Opinión

Cartas o artículos de opinión sobre temas de actualidad o de temática formativa

Advento nas cimas da desesperación

“Sur las cimes du désespoir” é o nome orixinal da obra do filósofo E. M. Ciorán cuxa primeira edición se publicou en España en 1991 baixo o título En las cimas de la desesperación (Tusquets Editores, Barcelona). No prefacio confesa o autor que escribilo foi para el unha especie de liberación, de explosión saudable. “De non escribilo, sen dúbida, poñería un final ás miñas noites”. Ciorán escribe moi ben e embelesa: “eu noto que debería morrer de vivir. Tan raro é ese sentimento, e tan estraño, que deberiamos vivilo berrando”. E engade: “Ignoro totalmente por que hai que facer algo nesta vida, por que debemos ter amigos e aspiracións, esperanzas e soños. Non sería mil veces preferible retirarse do mundo, lonxe de todo o que procrea o seu tumulto e as súas complicacións? (…) Illados, separados do mundo, todo vólvesenos inaccesible. A morte máis profunda, a verdadeira morte, é a morte causada pola soidade, cando até a luz convértese nun principio de morte. Intres semellantes afástannos da vida, do amor, dos sorrisos, dos amigos e mesmo da morte. Preguntámonos entón se existe algo máis que a nada do mundo e a nosa propia”.

O tedio, a náusea, alienado o ser por repetidas depresións, é un dos males do noso tempo. O informe do Observatorio do Suicidio en España 2021 publicado pola Fundación Española para a Prevención do Suicidio presenta datos alarmantes sobre a incidencia deste fenómeno: 4003 suicidios no ano 2021. Rexistrouse un aumento nos menores de 15 anos. Entre os 15 e 29 é a primeira causa de morte, superando ás mortes por accidentes de tráfico. Que nos está pasando? Como, por que e para que estamos a educar? Será verdade que hai experiencias ás que non se pode sobrevivir? Por que non retornar a experiencias máis gratificantes que son capaces de encher de sentido a vida e transcéndena?

A Igrexa celebra cada ano o misterio do amor máis grande encarnado na historia da humanidade. E lémbranos que, así como Cristo veu unha vez ao mundo, está disposto a volver en calquera momento para habitar na nosa existencia coa abundancia da súa graza se nós non lle poñemos barreiras. Toda a liturxia previa ao advento e a que precede ao Nadal, é un canto á esperanza, á reflexión sobre as cousas últimas e á necesidade de redescubrir a teoloxía da esperanza cuxas cuestións se estudan na disciplina teolóxica denominada Escatoloxía. Non son estas cuestións banais. É urxente repensar o verdadeiro sentido do escatolóxico na vida cotiá. Percibiuno con gran lucidez o filósofo e historiador alemán E. Troeltsch cando afirmaba que “as oficinas escatolóxicas están hoxe día as máis das veces pechadas porque as ideas en que se cimentaban perderon as súas raíces”. Pensadores como E. Bloch coa súa filosofía da esperanza (El principio esperanza, Trotta, 2007) e teólogos como J. Moltmann coa publicación das súas obras Teología de la Esperanza e El experimento esperanza (Sígueme, 1977) contribuíron a impulsar e a situar no centro das discusións filosóficas, teolóxicas e crítico culturais as cuestións relativas á esperanza e ao futuro.

No domingo primeiro de Advento comeza un tempo para restaurar a esperanza. Recomendar acudir ás celebracións da Igrexa católica probablemente non lle pareza ao lector nada moderno, pero é, con certeza, moi saudable e actual: “neste tempo lémbrase a primeira vinda do Fillo de Deus aos homes e agárdase, á vez, a súa segunda vinda ao final dos tempos” (elox. do Martiroloxio Romano)

Mario Vázquez Carballo

Vicario Xeral diocese de Lugo

A música é un don de Deus

Santa Icía no cadeirado do coro da Catedral de Lugo

O pasado día 22 celebrabamos a festividade de Santa Icía, patroa da música. É un deses patronazgos cos que calquera pode sentirse identificado, pois a música é un fenómeno universal e cotián, presente en infinidade de ámbitos, parte fundamental de acontecementos e celebracións, así como unha das artes máis populares e accesibles. Dez coros da nosa cidade reuniámonos aquel mesmo día na Catedral de Santa María, lugar de secular vinculación coa música, para que a festa dos músicos non pasase en silencio. Outros moitos músicos, escolas e asociacións da provincia uníanse tamén a esta celebración.

Santa Icía é unha das santas máis celebradas e veneradas do ano litúrxico cristián, pois alcanzou por amor a Xesús a dobre palma da virxinidade e do martirio. Sabemos que foi unha nobre romana que viviu no século III, casada co nobre Valeriano, quen tamén abrazou a fe en Cristo. En tempos de dura persecución, os dous mozos foron condenados á morte polo prefecto de Roma, Turcio Alamacchio, por dar cristiá sepultura aos mártires cristiáns nas catacumbas. As súas actas martiriais, escritas algúns séculos despois, relátannos como durante o seu longo e cruel martirio, culminado o 22 de novembro de 230, Icía converteu a moitos dos que estaban detrás da súa execución, incluíndo ao notable Máximo.

A tradición -máis que a propia historia- converteu a Cecilia en patroa da música, pois o día da súa voda “mentres soaban os órganos”, cantaba no seu corazón “garda, Señor, o meu corazón e o meu corpo inmaculado, para que non me confunda”. Algunhas das máis belas representacións da arte pictórica e escultórica móstrannos a Icía rodeada de anxos, querubíns e serafíns, tanxendo instrumentos ou cantando as loas divinas. Na nosa Catedral Francisco de Moure representouna de maneira exquisita nun dos asentos do coro, a comezos do século XVII.

Santa Icía ensínanos que a música é un don de Deus. As artes, e quizais de maneira especial a música, son un reflexo -unha reverberación- da inefable beleza creada por Deus que o noso corazón soña. A música non é só un impacto estético, senón tamén unha linguaxe que nos axuda a comprender a grandeza e profundidade do noso corazón. Algún dos personaxes máis grandes da historia foron músicos, e nas súas composicións e interpretacións podemos recoñecer algunha das expresións máis profundas e xeniais do sentimento humano. Tamén a través do canto “oramos dúas veces”, como dicía San Agostiño, conmovidos porque Deus quixo facerse un de nós para a nosa salvación. Por iso cantar é unha verdadeira forma de pertencer á Igrexa.

Con ocasión da festa de Santa Icía pidamos máis e máis música, pois tamén da boa música nace a harmonía, a beleza, o gusto, o sentido e a certeza que tanto necesita o noso mundo.

Luis Varela Castiñeira

Cóengo da Catedral de Lugo

No eco

 

 

A vida é o eco dunha grandeza, dun quedar contigo e facerse teu; o eco profundo, a resonancia que reverbera na trama da historia. A medida que avanzamos neste eco regalado, recoñecemos con maior claridade a importancia dos sonoros rostros que iluminaron e iluminan a nosa andaina.

Un eco que se cruza no camiño, que deixa marcas indelebles no corazón. Xestos de amabilidade, palabras de alento e compañías seguras convértense en parte da historia, un recordo constante da beleza da vida (de tantos; de todos). Unha sinfonía única, unha melodía que perdura na alma. Corazóns e mans consoladores, refuxios de paz, que aman e, amando, co-crean e sosteñen o firmamento dos días, a miúdo no silencio.

Este eco entrelázase na existencia, chamando á nosa vida a ser un fío de luz que se entretece con outros nun baile etéreo de amor e compañía, formando un sublime tapiz de vida. Somos construtores nesta sinfonía, coreógrafos de xestos de apoio e consolo nas sombras de calquera noite.

Aquí, no eco desa grandeza, o corazón descobre que o tesouro da vida non reside nas posesións materiais, senón nos tesouros intanxibles que regalas e recibes; nos abrazos sinceros e as palabras de alento que nutren as almas e lembran que estamos feitos para ser parte de algo moito máis grande.

Este eco resoa e lembra que cada acto de bondade pode ser semente de esperanza, que xermola nos corazóns sedentos de amor, para cultivar a plenitude de vivir. Consola a mirada e descobre que non se trata de contas de débito e crédito nun balance invisible, senón dunha danza fluída que nutre e fortalece a historia.

Entón, no eco, entendes que son as pegadas que o outro deixa no teu corazón as que che impulsan a escribir con acerto a historia da humanidade. Convertémonos así nos narradores dunha epopea de compañía real, lendo con amor as páxinas dun legado celestial entrelazado.

Na viaxe compartida, ao escoitar ese eco, recoñeceremos que a grandeza da vida reside na resonancia dun Corazón-fogar que anhela latexar ao unísono cos nosos. Seremos un todo, fragmentos dun todo maior, parte dun tecido de amor, de verdade eterna; como versos entrelazados no poema da existencia.

O Eterno, o da Palabra recoñecible, o do eco harmonioso, na súa sabedoría infinita acompañará o camiño de vida impregnando a certeza de que xuntos, sempre xuntos, poderemos recoñecer o rumoreo da nosa grandeza. Nun camiño de música que guiará os nosos pasos até o domingo sen ocaso, onde a luz non poderá esvaecerse e a grandeza da vida resplandecerá na súa plenitude. Xa sen reflexos, sen ecos; nun eterno diálogo infinito e con alento, nun poema coas súas respostas, coa súa danza, nunha canción que á alma presta.

Marcos Torres

Párroco de Lalín

Se (non) estás

Na presenza da súa ausencia atopas un camiño aínda incerto.

Quizais non sabes onde vas, pero entendes que o que non é real é aceptar esta nostalxia. Se hai tempo esvaecícheste na distancia, agora desexas converter cada segundo nunha celebración da súa esencia.

Atorméntache o veleno do pasado e os tronos que retumban cando se vai. En cambio, descubriches que a túa musa non perdida desencadeou unha vitoria no teu interior. Xa non te preguntas que che fixo nin onde está, senón que te mergullas na paisaxe da alma, no mundo de pensamentos e emocións que florecen na súa ausencia. E aí, aquí, nesa cidade fermosa, atopas a túa segunda metade, a túa versión máis auténtica.

Miras ao ceo ao lembrar e decátaste, unha vez máis, de que non hai intre no que non estea ao teu carón. Aínda a distancia é ponte marabillosa que conecta o teu corazón e o seu. E non cansas de cruzalo e non necesitas «dous billetes para amar». Non importa o tarde que sexa, nin o desastre que che poida rodear. Esa obsesión é en realidade a paixón que che impulsa a ser.

Os seus poucos sinais xa non importan porque non deixaches de atopar a súa presenza nos intres de silencio e até nos susurros do vento. Xa nada é como antes deste instante. E non te preguntas que che fixo nin onde está, porque descubriches que na súa ausencia atopaches a túa propia voz. Dis que non vai de fronte, pero non te asustes: ás veces o camiño torto é o máis interesante.

E, de súpeto, decátaste de que non estás «a perder a razón» senón atopándoa. Cen complexos sen sentido disólvense na luz da súa lembranza. Os seus latexos e a súa voz aínda resoan no teu interior, alimentando a túa alma. Xa non podes máis, dis, no esgotamento dun corazón probante do amor.

Afirmas que xa non sabes onde vas pero camiñas na sombra do seu recordo. E é que hai tempo que se converteu en parte de ti, e en lugar de odiar o veleno da ausencia, abrázalo como parte da túa experiencia. Aínda que oias tronos cando non está, sabes que algún recuncho do teu ser compréndeo presente.

Esqueces quen adoitabas ser, pero na súa ausencia atopaches unha nova versión de ti. E onde está? Quizais non importa, porque en cada palabra que escribes, en cada pensamento que tes, en cada paso que dás, lévalo contigo.

Poida que contes as noites que dis malditas sen o seu abrazo. Pero esa maldición non é tal porque, en realidade, cada día sen El é unha oportunidade para explorar e continuar buscando. E é que aseguras estar viciado ao seu amor, pero non é unha adicción, senón unha marabillosa consecuencia na elección. Queres velo pero agora sabes que é unha procura eterna, unha viaxe con meta no ceo. E na presenza da súa ausencia atopaches un tesouro inesgotable, até ver o seu rostro.

Marcos Torres

Director do Departamento de Comunicación da Diocese

Ventres de aluguer???

É necesario afrontar os feitos con datos contrastables da realidade e actitudes humanistas coa finalidade de ser responsables nas cuestións relevantes para o desenvolvemento da persoa humana.

No artigo anterior, Memoria Corporal (4-VI-23), facía especial referencia ao paso de “células nai” da iniciada nova vida cara ao corpo da nai dende polo menos a segunda semana de embarazo, onde permanecerán anos ou toda a vida. Tamén do corpo da nai pasan células ao fillo que leva no seu seo. Polo que o que algúns chaman “ventres de aluguer” é máis ca iso, polo que engadiría:

-Ademais do intercambio de células entre a nai e o fillo/a hai unha relación biolóxica constante na que a nai lle dá o alimento necesario para o seu crecemento e unha protección contra posibles agresións de enfermidades, golpes… e unha temperatura estable contra as alteracións medioambientais.

-Tamén hai relacións por intercambios e comunicacións debido a impulsos nerviosos, sensacións, estímulos, medos, dores, ledicias, gozos…

-O fillo coñece e memoriza os latexos do corazón da nai: xa nos anos 70 se publicaba que, se a un recén nacido choroso, lle poñían unha gravación cos latexos do corazón da nai tal como soaban no seu útero, na maioría dos casos cesaba o choro. Tamén se sabe que recoñecen á nai polo cheiro.

-Igualmente é coñecido que os bebés coñecen e recoñecen as melodías que súa nai cantaba durante o embarazo e coñecen a súa voz, é máis, os pediatras dinlles aos pais con bo criterio que lle falen ao fillo a través da barriga da nai para que se vaia acostumando á súa voz.

Con todo isto non só falamos de intercambios biolóxicos, senón tamén de intercambios e comunicacións sociais, culturais e espirituais, é dicir, mesmo de amor, polo que isto non pode ser un ventre de aluguer, senón que se trata dunha maternidade e dunha educación socializadora.

Así que, no chamado “ventre de aluguer” toda esa relación humana córtase de forma abrupta e violenta, non polos avatares imprevistos da vida, senón polo que se di en linguaxe xudicial con “premeditación e aleivosía”. Así dúas persoas, nai e fillo/a, quedan con feridas profundas que obstaculizarán a súa capacidade de amar, que as pode levar a pecharse sobre si mesmas dificultando gravemente a relación cos semellantes por medo ao encontro con un ti na amizade e no amor.

Pero é posible saír desa cerrazón ao amor como lembra o libro da Apocalipse 3,20: “Mira que hai tempo que estou a petar na túa porta. Se alguén escoita a miña voz e abre a porta, eu entraría cabo del e cearía con el e el comigo”. Para que esas persoas así agredidas se abran ao amor viralles moi ben o acompañamento doutras persoas que lles faciliten con paciencia o achegamento ao Deus Comunidade de Amor que cure totalmente as súas feridas e os rexenere para amar e ser amados.

Aínda que a lei do capitalismo é congruente con legalizar os “ventres de aluguer”, pois o que ten cartos ten dereito a mercar ou alugar o que lle apetece, mesmo presionando de diversas maneiras para que iso aconteza como xa sucede nalgún país, entendo que debido á tradición cristiá de séculos en España non se permitirá que se faga con ese nome, senón é por ética ao menos será por estética. Supoño que se intentará camuflar cun nome que o faga aceptable como podería ser “xestación subrogada ALTRUÍSTA”, ou outro nome parecido.

Pode alguén aceptar que sexa altruísta, cando non a asumen raíñas, infantas, ministras, catedráticas, profesionais triunfadoras (deportistas, modelos, cantantes…), ricas… ou hai que aceptar que estas persoas nunca son altruístas?

Se as que se someten a ser “ventres de aluguer” son mulleres pobres, paradas, en situacións de “vulnerabilidade”… hai que concluír que iso é unha explotación, unha escravitude. As persoas non poden nunca ser mercancías a comprar, vender, alugar… iso non o permite o mínimo sentido humanitario! Con todo, penso que na nosa sociedade non permitiremos esa explotación.

Antón Negro

Delegado Episcopal de Cáritas

A %d blogueros les gusta esto: