familia

Querido ti:

Desde antes de nacer xa fuches amado e desexado. Quizais só por Deus. Pero xa aí había Alguén que che amaba. E sempre, ao longo da túa vida, atopaches tantas persoas que che mostraron o que significa o amor. Si, de moitos xeitos diversos; ás veces con mil palabras (ou talvez con 280 caracteres) e outras en silencio; cando o sufrimento ou a dor eran os compañeiros dos teus minutos e horas, ou cando a alegría desbordábache inmensamente.

E ese amor tamén ten rostros concretos, que teñen un nome. Aqueles que che acompañan, sustentan, empuxan ou a quen soportas con paciencia.

Creces, vives, soñas; e sempre hai un amor detrás de cada xesto ou decisión. Non sempre se ve, ólese, tócase, abrázase ou bícase, pero é un amor que está. Tan claro e tan evidente como que cada día sae o sol.

Pero un día ti morrerás. Non, non o amor; ti. E outros chorarán a túa ausencia, vivirán a dor do teu silencio perenne nesta terra. E desexarán un día reencontrarse contigo. Porque aquel amor non morreu, nin desapareceu; só se transformou nun desexo, unha pregaria, unha mirada ao Ceo, un suspiro nos días máis escuros, un pranto á noitiña e unha mirada nostálxica que se perde no horizonte.

E todo este amor chámase FAMILIA. Non será a panacea nin a mellor familia do ano, pero é innegable: son o noso fogar. Deus ten un rostro tan concreto como o do teu pai cando che pideche que obedezas á túa nai ou o da túa nai cando che di: “vai darlle un bico a papá antes de marchar”. Deus ámate nos teus avós, aqueles que son pallasos de circo ou capitáns do noso barco pirata só por vernos felices; que teñen os seus brazos abertos para consolarnos ou para enchernos de mimos. Deus sorriche nos teus irmáns; os lerchos que che rompen os xoguetes, acúsanche do que non fixeches ou de quen che cambia o programa da tv no momento álxido do asunto; pero tamén son aqueles que nos coidan cando estamos enfermos, regálannos unha piruleta cando teñen dúas ou que saen correndo a recibirnos cando regresamos a casa.

Ás veces pode faltarnos todo isto. Por iso Deus fíxose Pai, converte a María na nosa Nai, fíxose home para ser o noso Irmán… Para que nunca, ninguén, poida dicir que non ten unha familia.

É tamén a túa familia, o fogar que che acolle, acompaña e sanda: a Igrexa, a túa Parroquia, os sacerdotes, as/os relixiosas/os, os catequistas, a señora que senta ao teu carón cada domingo no banco, ou que che abre a porta cando saes do templo, o neno que pasa a cesta para recoller a esmola, o pobre que che pide un céntimo para comer á entrada da igrexa, a que tose cada vez máis forte, o neno que corretea polo templo e acaba pegándose un golpe, a familia que vai toda conxuntada ou o que chega cando xa levamos media hora de Eucaristía.

Ao longo da túa vida es e serás amado. E Deus fai concreto e real o seu amor por ti. Tamén nunha familia. Non esquezas hoxe dar grazas por ela, sexa como sexa. Bendita sexa a miña familia.

Feliz día da Familia!

Nicolás Susena

Imaxe: Cathopic

Nas clases de socioloxía, cando trato o tema da institución familiar, acostumo a preguntarlles aos alumnos se os poderosos e as multinacionais prefiren matrimonios e familias estables ou prefiren divorcios e familias inestables.

A esta cuestión o gran pensador inglés Chesterton respóndenos con claridade: “É imposible repetir demasiadas veces que o que destruíu a familia no mundo moderno foi o capitalismo”.

Cando se bota unha ollada pola actual esquerda española vese que son abandeirados do divorcio exprés, da maternidade e paternidade fóra do matrimonio… na liña da máis diáfana mentalidade burguesa e neoliberal capitalista.

A falta das catequeses eclesiais, moitos reciben as catequeses das telenovelas e teleseries que só teñen dous temas: a) Negocios, co seu vivir ben e consumismo b) Sexo, cos seus amoríos, divorcios, infidelidades, amor romántico, etc.

O título deste artigo está sacado dun texto do libro El Proletariado Militante, escrito polo principal promotor da Primeira Internacional en España, Anselmo Lorenzo. O texto é froito da Conferencia da sección española da Internacional en Valencia, 10-18 de setembro 1871, en concreto do mitin de clausura nos claustros da Universidade valenciana, na referencia publicada no xornal El despertar del Pueblo:

“Con que título vés a falarnos da familia, cando te burlaches do amor conxugal, dese amor santo que o pobo respecta e respectará sempre, posto que é o único tesouro de riqueza inesgotable que os desvalidos e explotados poden entregar aos seus fillos?”.

Entendo que é difícil facer unha defensa da familia con menos palabras e con máis fonda argumentación dende a experiencia de vida.

No libro tamén recolle a controversia que mantiñan membros españois da Internacional co Goberno e Deputados das Cortes no teatro Rossini de Madrid (22 outubro 1871). Lembra a propia intervención e logo a do compañeiro internacionalista, o tipógrafo José Mesa, que  fala da hipocresía dos ministros que non podían presentar as súas familias en público por vivir todos en “alegre concubinaxe” e logo sentencia: “Na sociedade presente a única familia honrada é a do pobre, a non ser cando vén o rico e a prostitúe”. (p. 184)

Esta postura a favor da familia igualmente é defendida na 1ª Internacional no Congreso de Lausanne (Suíza) en 1867: “A familia é a pedra angular de todo o edificio social. É a fonte da fraternidade”. Quen relaciona esta afirmación coa actual esquerda do noso país?

Outros recoñecidos internacionalistas como Proudhon escriben: “O matrimonio é o sacramento da xustiza, o misterio vivinte da harmonía universal, a forma dada pola natureza para a religación do xénero humano (…) Todo atentado á familia é unha profanación da xustiza, unha traizón ao pobo e á liberdade”.

Son demasiadas citas para un artigo, pero quero poñer de manifesto que non vexo lóxicas as posturas nestes temas das chamadas esquerdas actuais. As súas tomas de decisión son máis ben unha traizón á historia dos pobres e da súa emancipación, que deixan como froito máis desvalemento e illamento dos pobres ante os fortes e poderosos.

Ademais a historia mostra que en xeral os grandes loitadores cos pobres e en favor dos pobres tiñan familias estables que participaban desa loita solidaria. Por exemplo Angel Pestaña, que foi secretario xeral da CNT e fundador do Partido Sindicalista, afirmaba que loitando polos dereitos dos obreiros e dos pobres sabía que estaba loitando polo futuro dos seus fillos e da súa familia.

Todos sabemos, se non pechamos os ollos, que a primeira e mellor rede de defensa e protección dos pobres é a familia estable. Cantos febles, enfermos, oprimidos… viven con esperanza grazas á familia! Cantos adquiriron formación, experiencia de vida e fortaleza para afrontar adversidades grazas á familia! Canto ben teñen feito á humanidade as familias solidarias, que se organizan solidariamente!

Para rematar, hai que constatar que todo o que fagamos en favor da familia estable e solidaria será unha bendición para os empobrecidos, abandonados, marxinados…

Antón Negro

Delegado Episcopal de Cáritas

Imaxe: cathopic

O maior nivel de intelixencia non depende só de posuír un maior número de neuronas senón do incremento das conexións sinápticas. De igual modo, a maior intelixencia apostólica depende, sobre todo, da capacidade dos cristiáns para traballar en rede. No ámbito da pastoral familiar faise presente a necesidade do networking, do traballo en rede, e non só por economía de forzas, senón porque os católicos somos xeneticamente comunitarios. Para atender ás familias e aos matrimonios, potenciando as súas riquezas e acompañando as súas fraxilidades, necesitamos unir forzas. Por iso, a pastoral familiar á que nos invitan a Familiaris consortio e a Amoris laetitia esixen a colaboración interdiocesana, a sinerxia entre dioceses, movementos e asociacións laicais. A comuñón: criterio de eclesialidade e conditio sine qua non para a pastoral familiar.

Xosé Manuel Domínguez Prieto
Doutor en Filosofía, director do Instituto de Familia de Ourense

(Artigo publicado orixinariamente en Alfa y Omega, n. 984)

O sacerdote e teólogo Juan de Dios Larrú será o relator da 5ª xornada do Curso de formación en matrimonio e familia que se celebra en Silleda. A súa intervención leva por título “A familia e a educación en virtudes”. Juan de Dios Larrú é Doutor en Teoloxía e Decano do Instituto Juan Pablo II en España.

-Na sociedade actual fálase moito de valores. Son o mesmo cás virtudes?

– Virtudes e valores non son sinónimos. As virtudes son hábitos operativos bos e configuran a fisonomía moral da persoa que actúa. O valor é un concepto vinculado á motivación. É un contido esencial do acto humano dentro da súa dimensión de especificación. Por iso, máis que unha definición do mesmo, existe unha caracterización dos seus elementos definitorios mediante unha vía máis descriptiva da experiencia.

– Que son as virtudes e que importancia teñen na educación dos fillos?

– As virtudes son os modos de recibir os dons de Deus. Indican, pois, a inmensa capacidade receptiva humana, que fai crecer e madurar ás persoas. Teñen unha estrutura comunional, pois a plenitude á que apuntan é a comuñón das persoas.

– A cultura na que vivimos condiciona o modo en que pensamos, vivimos e nos relacionamos cos outros. Por que é negativo identificar amor e emoción?

– Porque é unha redución do amor, que impide o crecemento e a maduración da persoa no espazo e no tempo. O amor atópase na orixe dos afectos, e tamén é unha virtude e unha acción de toda a persoa. Ninguén nega a importancia do sentir, pero a persoa é máis grande cás súas emocións.

– Realmente ten a familia capacidade para influír na educación dos fillos ou son outros os que educan (medios de comunicación, amigos…)?

– A educación no uso dos medios de comunicación é singularmente relevante e delicada, pois estes medios cambiaron o noso modo de relacionarnos. A familia, indubidablemente protagoniza a tarefa educativa, e é preciso que aprenda a introducir prácticas concretas que axuden a usar estes medios segundo a idade e madurez dos fillos, dun modo virtuoso.

Ler máis

A misión de predicar o Evanxeo a toda a humanidade foi confiada directamente polo Señor aos seus discípulos e a Igrexa é quen leva adiante tal misión na historia. No tempo que estamos vivindo, a evidente crise social e espiritual chega a ser un desafío pastoral, que interpela a misión evanxelizadora da Igrexa para a familia, núcleo vital da sociedade e da comunidade eclesial. A proposta do Evanxeo sobre a familia neste contexto resulta particularmente urxente e necesaria. A importancia do tema xorde do feito que o Santo Padre decidiu establecer para o Sínodo dos Bispos un itinerario de traballo en dúas etapas: a primeira, a Asemblea Xeral Extraordinaria do 2014, ordenada a delinear o “status quaestionis” e a recoller testemuños e propostas dos Bispos para anunciar e vivir de xeito crible o Evanxeo da familia; a segunda, a Asemblea Xeral Ordinaria do 2015, para buscar liñas operativas para a pastoral da persoa humana e da familia.

Hoxe preséntanse problemáticas inéditas ata fai uns poucos anos, desde a difusión de parellas de feito, que non acceden ao matrimonio e ás veces exclúen a idea do mesmo, ás unións entre persoas do mesmo sexo, ás cales a miúdo é consentida a adopción de fillos. Entre as numerosas novas situacións, que esixen a atención e o compromiso pastoral da Igrexa, abondará recordar: os matrimonios mixtos ou interrelixiosos; a familia monoparental; a poligamia, en varias partes do mundo; os matrimonios concordados coa conseguinte problemática do dote, ás veces entendido como prezo para adquirir a muller; o sistema das castas; a cultura da falta de compromiso e da presuposta inestabilidade do vínculo; formas de feminismo hostil á Igrexa; fenómenos migratorios e reformulación da idea de familia; pluralismo relativista na concepción do matrimonio; influencia dos medios de comunicación sobre a cultura popular na comprensión da celebración do casamento e da vida familiar; tendencias de pensamento subxacentes na propostas lexislativas que desprezan a estabilidade e a fidelidade do pacto matrimonial; a difusión do fenómeno da maternidade subrogada (aluguer de úteros); novas interpretacións dos dereitos humanos. Pero, sobre todo, en ámbito máis estrictamente eclesial, a debilitación ou o abandono de fe na sacramentalidade do matrimonio e no poder terapéutico da penitencia sacramental.

A partir de todo isto compréndese a urxencia coa cal o episcopado mundial, cum et sub Petro, considera atentamente estes desafíos. Por exemplo, se só se pensa que no actual contexto moitos nenos e mozos nados de matrimonios irregulares non poderán ver xamais aos seus pais achegarse aos sacramentos, compréndese o grado de urxencia dos desafíos postos pola situación actual, doutra banda difundida ampliamente na “aldea global”, á evanxelización.

Esta realidade presenta unha singular correspondencia coa ampla acollida que está tendo nos nosos días o ensino sobre a misericordia divina e sobre a tenrura en relación ás persoas feridas, nas periferias xeográficas e existenciais: as expectativas que se derivan diso achega das decisións pastorais sobre a familia son moitas. Polo tanto, unha reflexión do Sínodo dos Bispos sobre estes temas parece tanto necesaria e urxente, canto imperativa, como expresión da caridade dos Pastores, non só fronte a todos aqueles que son confiados a eles, senón tamén fronte a toda a familia humana.

(Ver documento completo en Lvcensia, nº48)