Mes: Xaneiro 2022

“Eu síntome…”

Cando as persoas empezamos a falar dicindo: “é que eu síntome…”, hai que esperar e ver como e onde se sente ou se senta esa persoa, se se sente, senta, sobre un tallo, unha cadeira, sofá, mesa, cama, tacóns de agulla, enriba dun cigarro, nas botas de boxeador, no chan, area, pedras, silvas,… ou empoderados/as que pode significar estar con poder enriba dos/as outros/as e con frecuencia oprimindo.

As persoas certamente que temos sentimentos e emocións variadas… e unha persoa pode sentir tantas cousas e tan diversas, mesmo contraditorias, que pouco nos van dicir quen é e como é ese ser humano, e o que pode chegar a ser. As persoas non son un sentimento nin son unha emoción, aínda que estes condicionen con maior ou menor intensidade os seus estados de ánimo e esperanzas. De feito, cando aparece un cadáver en calquera lugar, o primeiro que buscan os médicos forenses son as súas impresións dixitais e/ou o seu ADN para empezar a saber quen é: se foi pai/nai de… se fillo/a de… se familiar de… Os estudos da bioquímica humana non son só para eses temas forenses, senón que tamén antes dun transplante fanse análises bioquímicas serias para ver se é compatible ou non coa persoa a que se lle vai transplantar. Calquera médico sabe que un determinado fármaco (un químico) pode influír no estado anímico dunha persoa.

As persoas é certo que somos seres espirituais, pero tamén é verdade que somos seres corporais e, cando imos a calquera lugar, a nosa corporeidade é o primeiro que aos nosos interlocutores lles vai entrar polos ollos coas correspondentes cicatrices externas ou internas que no corpo van impresas. Ademais a vestimenta, peiteado, maneira de andar e de sentar… son unha linguaxe, unha maneira de expresarse, de comunicarse e entenderse.

Así que como me sinto é unha cousa, e quen son eu é outra realidade máis fonda. Por outra parte quen estou chamado a ser é seguramente o “leiv motiv” máis importante para o desenvolvemento da vida persoal, da propia vocación. Igualmente hai que distinguir o que tantas veces escoitamos dicir: “ti, de que vas?”, que non é o mesmo ca cuestión “quen es ti?”. Non son equivalentes de ningunha maneira “ser” e “ir de…”. Neste segundo caso de “ir de…” algúns chámanlle á iso ser chaqueteiros e outros din que son os de pantalóns gris, pois calquera chaqueta lles combina ben…

Temos que ser conscientes dos sentimentos e das emocións propias, recoñecelas, e logo hai que gobernalas persoalmente para que poidamos levar unha vida pacífica e dialogante na sociedade. Debemos ser donos dos sentimentos e non ser dominados por eles para así poder levar unha vida libre e responsable cos nosos irmáns, para non ser uns tiranos cos demais en función da emoción ou sentimento que teñamos. Se queremos ter un proxecto de vida responsable e compartido, unhas metas a alcanzar na vida, debemos saber gobernar e orientar os sentimentos e emocións.

Aos gobernantes do país, que seica son xente alfabetizada e lida, habería que pedirlles que fosen razoables e xustos e non andasen a intentar manipularnos co xogo das emocións. Habería que pedirlles que desde unha cosmovisión, unha percepción do mundo harmónica e coherente, xusta e liberadora, se articularan as leis e os proxectos sociais. Non debería haber as contradicións que hai, por exemplo, no noso sistema legal sobre a maioría de idade segundo para que cousas: xa que se é maior de idade en cuestións complicadas que condicionarán a vida gravemente (aborto, cambio de sexo…) e para outras menos importantes non se é. Non se ve lóxico que se multe por poñer a vida en perigo ao non levar o cinto de seguridade e ao mesmo tempo que sexa legal atentar contra a propia vida coa eutanasia, etc.

Este espazo non permite unha reflexión máis ampla. Remato con esta expresión moi usada polos logoterapeutas, que chama a tratar ás persoas non desde os sentimentos senón desde un proxecto vital humanizador: “Se tratas a unha persoa como é, fala peor do que é, pero se a tratas como pode chegar a ser, axúdaslle a mellorar”.

Antón Negro

O Bautismo, o noso segundo nacemento

O plan redentor de Deus púxose en marcha nada máis se afundiu o home no abismo do pecado. O seu proceso será longo. Comeza coa promesa de salvación formulada polo Señor no mesmo paraíso terreal, e terá o seu pleno cumprimento na encarnación do Fillo de Deus. Este asombroso acontecemento comunicóuselle ao pobo xudeu por medio dos anxos, na persoa dos pastores, e ao pobo xentil, por medio dunha estrela, na persoa dos Magos.

A andaina do Redentor entre nós desenvólvese como a dun veciño máis de Nazaret, sen que ninguén puidese sospeitar que aquel neno e aquel mozo aprendiz de carpinteiro fose o Fillo de Deus. A súa aterraxe entre nós foi totalmente clandestina. Na súa concepción, a única persoa que intervén foi María, que dixo “si” ao Anxo anunciador do misterio da encarnación. A súa clandestinidade continuou no berce no que se limitou a recibir o alimento que lle proporcionaba a súa nai. Ela foi a que lle ensinou a falar e a dar os primeiros pasos; a distinguir o ben do mal; a ser persoa, nunha palabra. Cando no deserto, Iavé alimentou ao pobo co milagroso “maná”, os israelitas preguntábanse que era aquilo. Algo extraordinario había naquel branco alimento caído do ceo, e non se interesaban pola súa calidade nin pola súa procedencia. Agora abondáballes saber que aquel neno era fillo de Xosé e de María. Xesús seguía vivindo na clandestinidade sobrenatural, sen que ninguén sospeitase que era unha persoa caída do Ceo, que viña a redimir aos homes. Pero el tiña clara conciencia de que a súa misión era salvarnos, e non puido silencialo por máis tempo; por iso aos 30 anos, espiuse da súa clandestinidade, pedíndolle a Xoán que o bautizase publicamente, momento que aproveitou o Pai Eterno para dicirnos: “Este é o meu fillo, moi amado, escoitádeo”. Con esta proclamación da divindade de Xesús, comeza unha nova etapa na historia do mundo. A noite do pecado faise sol de graza, e o home, vítima da tentación diabólica, queda incorporado a Xesucristo, como membro do seu corpo místico.

Este acontecemento redentor xa fora prefigurado repetidas veces no Antigo Testamento. A palabra bautismo significa purificación, lavatorio; nada estraño, pois, que a auga simbolice purificación.

O bautismo de Xoán comportaba o recoñecemento dos propios pecados e un esforzo de conversión definitiva, pero non afectaba ao status orixinal do neófito. Era tan só un bautismo de auga preparatoria para o bautismo mesiánico, co cal Xesús converteu o bautismo ritual do Xordán en bautismo sacramento, que nos fai fillos de Deus e membros vivos de Xesucristo. So seus efectos están significados na auga e o sangue que brotaron do costado do Señor na tarde do Venres Santo. A auga significa purificación de toda mancha de pecado, e o sangue significa nova vida.

O Bautismo é como un segundo nacemento. Esta é a grandeza operativa do sacramento do Bautismo, e consecuentemente, grande é tamén a responsabilidade dos pais de bautizar aos seus fillos recentemente nados; pero a súa responsabilidade non é algo puntual que conclúe realizado o rito sacramental. Sobre a conciencia dos proxenitores pesa tamén o deber de educar na fe aos xa bautizados, para que a graza bautismal frutifique en boas obras, na medida en que a conciencia dos novos cristiáns váianse abrindo á responsabilidade persoal.

Incorporade, pais de familia, os vosos fillos á Igrexa, para que baixo a súa tutela maternal e a vosa paternal crezan en graza e eclesialidade.

Indalecio Gómez Varela

Cóengo da Catedral

[Artículo en castellano]

Tras as pegadas do Mesías

O Antigo Testamento estaba cheo de esperanzadoras promesas, que xa están cumpridas. O amor pide presenza. Deus, que é amor sen medida, éncheo todo coa súa inmensa grandeza. Contémplao todo con eterna sabedoría. Diríxeo todo con divina providencia e perdóao todo con cordial misericordia.

Da presenza de Deus están cheos os ceos e tamén o están os espazos terrestres. Pero desde o primeiro Nadal, a súa proximidade intensificouse. Agora Deus vive no medio do seu pobo. É un de nós e busca que nós nos parezamos a el. Dúas cousas pretendeu Xesús coa súa encarnación: redimirnos e exemplarizarnos. Para redimirnos abondáballe pór a planta dos seus pés na nosa terra, pero para darnos exemplo, quixo percorrer os nosos carreiros, deixándonos as súas pegadas no camiño, a fin de que, seguíndoas, cheguemos á meta sen tropezos nin desviacións.

A vida é un camiño e nós uns peregrinos empuxados polas horas e orientados polo que Xesús ensinou e testemuñou. O camiño está perfectamente sinalizado. Isto garántenos o noso acceso á meta, pero implica o compromiso de que tamén os cristiáns deixemos pegadas co noso cotián vivir, como o fixo o Mesías. Os seus pasos deixáronse sentir. Imposible borrar as pegadas do seu camiñar. O impacto do seu testemuño non se podía esquecer. A súa presenza garantía pan ao famento, mobilidade ao paralítico, acollida amorosa ao pródigo… e este singular comportamento daba prestixio á súa persoa e credibilidade á súa doutrina. Á luz do que ensinaba, os inimigos fuxían derrotados e ao redor da súa persoa, aliñábanse miles de discípulos. O talante deste singular sementador asombraba aos seus contemporáneos. A valoración das pegadas de Xesús lémbranola o Papa Francisco na convocatoria do Sínodo dos Bispos, para que todos xuntos, xerarquía e fieis, fagámolas nosas no noso diario vivir e sirvan de “vieiras“ aos nosos irmáns no seu camiñar por sendeiros de fe e de fraternidade.

O Pontífice sinálanos que tres son os fitos do Sínodo: ENCONTRO, ESCOITA e DISCERNIMENTO. Así o fixo o Señor. VEU á terra e púxose a camiñar ao noso carón, interesándose polos nosos problemas. Foi un encontro sanante: pregunta, non por curiosidade persoal, senón para poder diagnosticar as nosas deficiencias e porlles remedio. Xesús ten claro que a súa vocación é redentora, e vívea con cordial responsabilidade.

Este comportamento de Xesús é a primeira “vieira” que nos indica o camiño para atoparnos co divino sanante. A tal encontro chámaselle vida interior, vida de piedade, vida de intimidade con Deus. Coidemos as nosas relacións con el, xa que esta é a primeira intencionalidade sinodal.

A segunda “vieira” é a ESCOITA para coñecer as doenzas que padece a Igrexa nestes momentos, e sometela a un tratamento renovador. Oímos moitas denuncias contra a autenticidade ministerial das autoridades eclesiásticas; contra a metodoloxía pastoral, pero non abonda con oír, é necesario escoitar. Oír serve para informar. Só o escoitar pódenos mover a poñer remedio. Escoitemos ao Espírito, para que nos diga o que debemos achegar á Igrexa nestes momentos, e escoitemos aos cristiáns do montón, para ver o que necesitan, e prestémoslles a nosa axuda con toda xenerosidade.

Do encontro e da escoita, xorde a terceira “vieira” sinodal: o DISCERNIMENTO. Eles ilumínannos para que o Sínodo sexa un acontecemento de graza, que libere á Igrexa de toda prepotencia mundana e a nós fáganos ver que os modelos pastorais repetitivos en que nos movemos non son os mellores para dar á sociedade o talante cristián que necesita.

Indalecio Gómez Varela

Cóengo da Catedral

[Artículo en castellano]

A familia é un “ti” da Trindade

A Santísima Trindade é un misterio que non podemos coñecer se non se nos revela, e aínda revelado, non podemos explicar nin comprender plenamente.

Segundo as Escrituras, o específico deste misterio é a “pluralidade de persoas e a unicidade de natureza“. Este misterio está integrado por Deus, Pai increado; por Deus, Fillo eternamente procreado, e por Deus Espírito Santo, cordialidade divina, que vincula indivisiblemente ás tres divinas persoas.

Isto é o punto de referencia para estruturar a convivencia dos humanos na vida social.

A lotaría do 22 de decembro trouxo a sorte a unhas poucas familias economicamente afortunadas, pero coa encarnación do Fillo de Deus, a sorte sorriu a toda a familia humana. Deus, que é familia trinitaria, valora moito as nosas familias e cóidaas coa súa providencia.

Nós lamentamos que Xesús tivese que nacer nun presebe. Isto indica a mala acollida que atopou o Salvador ao entrar no noso mundo. Con todo, podemos dicir que naceu nunha familia, e isto foi unha gran sorte para o Neno Deus, porque os mellores berces son os corazóns dos pais. Neste caso, ningún berce mellor que o corazón de María e de San Xosé. Á familia de Nazaret chamámola a Sagrada Familia, porque reflicte a familia Trinitaria.

Tamén as nosas familias teñen algo de sagrado, xa que “onde dous ou tres reúnense no meu nome, alí estou eu no medio deles“, di o Señor. As familias cristiás son como un sacramental da Familia Trinitaria, porque nelas hai pluralidade de membros, e o amor úneos a todos baixo o mesmo teito.

Lamentablemente, hoxe ponse en cuestión a institución familiar. Nos nosos días, a familia vese sacudida por múltiples conflitos que deterioran a súa identidade e os seus valores.

A institución familiar é a realidade mais importante e máis influente da sociedade. O mundo será o que sexan as familias. Elas son o primeiro patrimonio da humanidade. “O futuro da humanidade pasa a través da familia”, di o Papa emérito, Benedito XVI. Por iso, axudar á familia, é un dos mellores servizos que podemos presentar ao ben común. Empecemos pola base, porque así, como a fertilidade das raíces condiciona o crecemento, a floración e o froito da árbore, tamén a fertilidade da vida cristiá dos maiores condiciona a floración conductual das futuras xeracións. Deixémonos de denunciar o materialismo dos nosos mozos e o seu absentismo dos actos de culto, porque como dixo un soado pedagogo dos nosos tempos, “Aos pais do mañá hai que educalos 20 anos antes de nacer; antes de ser pais, para que a súa futura paternidade sexa xeradora de auténticas familias cristiás”. Como sempre, á sega precede a sementeira. A historia repítese: os froitos en sazón dos tempos presentes, son as espigas do gran dos nosos avós.

Esteamos seguros de que as nosas sementeiras deben ser presaxio de ubérrimas colleitas nun futuro próximo.

Hoxe que se pon en cuestión a institución familiar, a Igrexa convídanos a mirar á Familia de Nazaret, para valorar a súa exemplaridade e imitala.

O futuro das familias do mañá está nas nosas mans e, consecuentemente, tamén o está a sociedade do porvir.

Indalecio Gómez

Cóengo da Catedral

[Artículo en castellano]

A %d blogueros les gusta esto: