Lugo, cidade eucarística

Aínda que a historia e a fe son realidades distintas, sempre camiñaron dándose a man na vida dos lucenses.

A fe é un agasallo de Deus. A historia é obra dos homes. As vías romanas e as torres medievais de Galicia dan testemuño da laboriosidade dos nosos avós.

O empedrado dos nosos vellos camiños e a arquitectura dos ancestrais castelos señoriais dan fe do interese que se impuxeron os nosos antepasados para deixar ás futuras xeracións un mundo mellor e unha sociedade máis culta.

Os viñedos da nosa Ribeira Sacra, e as pradarías dos nosos vales, e os trigais dos nosos agros… son falas históricas do labor das xeracións pasadas. Camiñando en paralelo co quefacer histórico dos moradores destas terras, discorre a relixiosidade dos galegos, cuxas pegadas de peregrinos perpetúanse en cruceiros, mosteiros, santuarios que abertos ao culto ou en ruínas devastadoras, son vestixios da relixiosidade popular dos nosos antepasados. Estes son algúns dos fitos da relixiosidade do pobo galego.

Pero a fe non se conquista, senón que se recibe. A fe é unha dádiva de Deus, pero nós debemos predispoñernos para aceptala. Á fe non se chega por mero raciocinio. Con todo, a razón e a experiencia predispóñennos para ser crentes. No campo da relixiosidade, pesa máis o interese que a conciencia. É máis eficaz a forza do corazón, que a luz da razón. Énos máis doado fiarnos do amigo, que facer caso ao adversario.

A fe é unha virtude teologal que Deus outórganos gratuitamente. A fe é un abrirse Deus ao home, como amor e benfeitor. Agora ben, esta apertura de Deus pide unha resposta e unha correspondencia. Pola nosa banda, a fe é ofrenda do noso ser e da nosa existencia ao Señor. Ofrenda do noso entendemento: o crente presta sentimento ao que lle revela Deus, renunciando a preguntarlle o “porqué” dos seus divinos ensinos. Do amigo fiámonos, sen esixirlle explicacións.

A fe é tamén ofrenda da nosa vontade. Ao amigo resúltanos fácil compracelo, non así ao adversario. A fe é un acto de amor, con que Deus conquístanos enteiramente: o noso entendemento e a nosa vontade pasan a ser posesión de Deus. Na fe, Deus, que xa é Señor do home por creación, agora éo tamén por conquista súa e por ofrenda nosa. Crer é acoller ao Señor, e xogarse a vida por El.

Todo isto é a eucaristía, sacrificio e entrega.

Pois, peregrinos que vos dirixides a Compostela, as “vieiras” que colgan do voso peito, van lembrando que “non hai camiño: faise camiño ao andar”. Lugo é fortaleza amurallada e cidade eucarística por excelencia. Facede un alto no camiño e visitade a Xesús Eucaristía, presente na nosa catedral, e pedídelle que El sexa o voso guía no voso cotián peregrinar.

Indalecio Gómez Varela

Cóengo da Catedral

[Ver artículo en castellano]

Oficios de Semana Santa por internet e televisión

Desde hai bastantes días xa empezamos a sospeitar que este ano a Semana Santa sería moi distinta. Primeiro canceláronse as procesións e aos poucos días todo tipo de celebracións con participación dos fieis.

Os católicos que habitualmente asistimos ás celebracións litúrxicas botamos en falta, xa non só participar plenamente da Eucaristía, senón tamén o encontro cos nosos irmáns da comunidade parroquial ao redor de Xesucristo que nos convoca e congrega.

Nestas circunstancias tan especiais tamén estamos chamados a vivir e celebrar a fe doutro xeito, pero sabendo que é a mesma fe de sempre: a fe en Xesucristo morto e resucitado.

Este ano teremos que botar man dos medios de comunicación (radio, tv, internet, redes sociais…) para que nos axuden a celebrar a Semana Santa e non sentirnos tan sós á hora de vivir o misterio central da nosa fe. Posiblemente moitos xa o estades a facer estes días, tal como o indican os datos de audiencia das múltiples emisións relixiosas que se fan.

A continuación ofrézovos algunhas indicacións recollidas de distintas páxinas de internet que nos poden axudar:

– Reúne á familia para que participen xuntos.

– Lembra que é mellor ver transmisións en directo que en diferido, para que sexas participante e non só espectador. Nos distinto medios pódense atopar gran variedade de horarios.

– Prepara un lugar especial. Se a ves por internet, coloca o ordenador ou o móbil nun lugar que todos poidan ver, e despexa a área ao redor, que non haxa cousas que nos despisten. Lembra que vas celebrar o Sacramento da Presenza do Señor, dálle un espazo digno.

– Crea un ambiente reverente. Se podes, convén acender unha vela. Trátase de cambiar o ambiente da casa, que se perciba que non se trata só de ver algo na tele ou no ordenador, senón de crear un ambiente de devoción e recollemento.

– Coloca cadeiras ou bancos. É preferible que quen participen senten en cadeiras ou bancos, a menos que se trate de enfermos encamados. Cadeiras e bancos favorecen manter unha postura máis respectuosa; nunha cadeira de brazos a xente tende a recostarse.

– Chega a tempo. Procura acender o computador ou a televisión con polo menos cinco minutos de anticipación, e aproveita para estar nunha boa disposición espiritual.

– Dá grazas a Deus por ter a oportunidade de participar nestas celebracións litúrxicas e pide por todos os que quererían facelo e non poden.

Quizais todas estas indicacións poden resumirse nunha: participa desde casa coa mesma actitude que o farías nunha igrexa. Non podemos esquecer que «o noso público é Deus», por iso, aínda que estea só ante a pantalla, sempre estarei na presenza de Deus.

Miguel Ángel Álvarez

Párroco da Fonsagrada

[Texto en castelán]

A Misa tamén é para os vivos

A ver como o digo. Cando nas parroquias avísase de que a Misa de tal día é por tal persoa, xa sabes que ese día vai estar a igrexa chea. Non falla, é así. De igual xeito, na Misa diaria en moitas igrexas da cidade ou das vilas a afluencia de fieis está marcada polas intencións de misas que estean anunciadas.

Non vou ser eu o que diga que non serven de nada as misas polos defuntos. Non o digo porque ben sei que é o mellor que podemos facer por eles: rezar e ofrecer a santa Misa. Lémbranolo un texto do Segundo Libro dos Macabeos que se le con moita frecuencia nas misas de exequias: «É unha idea piadosa e santa rezar polos defuntos para que sexan liberados do pecado». E en moitas ocasións o mesmo Xesucristo convídanos a pedir con insistencia ao seu Pai aqueles que necesitamos.

Tamén me vexo na obrigación de lembrar que en todas, repito, en todas as misas de calquera día do ano e por calquera motivo, pídese sempre por todos os defuntos. Polo xeral, a parte final das distintas pregarias eucarísticas sempre está reservada para pedir polos defuntos: por algún en concreto e sempre por todos.

Lembro estas cousas porque teño a impresión de que moita xente pensa que as misas só son actos para lembrar aos defuntos ou para pedir por eles.

Dito isto, hai que lembrar que as misas son tamén, e sobre todo, para os vivos. Somos nós, os que aínda peregrinamos por este mundo, os que máis estamos necesitados da graza de Deus.

Se boto a mirada cara atrás e, simplemente, fago un pequeno recordo de persoas falecidas que coñecín, sexan da miña familia ou non, decátome perfectamente de que son eu o que necesito moito máis da graza de Deus que todos estes defuntos que coñecín. Xa saben aquilo de que «Quen de entre vós non teña pecado, que lle tire a primeira pedra» (Xn 8, 7b). Supoño que moitos de vós estaredes a pensar en que os vosos pais ou avós eran moito mellores que vós.

Se observo a miña vida e fago un simple exame de conciencia vexo claramente que os supero a todos en debilidade e pecado. Por tanto, son eu o que de verdade necesita ir a Misa para que Xesucristo repare o meu corazón ferido polo pecado. Tamén o di o mesmo Cristo con outras palabras: «Non teñen necesidade de médico os sans, senón os enfermos» (Mt 9, 12).

Se lemos calquera formulario para a celebración da Eucaristía que trae o Misal veremos que, como dixemos máis arriba, sempre hai unha parte na que se pide polos defuntos (se a Misa é de exequias todas as oracións son os polos defuntos), pero todos os demais momentos da celebración están pensados para os vivos: para pedir perdón; para escoitar a Deus que nos fala pola súa Palabra; para pedir polas necesidades do mundo; para dar grazas por todo o que nos concede Deus; para alimentar e fortalecer a nosa vida espiritual; para pedir polos demais, para invocar a protección de Deus; para pedir a intercesión dos santos e que imitemos o exemplo da súa vida…

Por iso, aínda que lembremos na Misa con todo o afecto aos nosos defuntos, non podemos ser tan inxenuos como para pensar que nós non necesitamos de nada a Deus. E moito menos, podemos caer no colmo de ir a un funeral e non lembrarnos para nada do defunto, reducindo todo a un mero acto social ao que nos consideramos obrigados a ir para que nos vexan.

Miguel Ángel Álvarez Pérez

Párroco da Fonsagrada

Original en castellano

Imaxe: Exe Lobaiza

Relixión e saúde

Foto MarioUn estudo recente relacionado coa asistencia aos oficios relixiosos e a saúde, chamou a atención dos medios de comunicación social. En realidade, relixión e saúde sempre se levaron marabillosamente na historia da humanidade. Son numerosos os estudos que así o confirman. Que orar, meditar, celebrar, reunirse con outros, dar grazas, pedir, consolar, comunicarse, abrazarse, quererse, é bo, non debería ser unha noticia extraordinaria. E de todo isto faise nos oficios relixiosos. Se a iso engadimos o esencial, que é a relación coa divinidade, co que nos transcende, co Deus do Amor e da Paz, co misterio da Trindade (Misterio de amor mutuo) no caso do cristianismo, ese plus xera ademais sentido da vida e plenitude de esperanza. Certamente, os prexuízos dominantes en torno ao fenómeno relixioso, non son propicios para a comprensión dos valores que subxacen nas relixións. O estudo ao que me refiro, demostra que participar na Eucaristía e, polo tanto, asistir os domingos a Misa é bo para a saúde. E engádese: reduce o 33% o risco de morte por enfermidade cardiovascular ou cancro. Así o demostra o traballo publicado na revista Jama Internal Medicine. Segundo esta investigación, realizada por un grupo de científicos de Harvard Chan School of Public, aquelas persoas que asisten máis dunha vez á semana aos oficios relixiosos teñen un 33 por cento menos de risco de morrer por algunha enfermidade que aquelas que non o fan. É máis, as persoas que acoden á Igrexa unha vez á semana teñen un 27 por cento menos de risco de morrer por unha enfermidade cardiovascular e un 21 por cento menos de falecer a consecuencia dun cancro. E engádese que as persoas que asisten regularmente aos oficios relixiosos teñen menos síntomas de depresión e sofren menos ataques de ansiedade. Os científicos conclúen: “Os nosos resultados suxiren que pode haber algo importante detrás da relixión e a espiritualidade. Os beneficios de asistir aos servizos relixiosos parecen estar relacionados cun maior apoio social, menos consumo de tabaco e un menos risco de sufrir depresión, xa que estas persoas teñen unha perspectiva máis optimista e esperanzada da vida”.

A sabedoría popular en xeral e a retranca galega en particular sempre o entenderon así: “Ir a Misa mal non fai”. Pola contra, a Misa dominical, aínda que soamente sexa vista desde unha perspectiva humana, é motivo de encontro, espazo de sociabilidade, causa de descanso no traballo semanal, invitación ao lecer e á festa, encontro de fraternidade, fonte de saúde, de hixiene mental e física, de paz e reconciliación. En realidade, o fundamento da Eucaristía radica na celebración da historia dun Deus que quixo visitar a humanidade para entregar a súa vida por ela e redimila da desesperación e da morte eterna. Alí celébrase a fe no Resucitado.

 Procurar o ben ata chegar ao propio sacrificio constitúe unha das aventuras máis fermosas do ser humano. Teresa de Calcuta, Tomás Moro, o Padre Maximiliano Kolbe, Edith Stein e outros moitos cristiáns son un magnífico exemplo de seguimento de Cristo ata a morte. F. Dostoievsky deixou nas súas obras admirables arquetipos do desenvolvemento destas ideas. E é que a bondade constrúe para substituír sempre o mal polo ben. Pois, estimados lectores, a Misa imos e alí nos atoparemos.

Mario Vázquez Carballo

Por que ir a Misa os domingos? Unha explicación desde a Pascua

paz a vosotros

As reflexións que fago ás veces desde aquí veñen motivadas por conversas ou polo que escoito na rúa. E algo que se oe con frecuencia é o de “vou a Misa cando teño ganas ou cando sinto necesidade” ou tamén “non é necesario ir a Misa para ser boas persoas” ou “os que van a Misa non son mellores cós demais” ou “eu só vou por un funeral ou a unha voda”.
Deste tipo de argumentos despréndense motivacións erróneas, precisamente por partir de ideas tamén erróneas.
O verdadeiro motivo polo que os cristiáns imos a Misa os domingos é para atoparnos con Xesucristo resucitado. Nos textos evanxélicos que narran a Resurrección de Xesucristo e os días posteriores atopamos as verdadeiras motivacións.
-Xesús resucita o primeiro día da semana. Día que toma o nome de “domingo” por ser o día do Señor. Señor en latín dise dominus. O domingo é o día cando se produce o acontecemento esencial da misión de Xesús que é a resurrección e o que fai que a nosa fe teña sentido, porque se nos garante que seguimos a Deus e non a un simple home.
-Dinnos os Evanxeos que Xesús vólvese a aparecer aos seus discípulos “aos oito días”, é dicir, ao domingo seguinte. E así foi ata o día de hoxe: cada oito días, en domingo, Xesucristo faise presente na Eucaristía dominical dunha forma real e auténtica.
-Un último detalle: Xesucristo aparécese non de calquera modo senón cando os discípulos están reunidos. Cando non é así, teñen moita dificultade para recoñecelo (Tomás ou os dous de Emaús)
Teriamos que comparar tamén como era a vida dos Doce antes e despois do encontro co Resucitado. Antes: confusións sobre a misión de Xesús (os Zebedeos que querían un posto no mal entendido reino), negacións (Pedro),
medos (estaban encerrados nunha casa por temor aos xudeus), dúbidas, desconcertose desencantos (Tomás, os dous de Emaús, María Magdalena e as outras mulleres).
Despois: valentía para anunciar o Evanxeo ata dar a vida, dispoñibilidade, confianza, alegría, sentido da fraternidade… Os efectos do encontro con Cristo Resucitado saltan á vista.
Cando imos a Misa o que imos facer é atoparnos con Xesucristo resucitado que se fai presente cando unha comunidade de fieis reúnese no seu nome. É un encontro real co Deus de Xesucristo presente no Pan e o Viño que el mesmo converte no seu Corpo e no seu Sangue.
Máis tarde, este encontro converteríase nun dos Mandamentos dos cinco da santa Nai Igrexa, pois o que define a un cristián é o encontro con Xesucristo resucitado e non outras cousas.
Polo tanto, non imos a Misa para ser bos ou porque sexamos bos. Iso xa se supón que debería ser por mera humanidade. Aínda que é certo que ir a misa e seguir a Xesús dános un motivo máis para ser caritativos ou bos cos demais, xa que queremos adiantar a este momento o que será despois o Reino do Amor na vida escatolóxica.
Non deberiamos ir a Misa só porque é un mandamento, nin só por acontecementos da vida de persoas ou a festa dun pobo. Nin imos tampouco se nos cae ben o cura ben ou “fai” as Misas máis amenas. E moito menos por unha concepción máxica ou esotérica da liturxia na que negociamos con Deus certos favores ou grazas coma se fose un mercado.
Celebramos a Misa dominical para atoparnos con Deus de Xesucristo, o que salva.
Atreveríame a poñer un exemplo que pode ser ilustrativo e no que vos podedes reflectir
moitos de vós. Chegado un momento da nosa vida, témonos que ir da casa paterna, porque as obrigas laborais ou matrimoniais lévannos máis ou menos lonxe da casa na que nacemos. Pero todos estamos esperando que chegue ese día libre da semana para poder ir comer a casa dos nosos pais, visitalos, e se podemos ir todos os irmáns moito mellor.
Pois ben, ir a Misa é algo parecido: estamos toda a semana fóra de casa e nas nosas cousas, pero o domingo volvemos a casa (á Igrexa) para atoparnos con Cristo resucitado, porque nos espera alí xunto cos nosos irmáns.

Miguel Angel Álvarez

A %d blogueros les gusta esto: