Convencéronnos coa propaganda do fillo querido!

Houbo unha época na que se falaba moito dos fillos desexados, dos fillos queridos e isto soaba moi ben. Parecía imposible que houbese persoas que non estivesen de acordo con esa postura.

O título non está improvisado, senón que pretende ser coherente co que se escribe a continuación. Esa propaganda do fillo querido supuxo en min unha crise cando vin a definición do fillo querido, tanto polo medio no que aparecía coma pola definición en si mesma.

O medio no que aparecía escrita era a “Revista Española de Investigacións Sociolóxicas” (nº 39, ano 1987, páx. 202) que naquel intre dirixía unha tal Rosa Conde, que tamén dirixía o “Centro de Investigacións Sociolóxicas”. O nomeamento para a dirección desas dúas institucións era e segue sendo cousa do Goberno do momento, o que quere dicir que era basicamente parte integrante do Goberno e, por tanto, do partido do Goberno. Máis tarde foi ascendida a Ministra da Presidencia e Portavoz do Goberno, cando andaba nos xulgados o tema dos GAL.

A definición dada do fillo querido é a seguinte: “SE O CUSTE DE PREVIR O NACEMENTO DUN NENO É MAIOR CÓ DO NENO, ESTE PODE SER DEFINIDO COMO DESEXADO”. Relina varias veces para entendela ben, de forma que me quedou gravada na memoria e tiven claro que é unha definición para enmarcar e repensar polas consecuencias que se poden derivar dela.

Para entender ben esta definición convén ter en conta as dúas tendencias que están sempre presentes no corazón dos humanos: a tendencia ó amor e a tendencia ó egoísmo. A definición está no ámbito da tendencia ó egoísmo, por iso a un humanista serio remóvelle a conciencia esta definición por estar feita en clave de egoísmo e comenencia.

En consecuencia, entre a aspiración ética a un ideal de vida ó que estamos chamadas as persoas ou a praxe dun materialismo existencial, esa definición móvese nun ámbito materialista pechado, no dos custes, é dicir, o capital, o diñeiro e o beneficio. O camiño cara ós grandes ideais humanos de vida redúcese ás comenencias materialistas, ou á unha praxe de vida só dentro dos límites do materialismo economicista.

Se se lese máis o Evanxeo veríase que aquí sería iluminadora a parábola do trigo e o xoio: o ben e o mal, o amor-solidariedade e o egoísmo están mesturados na vida humana e con eles temos que convivir… pero coidando especialmente do trigo para fortalecelo e non arrincalo (Mt. 13, 24-30). Tamén resultaría esclarecedora esta outra pasaxe: “Pois o que queira poñer a salvo a súa vida, perderaa; pero quen perda a súa vida pola miña causa, ese poñeraa a salvo. Pois, de que lle serve ó home gañar o mundo enteiro, se el se perde ou arruína?” (Lc. 9, 24-25).

Falar do fillo desexado, como se facía na definición, deixa no inconsciente que os fillos son en xeral indesexados, un problema, unha privación de liberdade. Así mo manifestaba un pai de familia novo, ó que lle dicían os amigos que se vivía moito mellor sen ter fillos… Eu aclareille: “Estanche dicindo que, se non se animan a sacrificarse por un fillo seu, é moito máis probable que non se sacrifiquen por un veciño ou colega, e loxicamente tampouco por ti”.

No comezo dos noventa díxome un amigo que unha asistente social, que traballaba nun Centro de Planificación Familiar, lle informara que o maior número de esterilizacións que fixeran nos últimos anos era a parellas (matrimonios) sen fillos e descendía nesta orde con un, dous e tres fillos, pero con catro ou máis non fixeran ningunha esterilización. É entendible que sexa así, aínda que non sexa moi razoable.

No libro de Alejandro Macarrón, “Suicidio Demográfico en Occidente y Medio Mundo”, di que entre o 25 e 30 % das persoas nacidas a partir de 1970 non terán fillos e engade que entre o 40 e o 50 % non terán netos, é dicir, non serán avós. Isto leva consigo que ao final da súa vida as súas relacións afectivo-familiares serán moi pobres, moi escasas.

Esta propaganda antinatalista pon o foco contra a Igrexa Católica buscando facer que se acolla acriticamente. O obxectivo é provocar para que arremetan con sectarismo contra a Igrexa e así asuman esa propaganda. Por iso cando poñen na diana á Igrexa Católica como unha institución perversa, escurantista, malvada… é importante tomar distancia, analizar e buscar honestamente a verdade para protagonizar a propia vida, ou, se un se atreve, facer o que facía o gran escritor inglés Chesterton: defender á Igrexa Católica para que se anime a conversación e documentarse para facelo con argumentos serios.

Antón Negro

Delegado Episcopal de Cáritas

O mito da superpoboación

Segue sendo común escoitar nos medios de comunicación social (xornais, radios, teles…) e a profesores, políticos, líderes sociais… que camiñamos cara a unha superpoboación mundial que o planeta non pode soportar. Dito doutro xeito, que a superpoboación no seu constante incremento é unha idea de consenso social a día de hoxe. Pero é isto verdade?

Nos comezos de 2018 un alumno meu expuña o libro de Klaus Schwab, A Cuarta Revolución Industrial (2016), e de pasada recollía do texto esta idea literal: “A poboación en idade de traballar caerá ao mesmo tempo que aumente a porcentaxe de anciáns dependentes”. Para el e os seus compañeiros pasou como un tema irrelevante. Díxenlles: “non vos decatades de que esta afirmación vai en contra de todo o que oídes por aí normalmente?” Ademais debedes ter en conta que este señor non está mal informado, pois leva moitos anos organizando o Foro de Davos (fundouno en 1970), onde reúne no inverno a unha “banda” numerosa de xefes de estado e de goberno, ministros, responsables de grandes multinacionais e bancos, intelectuais, etc.

No foro de Davos reúnense ao redor de 2000 personaxes e a inscrición por participar xa custaba sobre 20.000 $ no cambio de século, segundo escribían en El País Jean Daniel (11-II-1997) e José Vidal-Beneyto, (31-I-2000). Destacamos este parágrafo de J. Daniel: “…Pero non só se fan negocios. Doutro xeito Raymond Barre non sería un dos elementos clave do club e o único francés de certa altura -Jean-Claude Trichet e Laurent Fabius (para o primeiro supuxo a súa ordenación e para o segundo a súa iniciación) non son membros fundadores-. E aínda que non se fan só negocios, polo menos discútese da filosofía dos negocios e mesmo do destino, ao que se concibe modelado pola economía…”

A existencia do mito da superpoboación fai que por exemplo se publique esa gráfica do xornal emblemático da multinacional española de comunicación, PRISA (Ver gráfica). Algunha vez ensineina e preguntei: Que vos chama a atención desta gráfica? E responden: “Que está ben”. Hai que dicirlles: “Pero non vedes que é totalmente falsa? Para que se manteña a poboación necesítanse, polo menos, 2,1 fillos por muller, segundo afirman os demógrafos. Aquí con só dous fillos por familia (nin sequera por muller) pon que se duplica a cada paso xeracional Unha gran mentira!!!”

Se o lector quere ver persoalmente como está arraigado este mito no seu ambiente, pode preguntar aos seus coñecidos: Cuantos fillos de media por muller hai na República Islámica de Irán? E en Chile, Vietnam, Ucraína, Rusia, Brasil, Sudáfrica, India, Arabia Saudita, Corea do Sur, Turquía, Bangladesh…?.

Para que non teñan que buscar estes datos doulles os do ano 2018: Irán 1,75, Chile 1,6, Vietnam 1,96, Ucraína 1,3, Rusia 1,6, Brasil 1,7, Sudáfrica 2,28, India 2,2 (funcionarios e demógrafos sosteñen sotto voce que está por baixo de 2,1), Arabia Saudita 2,3, Corea do Sur 1,0, Turquía 2,01, Bangladesh 2,0. Os países que non baixaron de 2 avanzan nesa dirección. Incluso o veciño do Sur, Marrocos, está xa en 2,38. En España temos 1,3 e na UE 1,54.

Se se quere profundar un pouco máis pode acudirse ao libro de Alejandro Macarrón Suicidio demográfico en Occidente e medio mundo?, ou ao de Darrell Bricker e John Ibbitson O Planeta baleiro do que transcribo estas citas: “O gran acontecemento característico do século XXI -un dos grandes episodios definitorios da humanidade- producirase no espazo de tres décadas, máis ou menos, cando a poboación global comece a diminuír. E en canto empece, xa non vai ter fin. Non nos enfrontamos ao desafío dunha bomba demográfica senón a un colapso, un sacrificio implacable, xeración tras xeración, do rabaño humano. Nunca pasara nada igual.” (p. 10) “Se hoxe en día o despoboamento é só un escintileo -un dato estatístico preocupante en certo informe gobernamental cuxa importancia só entende de todo a nomenklatura-, que pasará dentro de medio século, cando este escintileo chegue a ser cegador?” (p.245).

Penso que é claro que camiñamos cara a un descenso poboacional, aínda que a moi curto prazo aumente algo a poboación polo feito de que hai algunhas sociedades con moita xente nova, pero as pautas de natalidade xa son de descenso poboacional.

Parece evidente que seguir crendo na ameaza da superpoboación é un mito acientífico hoxe en día. Aínda que o futuro previsible podémolo cambiar.

Antón Negro

[Ver artículo en castellano]

A %d blogueros les gusta esto: