A pesar do fenómeno irreversible da secularización e da laicidade da cultura contemporánea, onde os grandes relatos e acontecementos relixiosos parecen perder interese, a importante festa litúrxica da Asunción de María (o próximo día 15 de agosto) segue movendo corazóns, convocando masas e sendo causa de numerosas festas cristiás por toda a xeografía española e europea.
A nosa cidade de Lugo celebra tamén con gran solemnidade á súa Patroa, Santa María de Lugo, a Nosa Señora dos Ollos Grandes. A ela está dedicada a nosa Catedral e a súa fermosa capela coa graza arquitectónica do barroco de Casas e Novoa e coa singularísima imaxe da Virxe de alabastro policromado, anterior ao século XII.
A capela, co seu dourado e frondoso altar, onde centos de fieis participan cada día na Eucaristía e onde rezan con fonda devoción á Señora, é un espazo privilexiado de silencio e de contemplación ante a mirada misericordiosa de María. Alí, segundo unha antiga tradición compúxose a oración da Salve; a Santa María de Lugo dedica Alfonso X o sabio a cantiga 77 e o bispo Benito Murua, o 15 de agosto de 1904, fixo a coroación canónica da imaxe por concesión pontificia. Estamos pois, ante un conxunto arquitectónico e escultórico, que, o ensaísta de Friol, Celestino Fernández de la Vega, describía como “o máis notable do templo actual e algo extraordinario” (Celestino F. de la Vega, “As sete cidades do Antigo Reino de Galicia. Breviario histórico e emocional de Lugo”, en: Faro de Vigo, número especial conmemorativo do centenario (1853-1953), páx. 40). Certamente, a nosa Catedral, centro incuestionable dun culto excepcional e milenario á Eucaristía, irradiou dun modo simultaneo unha poderosa forza de devoción mariana que pode documentarse desde os primeiros tempos da Reconquista.
A festa da Asunción é sen dúbida una das máis importantes do ano litúrxico e o prototipo das primeiras festas marianas, como xa demostrei nun traballo de investigación dedicado á Virxe dos Ollos Grandes. Esta festa, chamada nas súas orixes “o día da Nai de Deus María”, no Leccionario Armenio de Xerusalén (s. V), a finais do século V céntrase sobre o Tránsito de María, que sinalando a idea dunha morte singular da nai do Señor, represéntase ao redor da Asunción. Estamos así, ante unha festa de gran rango litúrxico, moi antiga e coherente coa importancia obxectiva que a solemnidade ten, que no caso de Lugo confirma a importancia histórica do culto a Santa María.
O acontecemento da Asunción de María non significa, para os cristiáns, unha lonxanía dos seus fillos, senón unha poderosa proximidade que proxecta luz sobre a nosa existencia e sobre a historia da humanidade enteira. Por iso, pedimos e sentimos a súa axuda e consolo para afrontar as probas de cada día coa confianza de que ela, desde o ceo, míranos, coida e protexe.
Mario Vázquez Carballo
Deán da Catedral de Lugo