Na linguaxe común do Nadal falamos do “neno Deus”, e ata nos parece natural afirmar que “naceu Deus”. Pero cando de verdade queremos razoar a fe, xa que crer é razoable, é difícil imaxinarse o feito de que Deus quixese facerse home, habitar entre nós nunha época da historia, asumir chorar e ser aleitado nos peitos dunha nai mentres ensucia con toda naturalidade os cueiros. Un neno que, como afirman os Evanxeos, crecía en idade, sabedoría e bondade e que, malia todo iso, descobre progresivamente e cada vez con máis profundidade, que non é deste mundo.
A súa relación de amizade e de servizo aos máis pobres e a todos sen excepción, os seus milagres e a súa capacidade de liderado fronte aos poderosos do mundo, están fundamentados nas relacións de igualdade co seu Pai do ceo e co Espírito Santo defensor. Como é posible imaxinarse isto dun modo axeitado? A verdade é que á Igrexa nacente tamén lle custaba entender o Misterio. Ata o ano 451 no Concilio de Calcedonia (hoxe un barrio de Estambul) non se formulou con claridade que Xesucristo é “á vez verdadeiro Deus e verdadeiro home”. E este, Xesús, o Cristo, é o Deus da creación, da alianza e da proximidade que no misterio da ENCARNACIÓN (Nadal) radicalízase como creador en creación e solidarízase co máis débil para asumilo e salvalo.
Cando alguén descobre a este Deus ou é atopado por el, acontécelle o que a un peregrino sedento que inesperadamente albisca no camiño do deserto un oasis con auga, árbores e sombras no medio dunha verde pradeira. Pero Deus non é tanto un oasis que nós atopamos, senón O Vivente que xa nos atopou a nós facéndose excesivamente humano e o encontradizo como forasteiro nos camiños de Emaús. É tan respetuoso coas nosas liberdades que aluma o noso camiño aínda que non lle fagamos caso aos resplandores da súa verdade e que se dá a coñecer só a quen o míra, téndelle a man, quere recoller no seu colo, ábrelle a súa porta ou responde á súa constante chamada.
Este neno, fráxil, pobre, pequeño…, pode ser adorado (como os Reis Magos e os Pastores) ou rexeitado, ata buscado para aniquilalo, como o Herodes de entón ou os asasinos de inocentes de sempre.
Na súa face de descoñecido e inesperado inscríbense as esperanzas e desexos máis fondos dos humanos. Quen ten os ollos abertos á Verdade, á Beleza e á Bondade pode alcanzar a recoñecelo e sorprenderse de como sempre contara con el e o agardara pacientemente, aínda cando só agora, no medio de tantas luces navideñas, nunha tenue luz de intimidade, descubra en profundidade o que contiñan a espera e o anhelo previos.
Este Deus non está morto. Ata Nietzsche, o pensador, cantor da “morte de Deus” e do orgullo do home, preguntábase: “Está morto Deus? Que sucederá se me atopo cara a cara con el, eu que construín a miña vida na roca da incredulidade?” (F. Nietzsche, O Anticristo). Por iso prefiro terminar este artigo cunha fermosa frase de R. Tagore: “Cada neno que vén ao mundo dinos: -Deus aínda espera do home-?. Deus?: un neno! Velaí o misterio.
José Mario Vázquez Carballo
Vicario Xeral da Diocese
Imaxe: cathopic.com