misioneiros

“Cambia, todo cambia…” que di a canción “pero o meu amor non cambia” nin a misión, aínda que todo sexa diferente.

Todo son contrastes, que aquí parecen máis evidentes, máis visibles. Pasei do Norte ao Sur, do inverno (saín en decembro) ao verán, ao día máis longo do ano, do noroeste de España ao centro-sur de Angola, dun instituto de Secundaria á chamada formación “informal”, quizás a que máis educa, ás escolinhas que comezan aos 3 anos, con mozos, e ás aulas ao aire libre con mulleres que abandonaron os estudos, algunhas hai moitos anos, dun país envellecido a un moi novo. Nunca vira tantos nenos! Angola é un país rico, pero hai moitos pobres, ten paisaxes fermosas, pero moitas están cheas de lixo e mosquitos. Venme á cabeza moitas veces a frase que Viktor Frankl pon na boca dun compañeiro prisioneiro dos nazis ao ver un solpor: Que bonito podería ser o mundo! Por iso temos que loitar para que así sexa.

Tamén é diferente o ambiente eclesial. Angola é un país comunista no que ao saudarse, e son moi educados e protocolarios, din que estamos ben “gracias a Deus”. E cheguei no Nadal, no que tiven unha fermosa acollida. Angola é un país acolledor por tradición e cultura. Tanto nas escolas como nas igrexas cantan e din palabras de benvida. E a Misioneiros Segrares Vicencianos (Misevi) e as Fillas da Caridade téñenos unha gran estima, polo que somos aínda máis benvidos.

O idioma tamén é diferente. En Lobito, a maioría da poboación é de orixe bantú e fala a lingua “umbundu”, que nos resulta dificilííísima. Afortunadamente para nós, o portugués é a lingua vehicular, que case todo o mundo fala e entende en maior ou menor medida. Axudoume moito saber portugués e ter aprendido algo da historia, da cultura e da literatura do país antes de vir porque me permite confraternizar con este pobo. Ademais, os angoleños están sorprendidos e aprecian que poidamos comunicarnos. Aos poucos días de chegar preguntáronme como era posible que eu puidese falar portugués se só levaba uns días en Angola!! A verdade é que hai que falar a súa lingua por inculturación, non só a nivel relixioso, aínda que iso tamén é necesario.

É importante deixarse sorprender, ter a mente e o corazón abertos, e saber aceptar as diferenzas. Moitas veces falamos de ser creativos. E tentamos selo, aínda que sempre temos tendencia a acomodarnos. Niso, aquí nos dan mil voltas. Segue a ser certo que cando pensas que chegas a “axudar”, como moito a compartir a túa vida, recibes máis. E iso tamén nos fai ver doutro xeito como vivir a misión nos nosos ambientes.

Viñen a Lobito cunha licenza de traballo temporal para colaborar en Cooperación ao Desenvolvemento nunha ONGD, no meu caso MISEVI. Esta posibilidade existe desde 2016, aínda que as comunidades autónomas seguen lexislando como levala á práctica. Trátase dunha licenza que os funcionarios poden percibir durante un máximo de 6 meses cada 2 anos. Porque é unha licenza, non unha excedencia, seguimos cotizando. A asociación tamén me “envía” a realizar unha tarefa concreta, no meu caso ser “formadora de formadores”.  Comento isto porque é un camiño novo, que abre outras posibilidades para vivir unha experiencia de misión ad gentes.

Neste mundo “comunicado”, para os que poden pagar, manter o contacto cos misioneiros ad gentes é doado. Podemos saudarnos, charlar, abrazarnos por internet, e está ben esta comunicación que, aínda que ás veces desde aquí nos dispersa doutras preocupacións, tamén axuda… pero calquera sabe, e máis dende que apareceu o Covid, que non hai nada como abrazar de verdade e non virtualmente. Pois iso, unha aperta fraternal.

María Carmen Rodríguez Esperante

Escribía A. Einstein que “A vida é moi perigosa. Non tanto polos que fan mal, senón polos que sentan a ver o que pasa”. Poden estar seguros de que non é este o caso dos misioneiros. Os seus testemuños, tantos e tan valentes, están tan preñados de situacións límite que, con frecuencia, poñen en risco as súas propias vidas. A recente liberación do sacerdote salesiano indio Padre Tom Uzhunnalil, o pasado mes de setembro, tras ano e medio de cativerio en Iemen, é un de tantos exemplos que confirman e xustifica o lema deste ano: Sé valente, a misión agarda por ti.

A Igrexa celebra, nun ambiente de festa, a Xornada Mundial das Misións (o día do DOMUND). Esta xornada mundial, en España, organízaa a dirección das Obras Misionais Pontificias. E tivo o seu fantástico escenario de inauguración de campaña, este ano, na Catedral de Santiago. Alí, a popular cantante galega de pop-rock, natural de Boimorto, pronunciou un fermoso e comprometido pregón do Domund. Fun testemuña directa do seu profundo e confesante verbo o pasado 11 de outubro ás 20:30 horas. Así definiu ela aos misioneiros: “Son eses seres elixidos para soportar as dificultades. Bravos e obedientes fillos dotados de paciencia e fortaleza. Benevolentes coas debilidades. Exemplos de resistencia moral. Mostran a cotío como a compaixón activa está nas entrañas da súa misión e vai máis aló da solidariedade.

“Sen patrias nin bandeiras, abandonan o proxecto de vida propia, orientada cara ao seu propio interese, por unha comuñón fraterna. – A liberdade non é maior cando se pode facer o que a un lle peta, senón cando se elixe o bo, o belo e o verdadeiro, aínda que esa decisión comporte o sacrificio dun mesmo por un ben maior-.

“Heroes anónimos, que nas súas viaxes ao inferno acaban por alcanzar o ceo ao xuntar con tenrura as súas mans a outras mans. Estes 13.000 misioneiros españois están dispostos e empéñanse en cruzar medio planeta para poñer en práctica e materializar o seu idealismo, saíndo da comodidade do noso mundo cotián, para escoitar o latexo da dor dos perseguidos, dos esmoleiros e marxinados, chegando ata a arriscar a propia vida…”.

Certamente, os misioneiros non son uns valentes aventureiros. Non conducen motos a 300 quilómetros por hora nin escalan os cumes máis altos. Son persoas vocacionadas que sentiron a chamada de Deus e dixéronlle que si. Son enviados por Cristo a través da súa Igrexa para anunciar a todos, sen excepción nin distinción de ningún tipo, o coñecemento da Verdade, o Camiño da Luz e a Boa Nova da salvación. Eles levan o amor de Deus aos máis necesitados. Dio ben o Papa Francisco, con motivo desta Xornada, ao lembrarnos que “a misión da Igrexa non é a prolongación dunha ideoloxía relixiosa, nin tampouco a proposta dunha ética sublime”. É, sobre todo, o anuncio explícito e gozoso de Cristo morto e resucitado. De Cristo, da súa presenza na historia, onte, hoxe e sempre, xorde esta imparable forza que xa ten máis de 2000 anos de historia. É así, porque o belo, o bo, o santo, contáxiase cando alguén se achega á mensaxe de Cristo disposto a deixarse tocar e embriagar. Porque non hai nada que teña máis forza có amor. O que ama constrúe grandes obras e percorre grandes distancias. Pasiño a pasiño, porque tamén o camiño máis longo iníciase cun primeiro paso. Por iso, con motivo do Domund, pídesenos apoiar a causa misioneira coa conciencia fonda de que a misión espéranos a todos.

Mario Vázquez Carballo

Vicario Xeral da Diocese de Lugo

Déixenme lembrar ás xentes encantadoras de Burundi e Rwanda, coas que chorei, sorrín e esperei, durante 21 anos, 1973-1994.

Chorei ao atoparme con centos de persoas que carecían de case todo: medicamentos, escolas, auga limpa, alimentos, camiñando cos pés descalzos, durmindo no chan sobre unhas esteiras… Chorando, si, porque non podiamos chegar a todos.

Sorrindo e festexando a construción de escolas, a mellora de vivendas, a construción de centros de saúde e dotación de medicamentos, repoboación de árbores, cooperativas, escolas artesanais (carpintaría e albaneis) e fogares de formación de mozos: costura, cociña, atención familiar.

Os espazos aos que son nomeados os misioneiros polos seus bispos cambiaban en poucos anos. A súa ausencia polas guerras devolvía ás xentes ás súas estreiteces. “Vós sodes a nosa voz, non vos vaiades“.

Como era posible este necesario cambio social?: grazas a Cáritas nunca faltaba nas reunións parroquiais un relato dos necesitados: anciáns, viúvas, orfos, enfermos. Para eles alimentos e axuda no traballo dos seus pequenos hortos. En Cáritas diocesanas atopábanse medicamentos, roupas, alimentos. Todo facilitado por Cáritas internacional (aceite, millo, trigo troceado, fabas, leite en po…).

Viviamos en esperanza. Escribir a Mans Unidas e esperar resposta era unha garantía de que chegaría algo/moito; e así chegaron axudas para mellora de vivendas, escolas, salas polivalentes, traída e depósitos de auga, medios de transporte, iluminación con placas solares en centros comunitarios, granxas…

A presenza do misionero era reflexo da alegría do Evanxeo. Sentiámonos moi a gusto con aquelas xentes que chamabamos os nosos irmáns.

Ofrecémoslle o que constrúe a humanidade: o valor das súas vidas ante Deus, a oferta do perdón dun Pai cheo de misericordia e bondade, a novidade do Evanxeo fundado na vida e mensaxe de Xesús.

A súa resposta á graza manifestábase nun desbordamento de festa na Pascua de cada ano cos centos de bautizados logo de tres anos de preparación. A graza de Deus non caeu en balde.

Se houbo desordes e mortes non foron causados polos crentes senón por brotes incomprensibles de egoísmo.

Grazas, misioneiros de Lugo. Grazas aos amigos das misións pola vosa proximidade.

Fray José Estévez Iglesias – mercedario en Sarria

A graza e a paz do Señor reine nos nosos corazóns, queridos amigos. Grazas por lembrarse de nós. Perdoen a tardanza, Deus ten o seu ritmo… Levamos case 2 meses sen sinal, hoxe parece…

“Sae da túa terra” significa para min montarse na barca do abandono, queimar redes e equipaxe e deixar que Deus a conduza… Diría que é unha aventura de amor con DEUS que quere valerse da miña pobreza para que outros irmáns o coñezan, adoren e amen.

Son misioneira contemplativa, vivo en Guatemala, pero a miña misión é moito máis grande. Os contemplativos non temos fronteiras. Pertenzo á congregación de Esclavas del Santísimo y de la Inmaculada.

Gustaríame contaxiar esta loucura de amor a XESÚS SACRAMENTADO á mocidade de Lugo. Invito sobre todo ás mozas. Direilles con san Xoán Paulo II: “Non teñades medo”. Lánzate, fai unha experiencia xunto a Xesús. Pregúntalle, como os apóstolos, ONDE VIVE… e queda con EL.

Déixovos moi, moi dentro dos Sagrados Corazóns de Xesús e María e aos pés da Custodia.

A súa irmá e amiga

Jesusa Marzán Gárate

Este domingo celebrou a Igrexa no mundo a popular e entrañable Xornada do Domund, celebración especial para espertar a nosa conciencia misioneira. Pero tamén para fomentar a memoria agradecida e solidaria con tantos miles de misioneiras e misioneiros (trece mil españois repartidos polo mundo entre segrares, relixiosos, persoas de vida consagrada e sacerdotes) que, sentindo a chamada de Cristo, son enviados pola Igrexa a aqueles recunchos do mundo onde máis se lles necesita.

Eles, superando as tentacións das sociedades do benestar, póñense en camiño, lixeiros de equipaxe, arriscando a súa propia vida e comprometendo toda a súa existencia. Tiven a sorte de poder compartir unha tempada cun dos misioneiros da nosa Diocese nun dos barrios máis empobrecidos da Capital, na República Dominicana. Alí puiden experimentar o traballo impresionante que realizan e a súa gran contribución ao desenvolvemento espiritual e integral das persoas e comunidades. Cando nos despedimos, con bágoas nos ollos, dicíame que quería quedar para sempre con aqueles polos que entregou a súa mocidade. E engadiu: polos meus restos mortais non vos preocupedes, quedarán na terra a onde me trouxo Deus.

Eles son así. Sábense enviados para unha misión. E alí, encárnanse, métense na pel dos que sofren e coa axuda de Deus transforman a realidade que lles envolve, anuncianl a Boa Nova da salvación en Cristo, viven e celebran a fe con alegría e invitan a quererse e a construír un mundo máis xusto.

Tamén puiden palpar a dolorosa realidade do pobo haitiano. Rememoro con dor e con desexos de perdón cara aos seus sicarios, a triste noticia da moza relixiosa misioneira catalá, Isabel Solá, asasinada recentemente en Puerto Príncipe. No ano 2011 relataba que deixara con pena o seu compromiso misioneiro en África:

“Cando voei cara a Haití fai tres anos, recordo a desolación que sentín polo que deixaba en África, a vertixe do salto que me tocaba dar cara ao descoñecido e á vez recordo tamén a liberdade que me daba a decisión de deixalo todo unha vez máis por axudar a construír ese Reino que sempre crin que Deus ten pensado para nós. O que non me podía nin imaxinar cando voaba cara a Haití era todo o que me agardaba neste pequeno e sufrido país. E esas son as sorpresas e leccións que Deus nos ten preparadas”.

Isa, como a chamaban cariñosamente, non se imaxinaba o seu final. A crueldade destruíu a vida dalguén que amou aos pobres ao estilo do Deus da misericordia e que impulsara con gran agarimo unha clínica de próteses ortopédicas para a xente que sufriu amputacións debido ao terremoto do 2010. Quédanos a esperanza de que o ben sempre triunfa sobre o mal e Deus fará xustiza aos seus. A súa morte é semente de novos misioneiros.

J. Mario Vázquez Carballo. Vicario Xeral