comunidade

Sempre xuntos nunha Igrexa viva

Consolounos a fraternidade vivida

Unha primeira urxencia ante o próximo curso pastoral é tomar conciencia do que a pandemia puxo ante os nosos ollos case sen darnos conta: o significado decisivo dunha comunidade cristiá real, o valor da vida das parroquias.

En efecto, a vida da Igrexa foi o noso consolo no medio de circunstancias que poñían a proba a nosa esperanza. Cando chegou o momento, confortounos a fraternidade vivida. Un impulso nado, ao final, da presenza do Señor mantivo viva a fe e o vínculo comunitario. Estando atentos ao próximo, coidando a experiencia de unidade e de proximidade que sostiña a cada un na soidade, a enfermidade ou as tarefas de cada día, creceu a esperanza. Lonxe de ser, deste xeito, tempos de parálises para a existencia cristiá, no medio de circunstancias difíciles, puidemos entrever a beleza e o ben grande de ser membros da Igrexa.

Os nosos sacerdotes permaneceron preto dos seus fieis, celebrando por eles a Eucaristía, permitindo a través dos medios de comunicación, con retransmisións moitas veces diarias, que a unión fose estreita a pesar da distancia. O coidado das persoas, especialmente daquelas máis soas ou necesitadas foi capilar, en moitos casos, e sistemático. Mentres a pandemia se estendía e ameazaba a nosa seguridade, crecía tamén outra rede, a rede da Igrexa, que, ao estilo do que lemos no evanxeo, sostivo a todos os peixes na barca a pesar de ser moitos, sen romper. Foi un tempo de tempestades, pero connosco, na barca, estaba o Señor.

Ser comunidade real e visible

Agora, comezando un novo curso entre incertezas, nada é máis urxente que coidar desta “familia de Deus”, da unidade que vimos construírse entre nós. Non podemos ser comunidade e Igrexa só de palabra; ha de ser verdade na vida de cada día, como sucedeu cando nos puidemos acompañar e preocuparnos uns doutros. Necesitamos ser unha comunidade visible, palpable, na que sexa posible vivir, co alento, os horizontes e a esperanza da Igrexa católica enteira. De feito, a Igrexa universal existe realizada na particular, por exemplo na nosa Diocese; e puidémolo percibir cando as pequenas comunidades, reducidas ás veces aos muros dunha casa, recoñecíanse parte dunha vida máis grande, facían propias, por exemplo, as palabras do Papa Francisco. A nosa parroquia ou comunidade é sempre un grupo máis ou menos pequeno, pero nela realízase o ben máis grande; porque é signo e instrumento da unidade verdadeira con Deus mesmo e co próximo.

Por iso, nunca será obxectivo pequeno ou secundario que os fieis participen e experimenten a realidade da Igrexa como comunidade concreta, reunida polo Señor por medio do Evanxeo e dos sacramentos. Este foi desde sempre o corazón da nosa pastoral ordinaria; pero neste curso os “signos dos tempos” parecen convidarnos a darlle unha nova prioridade, a que pidamos ao Señor e nos esforcemos por facer posible en cada lugar esta experiencia de fraternidade vivida.

Os mesmos sistemas telemáticos, que se utilizaron masivamente para manter o contacto e a relación, servían tamén para facer posible unha presenza na distancia, que era valiosa porque estaba referida a unha relación que existía realmente, que vinculaba ás persoas na única familia da Igrexa. Esta experiencia puxo de manifesto que a presenza virtual resultaba moi útil, e comprendemos mellor que pode selo tamén en condicións normais, que debemos desenvolvela máis; pero entendemos, ao mesmo tempo, que ten sentido só como manifestación dunha relación real. Estamos xuntos e, por iso, podemos expresalo virtualmente, cando as circunstancias non permiten outra forma de presenza ou cando nos parece que podemos enriquecer así a vida común. Por iso, pensando no vivido estes meses, tentaremos este ano crecer tamén neste tipo de recursos, que vimos bos e prácticos ao servizo da nosa experiencia de comuñón e fraternidade.

