Opinión

Cartas o artículos de opinión sobre temas de actualidad o de temática formativa

O Libro dos libros

Mario Vázquez Carballo

 Na maioría das revistas de divulgación, incluídas tamén as do corazón, aconséllase ler, aproveitando o tempo de lecer do verán, e encómianse as grandes virtudes da lectura para unha boa formación e o crecemento persoal. Totalmente de acordo. Creo que ninguén dubida da importancia do hábito de ler pero tamén é certo que iso require un esforzo e é preciso recibir unha recompensa. Aínda que é verdade que se le para aprender e instruírse, para crecer e contrastar outras formas de pensar, para afirmar a propia personalidade e informarse, tamén é certo que ler axuda a pasar un bo intre, educa o pensamento, relaxa tensións e fomenta a meditación. Divulgouse a celebración dos 400 anos do Quixote e a conmemoración da morte do seu autor, Miguel de Cervantes Saavedra, o 23 de abril de 1616. Tamén de acordo.

 Pero chama a atención o pouco que se fala e escribe sobre “o Libro dos libros”, o primeiro dos libros, o Gran Libro. Por iso, creo que convén lembrar que, con motivo da exposición sobre a imprenta no Museo Británico (1962) publicouse un volume que leva por título: Libros que cambiaron o mundo (München, 1968). Os dous primeiros que se citan baixo o epígrafe: “No principio era a Palabra”, son a edición da Biblia en latín, impreso por Juan Gutenberg en Maguncia (1455), e a edición en alemán impresa por J. Mentelin en Estrasburgo (1566). Seguen logo as edicións da Biblia en Praga (1468) e a valenciana (1478).

 Desde a Igrexa Católica e desde a Teoloxía, a Biblia foi recuperada xa a comezos do século pasado e posta no lugar de honra que lle corresponde; foi estudada na Igrexa e en España, dun modo particular, como nunca o foi na súa historia anterior; o Concilio Vaticano II, favoreceu de modo eminente o seu coñecemento, lectura e difusión; a mesma Conferencia Episcopal Española, logo de 20 anos de traballo e investigación bíblica implicando aos mellores expertos, publicou a súa propia versión e edición (ano 2010) presentada no Palacio de Congresos da Castellana en Madrid na clausura dun excelente Congreso sobre a Palabra de Deus.

 Aínda que é verdade que o século XX trouxo o problema da Biblia (crítica bíblica, modernismo, liberalismo protestante), tamén o é que trouxo grandes solucións bíblicas, divulgándoa, dándoa a coñecer, creando sociedades bíblicas e movementos (en Lugo o Movemento Bíblico impulsado por J. Antonio González, contribuíu enormemente a estas tarefas divulgativas), e converténdose así para todos os cristiáns en fonte de vida e fundamento de unidade. A Biblia é hoxe, xunto coa Eucaristía, a que conforma a dobre mesa eclesial onde se parte e reparte a Palabra de Deus. As mesas do Pan e da Palabra encárnanse así na nosa propia historia, nas nosas terras, no noso ser e nas nosas intelixencias.

Co Concilio Vaticano II, quero invitar á lectura desta gran xoia da literatura universal, porque ela é “a alma da teoloxía” e fonte primordial do coñecemento de Cristo. Recentemente, o descubrimento dos papiros do Novo Testamento e dos manuscritos de Qumrán, reavivaron os estudos bíblicos e son un novo estímulo para a procura da verdade.

Mario Vázquez Carballo

Por qué estudarán Filosofía os curas?

anton_negroOs curas loxicamente se entende que son crentes, pois consagran a súa vida ó servizo da Fe. Para eles o máis importante é Xesucristo, por quen hai que gastar a vida ata sufrir o martirio. Entón, por qué a Igrexa Católica lles fai estudar Filosofía para ser curas? O normal é ver nos ministros doutras relixións que só estuden os temas da súa Relixión e Fe.

A Igrexa Católica pon nos plans de formación dos cregos dous ou tres anos de estudo da Filosofía, e tamén das chamadas Ciencias Humanas, e iso antes de estudar Teoloxía! Nunha institución con tanta historia iso non pode deberse a unha casualidade, senón que debe ser algo moi reflexionado.

A Igrexa di de si mesma que é experta en humanidade, terá algo de razón? Un periodista escribía sobre o poder nas institucións sociais civís e afirmaba que terían que aprender dunha institución SABIA, como a Igrexa, que para un terceiro mandato de presidente da Conferencia Episcopal esixía ó menos 2/3 dos votos, sendo ademais os mandatos curtos, tres anos. Aceptando a posible veracidade disto, que nos quere ensinar a Igrexa coa obriga de que os curas estuden Filosofía antes de Teoloxía?. Entre as diversas ensinanzas, que este feito manifesta, destacaría as seguintes:

  1.  Supón unha valoración da razón como o camiño da persoa para atopar a verdade sobre a natureza e a historia, sobre o home e mesmo sobre Deus. A razón é unha facultade humana a desenvolver.
  2.  Expresa un claro aprecio á Ciencia como desenvolvemento da razón e da capacidade do coñecemento humano, porque somos conscientes de que a ciencia ten que estar ó servizo da humanidade e da humanización, non para deshumanizarnos e facernos máis incivilizados. Por iso é normal atopar entre os científicos de recoñecido prestixio a curas católicos. Só sinalo o exemplo dun cura que estudou no Seminario de Lugo, a quen fai 5 anos se lle dedicou o Ano das Ciencias de Galicia e déuselle o seu nome a un museo e mesmo a un cráter lunar!.
  3.  Aposta polo diálogo coa cultura e coa sociedade de cada tempo, e en especial un diálogo cos pensadores da época. Xa S. Paulo nos discursos ós pagáns, que relata o libro dos Feitos, cita a pensadores e poetas do mundo helenista. Frecuentemente vemos mediando en conflitos a personalidades da Igrexa (non foi unha excepción a mediación para as relacións entre Cuba e Estados Unidos).
  4.  Manifesta un claro rexeitamento de todo tipo de fundamentalismo, aínda que sexa baseado no libro revelado. A Biblia hai que interpretala no contexto da tradición da Igrexa, os xéneros literarios, a crítica textual… A fe hai que facela razoable, porque tense a seguridade de que o é; crese como persoas coas propias facultades intelectuais.
  5.  Implica así mesmo a afirmación da autonomía das realidades temporais. Por iso, aínda que na Unión Europea hai catro estados confesionais, ningún é católico entre outras razóns porque a Igrexa Católica tampouco o quere.
  6.  Expresa tamén unha confianza nas posibilidades da persoa para comprometerse con responsabilidade na procura de alcanzar o ben. Así, mesmo no Catecismo afirmase a primacía da conciencia como norma suprema de moralidade, e mesmo que, quen non obedece á súa conciencia certa, condénase (nº 1790).
  7.  É aceptar a autonomía humana e a súa liberdade para protagonizar a propia vida de xeito persoal e asociado. Deus non nos quere escravos senón libres. Como se repite moitas veces no Maxisterio a Fe “proponse, non se impón”.

Ler máis

“Vella Europa, volve atoparte”

Álvarez-Miguel-Ángel-2 Estamos na época das redes sociais e a difusión en directo de noticias ou, máis ben, titulares sensacionalistas, pero non sempre foi así.

 Xa estaba moi avanzado o ano 1982 cando o papa Xoán Paulo II visitou Santiago de Compostela. Naquela ocasión, o 9 de novembro, pronunciou un discurso cuxa transcendencia non recordo porque só tiña 6 anos. Pero pasa o tempo e a historia empeza a poñer no seu lugar aquelas palabras que hoxe xa se entenden sen ningún tipo de dificultade: “Vella Europa […], volve atoparte. Sé ti mesma”.

 Como un auténtico profeta e desde a atalaia que supón ser o pastor da  Igrexa Universal, Xoán Paulo II empezaba a albiscar o novo rostro dunha vella Europa que estaba renunciando ao que sempre fora.

 O seu discurso pronunciouse nun lugar concreto e significativo: Santiago de Compostela. No final dun camiño que vertebrou Europa en torno a Xesucristo pola fe que nos trouxo un dos seus discípulos, Santiago, o primeiro en dar a vida polo Señor.

 Hoxe, 2000 anos despois, outro Santiago, o P. Jacques Humel tamén “foi pasado a coitelo” (Feit 12, 2) pola súa fe, nunha pequena igrexa de Francia. Xa ven as similitudes e non fai falta dicir moito máis.

 O corazón e a mente do home non foron creados para estar baleiros nin tampouco calquera cousa serve para enchelos. No noso interior e no do mundo hai un lugar para Deus, de tal forma que se o expulsamos, outras “cousas” ocupan o seu posto e converteranse en “deuses” que non serán capaces de equilibrar a nosa vida nin a do mundo. Como o oco está ocupado, posiblemente non nos decatamos de que temos unha carencia, nin sequera cando levamos uns meses vendo as consecuencias tan de preto: Francia, Alemaña, Bélxica e antes España (11-M), pero tamén os miles de suicidios dos que apenas coñecemos datos.

 Por máis que o penso, non vexo outra solución que a que contén o grito cheo de amor de Xoán Paulo II: “Desde Santiago, lánzoche, vella Europa, un grito cheo de amor: Volve atoparte. Sé ti mesma. Descobre as túas orixes. Aviva as túas raíces. Revive aqueles valores auténticos que fixeron gloriosa a túa historia e benéfica a túa presenza nos demais continentes. Reconstrúe a túa unidade espiritual, nun clima de pleno respecto ás outras relixións e ás xenuinas liberdades. […] Ti podes ser aínda faro de civilización e estímulo de progreso para o mundo”.

 Non quero ser pesimista nin catastrofista, pero cando lle deixabamos a Xesucristo estar no medio de nós e do mundo as cousas eran doutro xeito. Agora estamos como un adolescente en plena revolución hormonal, que o sabe todo e non necesita a ninguén. O peor é que esta adolescencia dura demasiado e este mozo, malia que xa levou varios golpes moi fortes, aínda non se decatou de que os seus pais tiñan razón.

 Termino coas palabras do Cardeal Burke nas que nos lembra que o Islam é “fundamentalmente unha forma de goberno […] O Islam é unha relixión que, segundo a súa propia interpretación, tamén debe converterse no Estado […] Cando se converten nunha maioría en calquera país, entón teñen a obrigación relixiosa de gobernar ese país”.

 

Miguel Angel Álvarez Pérez

Párroco de San Froilán

Galicia na Xornada Mundial da Xuventude

Foto Mario

Entre gritos de xúbilo dos mozos polacos presentes en Río de Janeiro, o Papa Francisco anunciaba, fai tres anos, que a seguinte Xornada Mundial da Xuventude, (en diante XMX), celebraríase en Cracovia (Polonia) en xullo de 2016. Chegou o momento dun dos grandes acontecementos deste verán. Case catro decenas de mozos de Lugo e máis dun centenar de Galicia representarán ás dioceses da nosa terra na XMX. Os participantes das cinco dioceses de Galicia irán xuntos nunha viaxe organizada pola Subcomisión de Mocidade da Conferencia Episcopal Española.

Coñezo a case todos os mozos de Lugo que están en Cracovia. Hainos de todo tipo de procedencia e son de rica diversidade e complementariedade. Algúns dan comida ao famento, outros axudan aos parados, case todos estudantes e traballadores, voluntarios en accións sociais nada doadas cando todo invita ao botellón e ao disfraz do pan e o circo. Todos, buscan a Cristo en compañía doutros mozos convencidos de que El sae ao encontro tamén no verán. Moitos deles non tiñan diñeiro para a viaxe e crearon obxectos de artesanía, vendéronos para recadar diñeiro e así atoparse con mozos católicos do mundo, compartir as súas experiencias e celebrar a fe nun ambiente de festa e de Igrexa nun contexto de catolicidade. Cracovia é a meta, a cidade na que San Xoán Paulo II foi arcebispo e cardeal ata que en 1978 foi elixido pontífice da Igrexa. Pasaron por Berlín onde celebraron xuntos a Eucaristía, participaron en catequeses e visitaron os lugares máis significativos da cidade. Despois pasaron por Dresde, Praga e finalmente Poznán (Polonia) onde foron acollidos por familias e participaron nas Xornadas chamadas “Días nas Dioceses”. En Czestochowa atopáronse con todos os mozos españois que van á XMX e xa, preto de Cracovia, participan nas distintas actividades das Xornadas. De regreso, visitarán Viena e, o dous de agosto, Deus mediante, regresarán ás nosas dioceses.

As XMX creáronse en 1984, cando tras concluír o Ano Santo da Redención, Xoán Paulo II entregou a súa cruz de madeira de catro metros de altura aos mozos para que a levasen por todo o mundo. Por certo, xa pasou por Lugo e presidiu encontros de mozos na nosa Catedral e na maioría das parroquias da cidade.

Roma, Bos Aires, Santiago de Compostela no ano 1989, Czestochowa, Denver, Manila, París, Roma de novo, Toronto, Colonia, Sidney, Madrid, Río de Janeiro, son as cidades que acolleron tan significativos eventos.

Como Delegado Diocesano de Mocidade participei en varias xornadas e podo testemuñar o seu efecto rexenerador e saudable na vida de moitos mozos. Algúns, como me conta un dos nosos sacerdotes, ían buscando esmorga e acabaron ingresando no Seminario tras unha profunda conversión. En calquera caso, o importante é que esta XMX da Misericordia sírvanos a todos para ser practicantes de boas obras de misericordia: dar para comer ao famento, corrixir ao que se equivoca, dar bo consello ao que o necesita, ensinar ao que non sabe, vestir ao espido…

 Mario Vázquez Carballo

Vicario Xeral da Diocese de Lugo

Creo na morte eterna?

muerte2 copiar

Que pensarían de alguén que lles dixese que cre na morte eterna? Pode parecer unha pregunta absurda que ninguén se faga pois, quen vai querer desaparecer para sempre e que toda unha vida acabe da forma máis absoluta, como se nunca existise?

Reformulemos a pregunta, a cantas persoas coñecen que digan que non cren na vida eterna? Agora seguramente véñenselle á cabeza moitos nomes. Sei de persoas que din crer en Deus e non na vida eterna. Ata, piden misas e oracións polos seus defuntos, malia que dubidan de que haxa algo máis alá da morte.

Condiciónanos a imaxe, quizais infantil, do inferno: os caldeiros con auga fervendo, cheiro a xofre, o diaño con cornos, cola e co tridente na man. Certamente, é unha representación que nos mostra un pequeno anticipo do que sería a estancia no inferno co demo de anfitrión. Pero non deixa de ser unha imaxe que, moitas veces, sérvenos para facer bromas, cantos nenos e adultos  disfrazáronse de diaño algunha vez!

Pásanos algo parecido coas imaxes do ceo: anxos saltando de nube en nube e San Pedro coas chaves comprobando a lista cos nomes dos que teñen que entrar cada día.

Deixemos ao carón as imaxes e traduzámolas en definicións. É doado concluír que o ceo é a vida eterna. E, pola mesma razón, temos que dicir que o inferno é a morte eterna. Polo tanto, se nego a existencia de Deus, e con iso a vida eterna, a única esperanza que teño é a morte eterna.

Seguimos traducindo. A vida eterna é a plenitude de todas as capacidades do ser humano ata o infinito, é dicir, todo o bo que agora temos de forma limitada despois será ilimitado ou absoluto. A morte eterna será a plenitude de todas as limitacións e imperfeccións do ser humano. Así adquirirá un sentido pleno a expresión “isto é un inferno”, que dicimos agora cando unha dor ou situación fáisenos insoportable.

Chegados a este punto, creo que non fai falta falar das bondades da vida eterna, pero se cadra é necesario falar do que pode significar a morte eterna, pois non é unha situación neutral. Pois o que non é absolutamente bo é, necesariamente, absolutamente malo.

Falar de morte eterna ou de inferno é pensar na negación de todo, tamén do vivido na temporalidade. É saber que todos os esforzos e logros conseguidos para a promoción do ser humano non serviron para nada, porque todo vai terminar na nada máis absoluta. Falar de morte eterna é saber que todo terminará nun fracaso porque non haberá continuidade posible nin unha segunda oportunidade. Sería coma se un inmigrante ou un refuxiado nunca chegase a un país no que puidese levar unha vida digna e en paz.

Tampouco podemos pensar nestas dúas situacións como impersoais, pois o impersoal nin é bo nin é malo. Por iso existen dous nomes propios que se corresponden a dous seres persoais que fai que unha destas realidades sexa eternamente boa e a outra eternamente mala. Refírome a Deus e a Satanás.

Unha última pregunta. Entón, cando actúa Satanás? Só cando nos soltamos da man de Deus.

Miguel Ángel Álvarez Pérez

Párroco de San Froilán

A %d blogueros les gusta esto: