos de tentáculos, tanto coma o popular cefalópodo, a numerosos grupos de seguidores. Mozo estudoso e rezador na Escola e na Capela Maior da Catedral de Lugo, progresaba axeitadamente mentres madrugaba cada mañanciña, para facer con ilusión e mirada esperanzada, o camiño que separaba a Basílica do seu fogar natal no Regueiro dos Hortos.

Santo que se atrevía a buscar, descubriu, nas entrañas de espiritualidade cristiá, como se esvaece o desvarío e o engano cando se descobre que para ser feliz somente é necesario deixarse querer por Deus. O amor ao Creador levouno por novos camiños. Soubo admirarse ante as grandezas da nai natureza, da obra creada, dos paxariños e dos animais, e ata foi capaz de facer amizade cos lobos; algúns inimigos, ben tratados e perdoados, aínda que che coman o burro, poden chegar a converterse en fieis compañeiros da vida.

Polos camiños das montañas, en dirección a León, ía fundando e repoboando comunidades de vida e de fe, de fraternidade e de traballo compartido na pregaria e na interioridade de cada xornada.

A maxia da santidade fai milagres. Aclamado bispo de León é venerado en Lugo na S. I. Catedral, especialmente na sua capeliña de estilo neoclásico de Miguel Ferro Caaveiro. Pero tamén é honrado, desde 1891, nunha das históricas parroquias intramuralla do centro da cidade de Lugo.

Este santo profeta a quen Deus lle revelou ata o día e a hora da súa morte, segue vivo na memoria dos lucenses e intercede por nós, pola nosa cidade e Diocese: “Tanto pudera a fe do boo Froilán, que sempre os patrios ecos nomearán” (Eduardo Pondal)

Chove en Lugo. San Froilán regou de novo os seus hortos. Sempre se debe volver a Lugo cando sosega o tempo nos solpores das festas que agradecen os prodixios do santo Froilán.

J. Mario Vázquez Carballo

Vicario Xeral da Diocese

O día cinco de outubro, seguindo unha venerable tradición, Lugo celebrou e celebra con gran solemnidade as festas de San Froilán. Os que nos consideramos herdeiros da súa gran obra, xa milenaria, sentímonos urxidos a non esquecer nin ignorar a súa vida, senón a fixar os ollos nel, imitador de Cristo e buscador de Deus.

Aínda que soamente sexa por orgullo lugués, lucense e leonés, non está ben que ignoremos o esencial da vida do noso santo. É por iso que, aproveitando as festas na súa honra, destacamos algúns aspectos do seu haxiografía.

En códice escrito no ano 921 Xoán Diácono connta a vida de Froilán. Segundo as crónicas, naceu no lugar chamado “Regueiro dos hortos”, preto da capela do Carme, en cuxos xardíns existe un monolito conmemorativo do seu padronado e nacemento, en forma de mitra episcopal cunha gravación dun báculo e un león e unha inscrición que reza: “neste lugar chamado “Regueiro dos hortos” naceu no ano 833 o Patrón de Lugo san Froilán”.

Na Catedral, moi preto do lugar de nacemento, foi bautizado por pais nobres e piadosos que lle poñen por nome Froilán, antropónimo de orixe germano formado por frauji (señor) e land (terra, patria). A contorna da Catedral na cidade de Lugo viuno nacer e crecer xa que, moi probablemente, foi educado na escola catedralicia. Cando aos 18 anos responde á chamada de Deus para a vida contemplativa, encamíñase cara a Valdecesar (hoxe Valdorria, lugar máxico onde se pode facer unha preciosa ruta á Capela de San Froilán) na provincia de León. Fundador de numerosos mosteiros, o pobo e o rei conseguen que acepte o episcopado de León entre os anos 900 e 905 (data da súa morte). A súa sabedoría, o seu don de profecía e a súa facilidade para a predicación, facían deste santo un personaxe de gran popularidade e con gran número de seguidores. Canonizado por petición popular, chegou a ter culto litúrxico na Igrexa Universal e festa, coa súa oitava, en España.

Na Catedral ten unha preciosa capela restaurada á que tamén se accede agora pola fachada principal a través da Porta Santa, aberta con motivo do Ano da Misericordia. Na cabeceira da capela consérvase, como xoia venerada e estimada, o sepulcro de Santa Froila, a súa nai, e o do recordado bispo franciscano Fr. José Gómez González. Ademais, a Catedral conta cunha apreciada reliquia que se venera nun brazo de prata, moi especialmente o día da festa do Santo e agora exponse no Museo Diocesano.

Pero Lugo non soamente honra ao Santo na Catedral, tamén lle dedicou a Parroquia de San Froilán (alí venérase unha fermosa imaxe do santo esculpida en 1943 por Manuel Miranda de Santiago de Compostela), o Cemiterio da cidade, significativas obras biográficas, as Festas Patronais e romarías, as famosas feiras, o culto que se estende por outros lugares, a arte, a lenda. Pero sobre todo, san Froilán é modelo de amor a Deus, ao Deus único e verdadeiro que non só se deixa amar por quen o busca senón que se deixa ver e faise o encontradizo nos camiños da historia humana en palabra e figura. Desde Froilán e por Froilán, volvemos falar de Deus e lembramos a grandeza deste ser humano que, aos seus dezaoito anos, púxose en camiño cara ás montañas para saír ao encontro do que nos transcende. Este enxeñoso “domador de lobos”, deixouno todo por seguir a Cristo por camiños descoñecidos, conquistou xentes para facer o ben, e isto non o esquece Lugo, o mesmo que León, onde estivo, está e estará sempre presente nas súas realidades eclesiais, culturais e sociais.

Mario Vázquez

Vicario Xeral diócesis de Lugo

 Antes de nada dicir que con este título non me estou referindo ás festas de san Froilán, senón ao noso santo lucense máis coñecido ou, polo menos, máis nomeado, aínda que hai outros.

 Molesteime en ler o programa enteiro das festas que organiza o Concello de Lugo. Máis de 200 actividades. Malia ser a festa dun santo, só hai unha actividade dedicada propiamente a el, e non creo que vaia a ser a máis concorrida: a ofrenda a san Froilán na Catedral o día 5 ás 12. Xa nin se usan as palabras “misa” ou “eucaristía”, non vaia a ser que alguén se moleste porque o considere un atentado contra o laicismo, como xa pasou nalgún sitio por dedicarlle un “viva” ao santo nas súas festas patronais. Pobre san Froilán!

 A novena na parroquia da que é titular e a Misa solemne do propio día parece que non reúnen as condicións para compartir un pequeno espazo nun tan grande programa de actos. Pero nós estamos celebrando con toda a solemnidade da que somos capaces ao noso santo paisano e protector. Ademais, na nosa parroquia, a de San Froilán, rezamos todos os días a súa oración. Nela pedímoslle ao Señor, por intercesión de san Froilán, que se lembre dos nenos, os mozos, os maiores e de todos os fogares.

 Cada vez vivimos nun mundo máis incoherente. Laicismo por unha banda, pero por outro aproveitámonos do tirón dos santos, aínda que só sexa para facer deles unha marca comercial que encabece un cartel dunhas festas e veña o maior número posible de persoas que deixen uns euros na nosa cidade. Pobre san Froilán!

Se preguntamos ao que o sabe todo, a Google, por san Froilán, diranos que en máis de 230.000 sitios fálase del. Se no mesmo buscador queremos ver imaxes,atopámonos cunha gran cantidade e variedade, pero só unha (si, só unha) da Misa do patrono na Catedral. Pobre san Froilán!

 Supoño que moitos ao oír nomear a san Froilán a imaxe que se lles vén á cabeza é a do polbo. Menos mal que se puideron arranxar as cousas a última hora, porque moitos xa pensaron que, se non había polbo este ano, xa non se podería celebrar ao santo. Pobre san Froilán!

 Falar de san Froilán é falar dun lucense que intentou vivir ao estilo de Xesucristo dun modo radical. Para iso deixa a súa casa paterna para vivir como ermitán nas montañas do Cebreiro e o Bierzo. Máis tarde, séntese impulsado por Deus a abandonar o seu retiro para dedicarse de maneira total á predicación do Evanxeo nas comarcas de Galicia e León, que será cando se produza o lendario episodio do lobo.

 Falar de san Froilán na época actual é unha chamada a repensar o noso estilo de vida e decatarnos de que hoxe a chamada á santidade é tan actual como no tempo de san Froilán. Non é unha vergonza nin un exceso de orgullo querer ser santos. Para ser santos, máis ben, necesítase unha gran dose de humildade para recoñecer que estamos necesitados da misericordia de Deus.

 Termino coas palabras do Prefacio I da Misa dos santos. Creo que resume ben cal é a misión dos santos e como debemos achegarnos a eles:

“En verdade é xusto darche grazas / e deber o noso glorificarte, / Pai Santo, / porque manifestas a túa gloria / na asemblea dos santos, / e, ao coroar os seus méritos, / coroas a túa propia obra. / Ti ofrécesnos o exemplo da súa vida / a axuda da súa intercesión / e a participación no seu destino, / para que, animados pola súa presenza alentadora, / loitemos sen desfalecer na carreira / e alcancemos, como eles, / a coroa de gloria que non murcha, / por Cristo, Señor noso”.

Viva san Froilán!

Miguel Angel Álvarez Pérez

Párroco de San Froilán

Se un di que en Lugo non hai moita devoción a San Froilán exponse a recibir algunhas críticas. Dareivos os argumentos nos que me baseo para dicilo: para empezar, non se fai unha procesión pola rúas coa imaxe do santo como noutras festas; é certo que hai algunhas novenas, pero a xente non acode de xeito masivo como, por exemplo, á novena da Milagrosa ou do Carmen; e para rematar, se buscamos na internet “imaxes de San Froilán” na maioría das fotos aparecerá o “pulpo”. Na miña opinión, de todo isto dedúcese unha gran confusión e descoñecemento sobre a historia do noso patrón. Confésovos que coñecía a historia do lobo, pero na súa biografía non aparece a do “pulpo”.

Estou de acordo co costume celebrar as festas relixiosas con “misa e mesa”. En Lugo as familias, grupos de amigos, compañeiros de traballo, etc., xúntanse para comer. E, por suposto, estou convencido de que hai que coidar e aproveitar todo o que favoreza a unidade, a amizade e a fraternidade.

Pero invádeme unha gran tristeza comprobar que celebramos dez días de festas en honor dun perfecto descoñecido. Non podemos reducir a misión dos santos a algo que só sexa unha escusa para facer aquilo que máis nos apeteza. Nos programas dalgunhas festas, que din ser patronais, pódese ver á beira da Misa solemne calquera outro evento en grao sumo variopinto que nada ten que ver co santo nin co respecto á dignidade das persoas.

Podemos acudir a un santo en busca de exemplo, axuda para as nosas vidas e as dos demais e solicitando protección para unha parroquia ou cidade…

Afortunadamente, san Froilán e os demais santos “xogan noutra categoría” e, malia as nosas incoherencias, están sempre preocupados pola vida do mundo.

Miguel Ángel Álvarez