Mons. Alfonso Carrasco Rouco

Tomado das “Liñas de acción”

para o Curso Pastoral 2020-21

Aprendizaxes sociopolíticas cun edificio

Nunha excursión a un monumento un dos mozos dixo ao chegar: “Viñemos aquí total para ver un montón de pedras”. A resposta xurdiu espontánea: “Se non ves aquí máis ca un montón de pedras, a verdade é que non che mereceu a pena vir”

O edificio da foto que encabeza esta entrada é galego e está na raia con Portugal. É coñecido como o Forno Románico Comunitario da parroquia da Xironda (Cualedro, Ourense). Xusto ao outro lado da raia está outro forno xemelgo na localidade portuguesa de Santo André. O forno certamente está ben construído para permanecer longo tempo.

Destes edificios comunitarios fálase pouco porque non encaixan ben nas ideoloxías dominantes da actualidade. Segundo elas podemos dicir que non é de propiedade privada, ben sexa propiedade privada individual, sociedade limitada ou sociedade anónima. Tampouco é de propiedade estatal, tanto do Estado, coma da Autonomía, Deputación Provincial ou Municipal. Dito doutra maneira non pertence a ningún dos dous poderes económicos e políticos dominantes.

Esta propiedade e o seu uso comunitario polos veciños móstranos ensinanzas moi importantes se apostamos pola promoción e liberación dos pobos e dos pobres, buscando que o poder estea socializado e, por tanto, resida nos pobres. Algunhas ensinanzas son:

– Sae moito máis barato. Se cada veciño fixera un forno individual gastaría máis tanto en materiais coma en horas de traballo empregados na súa edificación. A calidade da obra no forno comunitario é moi superior e o custo moi inferior en comparanza cos individuais. Por outra parte, tampouco se pode esquecer que deste xeito seguen quedando bastantes máis recursos dispoñibles no presente e no futuro para os comuneiros.

– Se ademais o custo o distribuímos ao longo de toda a vida útil do forno a inversión anual é insignificante para unha obra tan consistente que perdura centos de anos. A eficiencia económica dun investimento non se pode reducir a ter só a perspectiva dun ano ou unha década. A eficiencia económica deste investimento salta á vista de calquera que queira pensar.

– Esta obra tamén é profundamente ecoloxista dado que se empregan moitos menos recursos naturais na súa construción que facendo fornos individuais. No forno, ao cocer tódolos días, e varias veces ao día, gástase menos leña, consúmese menos enerxía para quentalo para cocer o pan, co que temos unha maior sustentabilidade ecolóxica. Dende os nosos prexuízos poderíamos dicir que eran ecoloxistas sen sabelo, pero a verdade é que eles sabían moi ben que estaban coidando dos bens comúns para eles e as xeracións futuras; estaban coidando da sustentabilidade do planeta.

Este tipo de edificios fomenta a asociación, a unión entre os veciños, feito que lles dá poder e capacidade para levar adiante os seus proxectos. Non esquezamos que nas loitas obreiras de primeiros de xullo de 1855 en Barcelona con folgas, paros… reprimidas polo Capitán Xeneral de Cataluña a manifestación ía presidida por unha pancarta co lema de “Asociación o Muerte”. Penso que case todos sabemos que as ditaduras impiden por lei ou limitan fortemente o dereito de asociación, pero as democracias liberais fomentan unha cultura individualista e educan nela, tanto na ensinanza coma nos medios de comunicación e formas de vida.

Unirse, asociarse, dálles aos empobrecidos capacidade para protagonizar a vida social e económica. Dálles poder aos pobres e, como consecuencia, rebáixallo aos poderes económicos e políticos. Cando na campaña electoral se nos prometía que nos ían facer… ían facer… dalgunha maneira lle dicían ao pobo: “Vós non valedes, non podedes, sodes un tanto inútiles”. E polo tanto, “nós, si valemos e podemos, e está ben que teñamos máis poder”. Pero o exercicio da dignidade persoal non nos permite dimitir do protagonismo solidario na vida social, económica e política. Así se entende que este forno nos mostre a capacidade política, o poder político dos veciños, dos cidadáns.

Para terminar esta reflexión penso que ante esta obra comunitaria hai unhas preguntas de non difícil resposta como poden ser: De onde sacaron as ideas e coñecementos para facer este tipo de obras? Que persoas alentaron a creación dunha conciencia comunitaria? Como se alimenta unha cultura de índole comunitaria? Pero hai outra pregunta quizais de non tan doada resposta: Por que os poderes culturais e universitarios falan tan pouco destes edificios?

Antón Negro

A %d blogueros les gusta esto: