Opinión

Cartas o artículos de opinión sobre temas de actualidad o de temática formativa

A semana de Pascua

Fai unha semana estabamos a piques de comezar os días grandes da Semana Santa. E fai só tres días celebrabamos a Resurrección de Xesucristo, pero parece que todo sucedeu o mes pasado e todas as boas intencións da Coresma xa se esvaeceron.

Con todo, esta semana e todo o tempo pascual que temos por diante supera en importancia á Semana Santa, aínda que non haxa procesións e celebracións especiais. Durante cincuenta días estamos chamados a celebrar a resurrección de Xesucristo solemnemente, o mesmo que durante todo o ano facemos os domingos de forma máis ordinaria.

Non é para menos, xa que o acontecemento da resurrección é o que dá sentido á nosa fe, á nosa vida e á nosa morte. É coñecida a cita de San Paulo «Se Cristo non resucitase baleira sería a nosa fe» (1 Cor 15, 14). Xa sabemos que a paixón é o camiño que conduce á resurrección, pero o sepulcro baleiro constitúe a proba definitiva de que estamos ante Deus.

O encontro con Xesucristo resucitado é decisivo para a nosa fe. Sen esta experiencia ou sen a consciencia de que seguimos a Xesucristo resucitado estamos perdendo o tempo.

Durante as lecturas bíblicas da Cincuentena Pascual van ir aparecendo persoas que se atoparon con Xesucristo resucitado: Pedro, Xoán, Tomé, María Madalena, os dous de Emaús etc. Todos eles tiveron as súas dúbidas e dificultades, pero a súa perseveranza no desexo de non perder ao Señor fíxolles atoparse con el e recoñecelo resucitado. A fe é un don, escoitámolo moitas veces. Pero iso non impide que nós nos movamos cunha actitude de procura da Verdade, usando todas as ferramentas que temos ao noso alcance e poñendo niso todo o esforzo e a oración da que sexamos capaces.

Feliz Pascua de Resurrección!

Miguel Ángel Álvarez Pérez

Orixinal: falandobaixiño.es

Tres notas do traballo dunha Delegación de Misións: apertura, respecto e compromiso

Hoxe atopámonos ante unha nova etapa misioneira que pide unha nova conciencia e comprensión dos aspectos teolóxicos e pastorais da misión. A Igrexa enfróntase a novos interrogantes: que significa evanxelizar nun mundo traspasado pola inxustiza e a desigualdade cada vez máis grande entre ricos e pobres; como evanxelizar a nova cultura que está nacendo; como afrontar o diálogo interrelixioso, sobre todo cando crece a persecución contra os cristiáns por parte de certos grupos fundamentalistas; que significa “saír ás periferias“ para unha Igrexa envellecida e con pouca vida como é a europea; como facer crible unha mensaxe de amor e misericordia cando moitos dos seus membros principais aínda hoxe continúan vivindo como auténticos príncipes…

Todos estes interrogantes hai que respondelos a partir dunha serie de constantes que deben estar presentes en todo momento:

A primeira constante é o que da misión. En primeiro lugar, temos de aclarar o concepto “territorio de misión“. Hoxe utilízase este concepto para designar a aquelas circunscripcións eclesiásticas que están baixo o amparo da Congregación para a Evanxelización dos Pobos, ao ser comunidades eclesiais que non poden subsistir por si mesmas, debido á falta de recursos humanos e económicos. Actualmente están catalogados 1.113 territorios de misión por África e Asia, as illas de Oceanía e América. A misión sempre é ad gentes. Xa que logo, unha Igrexa misioneira é aquela que entra en contacto cos chamados territorios de misión, para anunciar o Evanxeo a quen aínda non oíu falar del, non unha Igrexa que, por comodidade ou medo, queda no seu propio territorio e só pensa nos seus problemas.

A segunda constante é o como da misión. En 1622, o Papa Gregorio XV funda a Congregación Propaganda Fide coa intención de poñer toda a actividade misioneira baixo o seu control e desligala da actividade colonial. E no ano 1659, a Congregación dirixe unha Instrución que se converteu nunha especie de Carta Magna das misións, posto que mostra como ha de levase a cabo e que calidades han de adornar ao mensaxeiro. A grandes liñas, a Instrución recolle o antigo concepto das “sementes do Verbo presentes en todo home“ para mostrar que a misión non se pode realizar dun xeito colonialista, impoñendo os criterios e modos de pensar e de actuar, senón respectando, acollendo e valorando positivamente o bo que hai noutras culturas e relixións, posto que nelas atopamos o abono axeitado para a semente do Evanxeo.

A terceira constante é o quen da misión. O Vaticano II considera a misión como algo propio de todo o Pobo de Deus, posto que forma parte da natureza da Igrexa e ten a súa orixe na Trinidade: na misión do Fillo e do Espírito Santo, segundo o propósito do Pai (cf. Ad Gentes 2). Por iso, Evangelii Gaudium 119-121 fala da Igrexa como un pobo de discípulos misioneiros.

Ler máis

Domingo de Ramos: unha revolta política?

A festa do Domingo de Ramos é unha das celebracións e manifestacións populares católicas máis concorridas e multitudinarias da Semana Santa. Por algo é o pórtico da Semana Grande da cristiandade que comeza cun ton festivo no que se reproduce, con gran participación de todas as xeracións, especialmente dos nenos e novos, aquela alegre entrada triunfal de Xesús en Xerusalén. De feito, na nosa cidade de Lugo e en moitas vilas da nosa Diocese, as procesións do Domingo de Ramos teñen un gran arraigo. En contra do que algúns pensadores e teólogos cristiáns pensaron (Reimarus, Brandon…), o acontecemento da entrada triunfal de Xesús en Xerusalén non foi por causa dun movemento político contra o poder establecido, semellante ao movemento dos zelotas. No ambiente tenso que se vivía entón en Palestina, especialmente polas concentracións masivas durante a Pascua en Xerusalén, coa vixilancia dos militares romanos desde a Torre Antonia, estes movementos reprimíronse fácilmente.

Por iso, desde as fontes cristiás de que dispoñemos, podemos afirmar que foi un acontecemento sinxelo de aclamación popular, no que algúns habitantes de Xerusalén acolleron con sinxeleza e expresión de gran afecto, con ramos de oliveiras e palmas, ao Mestre de Nazaret. A verdade é que o Mestre humilde que alborotara ás masas, montado nunha borriquiña, era unha figura política de pouca transcendencia, comparada cos grandes fastos dos triunfadores imperiais nas campañas bélicas que se celebraban en Roma.

A nosa antiga tradición popular de Ramos selou a miña infancia. Lémbroa con gran ilusión en compañía da miña nai e familiares. Preparabámola con tempo. Adornabamos os ramos con laranxas e lambetadas. E cantabamos nas procesións ao redor das igrexas e ermidas dos nosos pobos. Unha tradición que en Lugo cidade, non soamente non se perdeu, senón que está florecendo. A procesión coñecida popularmente como da Borriquiña, fundada en 1943 co esforzo e o tesón da gran entusiasta Rosita (q.e.p.d.) e cos nenos da catequese da Parroquia de San Froilán de Lugo, manteñen hoxe o mesmo carácter de espontaneidade e sinxeleza.

Segundo datos moi recentes, o boom da piedade popular engancha a maiores e mozos no medio do deserto da incredulidade e da secularización. Nos últimos vinte anos, os confrades en España (en Lugo creceron tamén) pasaron dun millón a tres millóns de membros. É o movemento asociativo máis significativo e importante de España.

Acabada a procesión de Ramos, a liturxia adquire un ton máis meditativo. En Lugo, entramos na Catedral. Comeza a Eucaristía. Escoitamos e meditamos a Paixón. E mergullámonos xa no clima que debe recordar esta semana, á que a tradición da Igrexa cualificou como “santa“. Cristo ensínanos a entender a realidade do sufrimento. Como dixo Bonhöeffer, “só un Deus que sofre -no silencio- pode salvarnos“.

Oxalá tamén nós, iluminados pola luz radiante da fe, afirmemos co Cristo do domingo de Ramos, en silencio ou con aclamacións, que: “Realmente este home era (e é) o Fillo de Deus“.

J. Mario Vázquez Carballo

Vicario Xeral.

San Xosé, Día do Seminario. Perfil do sacerdote do futuro

A Igrexa celebrou o quinto domingo de Coresma, xa coa perspectiva da Semana Santa, a máis importante do ano litúrxico. E hoxe, día de precepto para os católicos, celebramos a solemnidade de San Xosé, esposo da Virxe María, “varón xusto, nacido da estirpe de David que fixo as veces de pai para co Fillo de Deus“. A Igrexa venérao con especial honra como patrón, a quen o Señor constituíu sobre a súa familia“ (Do Martiroloxio Romano). Estas palabras expresan con claridade a paternidade de Xosé (PP, daí o hipocorístico Pepe que segundo unha estendida etimoloxía popular sostén que provén das siglas da definición de Pater Putativus) asociada tamén á súa misión na Igrexa, cuxa paternidade é exercida de modo particular a través dos sacerdotes, quen han de animar a fe e a esperanza nas promesas de Deus ao seu pobo. Así, do mesmo xeito que Xesús neno foi confiado ao coidado de Xosé, tamén o Señor pon hoxe ante nós o coidado dos sacerdotes para que poidamos crecer, do mesmo xeito que o neno Xesús cos coidados de Xosé e María, en sabedoría e graza ante Deus e os demais.

Aínda que é verdade que os sacerdotes do futuro xóganse un rol social cada vez menos irrelevante, tamén é certo que o líder (sacerdote) cristián do futuro non terá que preguntarse tanto sobre a eficacia dos resultados pastorais conseguidos canto a súa calidade de representante de Deus na existencia humana. Cada día é maior o número de persoas que sofren de soidade, de abandono, de falta de amizade e de compañía. Seres humanos con profundas minusvalías morais e espirituais, sen referencias claras onde poder atopar compañía, sanación e curación. Perfílase con claridade a necesidade de “xentes de Deus“, arraigadas e enraizadas no corazón misericordioso de Deus, que coñecendo a mística do divino, saiban acoller, escoitar, perdoar e acompañar, e sexan capaces de saír ao encontro dos necesitados revelando, só coa súa presenza e sen complexos, que Deus é amor.

“Apóstolos para os mozos“, é o lema que este ano se nos propón para a celebración do día do Seminario. Non está mal. Os estudos estatísticos máis recentes, entre eles o da Fundación SM, manifestan a necesidade dun achegamento entre mozos e relixión. Hai unha tendencia ao descenso de mozos crentes, e unha crecente desvinculación da Igrexa e doutras institucións. Debemos reflexionar por que, na sociedade da hiperconectividade, unha maioría de mozos desconecta da Igrexa. É unha tristeza que moitos dos nosos mozos, bos e próximos por natureza, e falo pola miña longa experiencia na Universidade, tendan a salvarse na súa soidade e no océano da incerteza. Quédanos o consolo de que Deus nunca abandona á súa Igrexa. Pero a uns e a outros, a pais e mestres e especialmente aos sacerdotes, deben preocuparnos os herdeiros. San Xosé, a quen veneramos con respecto e admiración, é modelo de santidade e entusiasmo educativo en tempos difíciles.

A este santo exemplar, cuxo nome levamos con tanto orgullo Pepas e Pepes do mundo enteiro, encomendámonos contemplando as súas belas imaxes na nosa Catedral. Entre outras, cito dúss: unha bela iconografía no lateral esquerdo do coro de Simón de Monasterio e de Francisco de Moure (1621-1624) e outra, no altar de San Xosé, do escultor madrileño F. Javier Meana, cuxa preciosa imaxe de mirada compracente levando da man ao Neno Xesús riseiro, invita á pregaria e á contemplación. Felicidades.

José Mario Vázquez Carballo

Vicario Xeral da Diocese

Terá razón económica o Ofertorio?

 

Cando unha persoa estuda libros de economía é frecuente que atope a afirmación de que as fontes da riqueza son tres: a) A TERRA ou os recursos naturais do subsolo, do solo e da atmosfera. b) O CAPITAL na súa dobre referencia de físico e financeiro (máquinas, tecnoloxía e diñeiro…). c) O TRABALLO ao que mesmo ás veces se lle chama capital humano.

Pero cando un católico vai á Misa atópase que no Ofertorio o cura, ao presentar o Pan e o Viño, non di que son froito da Terra, do Capital e do Traballo, senón que son “froito da TERRA e do TRABALLO DOS HOMES”, e aí se queda.

A persoa humana diferenciase dos outros seres da creación porque pensa (filosofa) e comparte o seu pensamento cos demais para enriquecemento mutuo. Así pensando no dito anteriormente vexo que hai diferenzas importantes, comezando por ver que non é o mesmo, a nivel de implicacións sociopolíticas, falar de capital humano ca de traballo, que é unha calidade básica das persoas. Iso parece evidente!, pois na primeira expresión “humano” é un adxectivo que acompaña ao substantivo “capital”, que é o considerado valioso. Así vemos que con isto se está rebaixando a dignidade das persoas.

Pero o capital do que falan os manuais económicos que é en realidade? Como xurdiu? Que finalidade ten? Cal é a súa base?

Na súa orixe o capital-diñeiro non é máis ca un medio para facilitar o troco, o intercambio. É máis, empeza sendo un MATERIAL VALIOSO (ouro, prata…). Quen organiza a produción quédase cunha parte proporcional, algo ou moito maior á dos outros traballadores, igualmente sucede con quen facilita-organiza o troco.

Ese metal para facilitar o troco axiña levará a imaxe do poderoso (emperador) para que se vexa onde está o poder… máis tarde é UN PAPEL  que nun principio ten o respaldo en ouro do Banco Central do país (aínda lembro “El Banco de España pagará al portador…”). Pronto desaparece ese cambio en ouro e ven ser só un papel ao que lle prestamos confianza, fe… Como para dicir que a xente non se move pola fe!, como ás veces din “os que se chaman materialistas do diñeiro”.

Hoxe o diñeiro pasou a ser de PLÁSTICO, ou máis ben inmaterial, unha anotación informática nunha banca electrónica, ou na “NUBE”, que non sabemos onde reside e incluso moedas virtuais coma o bitcoin. Dependen da fe que se lles teña e por iso son tan volátiles…

Pero volvendo á empresa temos que o capital na súa dobre dimensión de fixo e circulante, ou financeiro e produtivo (máquinas e tecnoloxía) non é máis ca o traballo das persoas acumulado ao longo do tempo. Traballo non pagado ós traballadores pola súa actividade, ou traballo engadido ao traballo dos inventores do pasado que permite facer máquinas máis eficientes co elo que se engade ao elo da cadea dos seus predecesores…

Na era económica post-informática, economía dixital, moitos produtos pódense vender a millóns de persoas, seguir sendo dono deles e seguir vendéndoos a millóns de persoas… Son froito da cooperación histórica de multitudes de persoas e hai que poñelos ao servizo da sociedade!.

Non esquezamos que a capitalización dunha empresa é froito do traballo de tódalas persoas (e dos seus antepasados), que exercen a súa actividade na empresa (compra, produción, venta…). Por tanto, debería repartirse entre todos tendo en conta as necesidades de reinvestimento e de colaboración ao ben común. Se esquecemos iso colaboramos á degradación das persoas e ao espolio dos pobres. Afianzamos, como dicía Pío XI, o Imperialismo Internacional do Diñeiro e a Ditadura Económica (Quadragésimo Anno 105-109).

Traio aquí estas sabias palabras da Doutrina Social da Igrexa na gran encíclica Laborem Exercens (1981), que invito ler con calma. De moitos textos interesantes, por espazo, quédome con este:

 “Entón débese constatar aquí que o conxunto de medios é froito do patrimonio histórico do traballo humano. Tódolos medios de produción, desde os máis primitivos ata os ultramodernos, foron elaborados gradualmente polo home: pola experiencia e a intelixencia do home. Deste modo, xurdiron no só os instrumentos máis sinxelos que serven para o cultivo da terra, senón tamén – cun progreso adecuado da ciencia e da técnica – os máis modernos e complexos: as máquinas, as fábricas, os laboratorios e as computadoras. Así, todo o que serve ao traballo, todo o que constitúe – no estado actual da técnica – o seu «instrumento» cada vez máis perfeccionado, é froito do traballo (…) Convén subliñar e pór de relevo a primacía do home no proceso de produción, a primacía do home respecto das cousas.” (nº 12)

Se vivimos o traballo deste xeito, transformador da natureza e colaboración entre as persoas do pasado e do presente, servirá cos seus froitos á vida, á liberación e á humanización. Dalgunha maneira, como se di no Ofertorio, “serán Pan de Vida e Bebida de Salvación”.

Antón Negro

Delegado Episcopal de Cáritas

A %d blogueros les gusta esto: