Deus

Antes de nada quero aclarar que os sentimentos non son malos. Sabemos ben que os sentimentos, entendidos como un estado de ánimo ou disposición emocional cara a unha cousa, un feito ou unha persoa, son propios e exclusivos do ser humano.

Pero isto mesmo non impide que nos traizoen  os sentimentos de cando en vez e distorsionen abundantemente a realidade. O de “ollos que non ven, corazón que non sente” só serve para anestesiarnos por un tempo, pero non cambia a realidade. Sabémolo ben: as cousas non deixan de existir porque nós non as vexamos ou non as sintamos ou, simplemente, non as coñezamos. Cantas realidades hai que eu non coñezo!.

Pasando ao campo da relixión e a fe atopámonos con máis do mesmo. Con frecuencia escoitamos o de “só vou a misa cando me apetece”, “Deus para min non existe”, “Non creo que Deus exista”, “Deus é só un sentimento no meu interior”.

O razoamento é claro: a existencia de Deus (precisamente Deus) non está suxeita ás crenzas ou sentimentos das persoas, como tampouco o está calquera das outras realidades do universo.

Con frecuencia acudo a estas as palabras de Benedicto XVI na encíclica Deus caritas est: “Non se comeza a ser cristián por unha decisión ética ou unha gran idea, senón polo encontro cun acontecemento, cunha Persoa, que dá novo horizonte á vida e, con iso, unha orientación decisiva”.

Certamente, por moi bonito ou melancólico que puidese parecer, Deus non é un sentimento, unha idea ou unha decisión ética. Un deus así non achegaría nada á nosa vida nin, moito menos, poderíanos salvar ou darnos a vida eterna.

Deus é un ser persoal e deuse a coñecer plena e definitivamente no acontecemento da encarnación do seu fillo Xesucristo. O acontecemento de Xesucristo non é un día si e outro non. Non depende da situación na que nós esteamos. Se fose así, sería un deus moi débil ao que non poderiamos chamar deus. Non nos serviría de moito un deus que tivese condicionada a súa existencia e as súas capacidades polos nosos sentimentos, aínda que estes sempre fosen bos.

É verdade que non sempre estamos na mellor disposición para as cousas de Deus (nin as do mundo). A todos pódenos ás veces o cansazo, a apatía, os problemas, etc. Pero non lle podemos botar a culpa a Deus de que nós non sexamos capaces de coñecelo ou de velo con máis claridade. Deus está onde ten que estar, revelouse totalmente e respecta absolutamente a nosa liberdade, tamén cando nos equivocamos.

O anterior non quere dicir que o Deus de Xesucristo se desentenda de nós. Coñécenos perfectamente, está pendente de nós e impórtanlle as cousas da nosa vida. Abonda que nos acheguemos aos Evanxeos para ver que é así. Sabe o que necesitamos moito antes de que llo pidamos.

Estamos ante un Deus que é pai e que coida con amor entrañable dos seus fillos. Non é un Deus ausente ou impasible.

Nas nosas mans está, en boa medida, parte da solución á súa, ás veces, aparente ausencia: buscar a Deus onde se lle poida atopar, ou deixarnos atopar por Deus, porque El sempre nos busca.

Miguel Ángel Álvarez Pérez

Cura de A Fonsagrada

Imaxe: cathopic

A parábola do próximo domingo é unha tanto estraña e un pouco complicada de comprender. Sorprende moito o seu final, aínda que non tanto o que Xesús quere transmitirnos.

Un rei invita aos seus amigos á voda do seu fillo, pero estes non aceptan a invitación. O rei enfádase e manda aos seus criados que inviten a todos os que atopen polos camiños, malos e bos. Ata aquí non hai nada que obxetar, máis ben todo o contrario: un rei que se achega ao seu pobo e dálles a todos a oportunidade de participar na voda do seu fillo.

O problema vén cando algún dos invitados vai sen traxe de festa e é reprobado polo rei. Ninguén pensaría que invitando a todos, bos e malos, ricos e pobres, o rei fose chamarlle a atención a un que non tiña traxe de festa.

Esta parábola é a historia dun pobo que se pode repetir en calquera momento e da que nós tamén podemos ser protagonistas.

Ao longo de moitos anos Deus enviou aos profetas coa mensaxe que invitaba á voda do seu fillo, Xesucristo. Unha voda preparada con moitos traballos e sacrificios. Pero aqueles mensaxeiros non foron ben recibidos e algúns asasinados. Por suposto que aqueles invitados do primeiro momento non quixeron asistir á voda.

Noutro momento o Señor fai partícipe desta voda a todo o mundo, xa non só aquel pobo escollido. Pero a invitación esixe aos invitados o esforzo de aceptar as condicións daquel banquete: ir con traxe de festa.

O día do noso bautismo déusenos a todos un traxe de festa, unha vestidura branca e limpa sen ningún tipo de mancha, signo da nosa dignidade de cristiáns e de fillos de Deus. A nosa tarefa, desde que alcanzamos o uso de razón, é manter ese vestido branco e limpo. É inevitable que se ensucie con máis ou menos frecuencia, pero o mesmo Cristo derramou o seu sangue para que podamos lavalo nela.

Polo tanto, non hai escusa para non ir á voda ou non levar vestido de festa: temos un traxe branco que nos foi dado gratuitamente e temos a forma de lavalo cando se ensucie. Deus previuno todo.

O evanxeo do vindeiro domingo, con todo o que ten de advertencia, énchenos de consolo. Deus conduce a historia a un final feliz; o seu amor é universal e esténdese a todos os homes, sen excepcións e ata preferindo aos desherdados deste mundo. A nosa vida é unha preparación alegre para ese encontro con Cristo, quen xa nos deu a súa graza e quere que a conservemos vivindo a caridade. Así, recordémonos uns a outros o gran amor que Deus nos ten e axudémonos a preparar ese gran encontro con El.

Miguel Ángel Álvarez

Falando baixiño, nº 161

Imaxe: cathopic.com

Buscade ao Señor mentres se deixa atopar. Aquí quedei ao ler as lecturas do próximo domingo. É a primeira liña da primeira lectura, do profeta Isaías. Ou sexa que non fixen máis que empezar e asusteime un pouco pensando que pode chegar un momento no que o Señor non se deixe atopar.
Agora que se deixa atopar, se cadra somos nós os que non o queremos buscar ou non queremos atoparnos con El, o que sería aínda máis grave. Pero, tamén podería pasar que non se deixe atopar cando esteamos necesitados ou apurados. Isto sería triste.
O encontro con Xesucristo é fundamental para ser cristiáns. Sen este encontro só seremos cristiáns de nome, os ritos e celebracións non terán sentido e que só fariamos por unha tradición que xa non coñecemos.
Como cura, á vista do que teño que facer moitos días (ou que me “obrigan” a facer) é o que máis me preocupa: que Xesucristo, en nome de quen facemos todo, sexa un gran descoñecido. Facemos celebracións e liturxias cristiás en momentos da nosa vida e na morte, pero nin buscamos a Cristo nin nos preocupa non poder atoparnos con El. Estes días sae a colación nalgúns comentarios unha realidade que tamén xa descoñece a maioría da poboación: o norte de África, que foi profundamente cristián, e no que fai moito tempo que apenas queda rastro do cristianismo. O mesmo podemos dicir de Siria e outros lugares nos que o cristianismo estivo fortemente enraizado desde o principio da Igrexa. Se non cambiamos de rumbo tamén pode pasar o mesmo en España. O problema non é que deixemos de ser cristiáns, que a moitos pouco lles importa. O problema é que deixaremos de ser o que somos e converterémonos noutra cousa.
Buscade ao Señor que se deixa atopar. Aínda podemos dicir máis, o Señor faise o encontradizo, para que nos sexa fácil atoparnos con El. Non temos escusa. Deixémonos sorprender. Non teñamos medo.
Buscade ao Señor mentres se lle atopa, invocádeo mentres estea cerca; que o malvado abandone o seu camiño, e o criminal os seus plans; que regrese ao Señor, e El terá piedade; o noso Deus, que é rico en perdón. Os meus plans non son os vosos plans, os vosos camiños non son os meus camiños -oráculo do Señor-. Como o ceo é máis alto que a terra, os meus camiños son máis altos que os vosos, os meus plans cós vosos plans. (55, 6-9)

Miguel Ángel Álvarez

Falando Baixiño, nº 158

Imaxe: cathopic.com

Fai uns meses escoitei en Radio María como un locutor advertía aos oíntes que ía dar unha lección de teoloxía básica. Isto chamoume a atención e dispúxenme a escoitar subindo o volume da radio do coche. Apenas me deu tempo a facer isto, porque a lección era só o título deste artigo: “Deus existe, e non es ti”. Naquel momento pensei que era unha perogrullada e un recurso máis para captar a atención dos oíntes. Pero esta afirmación, aparentemente simple, xa non se me foi da cabeza en toda a tarde.

Sabemos que non somos Deus, pero na práctica actuamos coma se o fósemos. Á fin e ao cabo, non é nada novo, no libro do Xénese vemos a Adán e Eva querendo ocupar o lugar de Deus cando sucumben á promesa tentadora da serpe.

Expresións como “eu fago o que me dá a gana”, “en min non manda ninguén”, “eu son libre”, non veñen senón a dicir que non recoñecemos unha entidade moral superior a nós. Negamos ao Deus auténtico para erixirnos en deuses de nós mesmos.

Outras veces parécenos que se nos deixamos guiar por Deus é porque somos infantís, polo que unha persoa ou sociedade adulta non pode ou non necesita de nada nin de ninguén que poida dirixir os seus pasos. Absolutizamos a nosa autonomía e crémonos que iso é Deus negando, unha vez, máis ao auténtico.

As consecuencias disto, lonxe de ser inocuas, son terribles e xa son máis que notables no mundo actual. Sen un criterio ético que teña a súa orixe nun ser persoal superior e absoluto a única norma será, no mellor dos casos, a que xurda dunha maioría de subxectividades. Sen Deus todo está permitido. É a palabra dun contra da outro, polo que o choque está garantido. Xa saben aquilo do homo homini lupus de Hobbes.

Estamos na época dos dereitos e as liberdades, pero sen decatarnos caemos baixo a ditadura do relativismo. Crémonos adultos e libres, pero en realidade somos uns nenos escravos.

Termino cunhas palabras do Papa Francisco pronunciadas na audiencia do 10 de setembro de 2016, nas que constata, con tristeza, como o home de hoxe non acepta ser salvado por Deus e quere salvarse el só coa súa liberdade:

“A palabra «redención» é pouco usada, con todo é fundamental porque indica a liberación máis radical que Deus podía realizar por nós, por toda a humanidade e por toda a creación. Parece que ao home de hoxe xa non lle guste pensar que foi liberado e salvado por unha intervención de Deus; o home de hoxe, en efecto, ilusiónase coa propia liberdade como forza para obtelo todo. Fai alarde tamén disto. Pero en realidade non é así. Cantas fantasías son vendidas baixo o pretexto da liberdade e cantas novas escravitudes son creadas nos nosos días en nome dunha falsa liberdade! Moitos, moitos escravos: «Eu fago isto porque quero facelo, eu consumo droga porque me gusta, son libre, eu fago aqueloutro». Son escravos! Convertémonos en escravos en nome da liberdade. Todos nós vimos persoas polo estilo que ao final acaban polo chan. Necesitamos que Deus nos libere de toda clase de indiferenza, egoísmo e autosuficiencia”.

Miguel Ángel Álvarez Pérez

Párroco de San Froilán

 Admiro ás persoas que son sinxelas. Cando dicimos de alguén que é sinxelo estamos falando dunha persoa que ten claro que a liña recta é a distancia máis curta entre dous puntos. Ser sinxelos é unha virtude, sobre todo porque sendo así somos mellores para os demais.

O mesmo Evanxeo tamén nos invita a ser sinxelos en varias ocasións, a máis coñecida cando nos din que sexamos “sinxelos como pombas“ (Mt 10, 16b), pero sobre todo cando Xesús di “douche grazas, Pai, Señor de ceo e terra, porque lles escondiches estas cousas aos sabios e entendidos, e llas revelaches á xente sinxela. Si, Pai, así che pareceu mellor“. (Mt 11, 25-26).

Dicir que Deus é sinxelo pode parecer que non é acertado e que estamos cercenando as infinitas calidades de Deus ao supoñer que, se é sinxelo, poderémolo comprender coa nosa intelixencia, que é limitada. Por iso, pode ser preferible dicir que as cousas de Deus son sinxelas, ou que chegar a Deus ou deixar que Deus chegue a nós é sinxelo.

Na relación de Deus convén ter claro o que dicía antes: a liña recta é a mellor opción. A complicación non é o mellor camiño. Se queren, tamén pode servir o que dicía Descartes: “ideas claras e distintas“. E non moitas, engado eu.

Non nos podemos achegar a Deus co pretexto de buscar un apoio que non é propio del. Por iso non podemos confundir o que Deus aporta a cada persoa co que necesitamos para organizar, quizais, só un evento social.

Tampouco nos podemos achegar a Deus fixándonos só nas prohibicións morais ou nas leis eclesiásticas sen entrar no espírito das mesmas. As normas son necesarias para organizar a vida dos cristiáns, pero se non as vivimos da forma adecuada complícannos a vida no canto de facela sinxela.

Despois están os que poñen o centro dos seus intereses en difundir lendas urbanas sobre a Igrexa, o Vaticano ou o mesmo Xesucristo (lembren o do código da Vinci), e que enganan á xente a base de confundir ficción con realidade. Intentar achegarse a Deus desta forma complícanos aínda máis a fe.

Termino cunha destas experiencias gratificantes que o Señor concédenos ás veces aos sacerdotes. Fai uns meses chamáronme para acompañar a un enfermo nos seus últimos días: sacramento da penitencia, unción de enfermos e viático e unhas palabras sinceras por ambas partes. Uns días despois do funeral, achegouse un fillo do señor para dicirme que se alegraba de terse equivocado comigo porque o seu pai morrera con moita paz. Tratábase só de poñernos nas mans de Deus. Así de sinxelo.

Non confundamos o importante co urxente, nin o normal co corrente no camiño da historia que Deus quere facer connosco. O camiño é sinxelo pero esíxenos tamén esforzo e abnegación para chegar á meta que é Cristo, por “unha coroa que non  murcha“ (1Cor 9, 25).

Deus é sinxelo. Deus creounos por amor e por amor quérenos salvar por medio do seu Fillo Xesucristo. Non hai nada máis. Os que complicamos todo somos os humanos. Deixemos a Deus ser Deus e todo será moito máis sinxelo.

Miguel Ángel Álvarez Pérez

Párroco de San Froilán