Opinión

Cartas o artículos de opinión sobre temas de actualidad o de temática formativa

San Xoán Bosco, mestre e amigo dos mozos

DON-BOSCOSan Xoán Bosco foi sacerdote, educador, pedagogo, escritor, poeta, mestre de mozos, fundador e sobre todo, santo.

Turín. Mediados do século XIX. Tempos difíciles para a supervivencia. Centos de mozos chegan á cidade fuxindo da miseria e da pobreza. Buscan unha vida máis digna nuns espazos novos e descoñecidos. Pero as súas esperanzas e os seus soños escurécense cando son explotados polos seus amos, cando teñen que traballar día e noite sen descanso e cando, en recompensa, só perciben malos tratos e soldos indignos. Na rúa, malvívese -prostitución, alcohol, frío- e a mala educación vai impregnando a existencia de miles destes mozos que, desconcertados, choran con nostalxia e desesperación os seus desexos dunha vida feliz.

E alí, faise presente un novo sacerdote, sinxelo, humilde, que chegara do campo, orfo de pai desde a infancia pero cunha vocación chea de tenacidade e confianza en Deus e capaz de encarnarse na realidade dos mozos ata convivir con eles, querelos, amalos e conseguir rescatalos daquela crúa realidade.

Tras ser ordenado e enviado como capelán ao cárcere de Turín, puido comprobar e sufrir nas súas carnes ata que punto a existencia dos residentes ía degradándose, perdendo e consumindo. Na rúa e no cárcere experimentou a experiencia da misericordia. Alí estaban os seus amigos, tirados ao bordo do camiño, feridos e abandonados, esperando a un bo samaritano.

Algúns dos seus contemporáneos, tanto da Igrexa como da sociedade civil, considerábano tolo e imprudente. Adoita suceder así coa maioría dos santos. Pero a historia real pon sempre as cousas no seu sitio e o seu prestixio como sacerdote e como educador dos mozos necesitados ou en risco,valeulle o respecto das autoridades civís e relixiosas do seu tempo e do seu país, así como unha gran fama no estranxeiro.

O día 1 de abril de 1934, soamente 46 anos despois da súa morte, Xoán Bosco era canonizado polo Papa Pío X. Xoán Pablo II conferiulle o título de `Pai, mestre e amigo dos mozos’.

Miles de poboacións, provincias, teatros, rúas, museos, colexios e universidades, levan o seu nome. Don Bosco segue vivo no pensamento e no corazón de moitos mozos de hoxe, na Congregación Salesiana, nas Asociacións de María Auxiliadora, nos oratorios, nos Institutos das Fillas de María Auxiliadora, e en innumerables lugares do mundo onde se aplica o seu sistema pedagóxico «preventivo» para a educación de nenos e mozos en situacións de risco. Hoxe é considerado o gran pai e mestre da mocidade.

A presenza das ramas masculina (Colexio Divina Pastora – Salesianos) e feminina (Fillas de María

Auxiliadora – Salesianas) en dous dos barrios e parroquias que máis creceron en Lugo cidade, A Milagrosa e Fingoi, é unha herdanza de Don Bosco que segue enriquecendo a Lugo no máis esencial para o futuro dun pobo: a educación.

Neste ano Santo da Misericordia, San Xoán Bosco, é un claro exemplo digno de imitar polo seu corazón próximo aos máis pobres e desvalidos ao estilo do corazón do Deus da misericordia.

Mario Vázquez Carballo

Vicario Xeral da Diocese de Lugo

Do pergameo á era dixital

Arquivo

Todas as institucións van xerando documentación ao longo da súa historia. En orixe, esta documentación ten un valor xurídico que se vai perdendo co tempo para adquirir outro valor, o histórico. Son as pegadas do paso da institución pola historia as que nos evitan caer no alzhéimer e poder mirar cara atrás sen nostalxia para ver o treito do camiño feito en común. E así lle pasa, con máis razón, a unha institución bimilenaria como a Igrexa. E a Igrexa local ou diocesana tampouco é allea a estas circunstancias.

Dita documentación, xurídica ou histórica, sempre se conservou como ouro en pano, baste pensar nos papeis vellos que cada un de nós deposita nas súas casas. Ao mesmo tempo, os propios papeis constitúen un arquivo particular e determinado e, por extensión, o lugar onde se conservan -a arca- constitúe o arquivo, adquirindo así unha identidade propia. O paso dos anos fai que se incremente o volume da documentación conservada e, tamén, que se vexa afectada polos factores medio-ambientais. Por iso cómpre tomar as medidas necesarias para conservar os documentos e, en segundo lugar, difundilos.

Deste carácter introspectivo, de coñecer a propia identidade e de responder a preguntas, nace a disposición ao público da documentación para o seu estudo. Canto máis se facilite o seu acceso e o estudo, máis se progresará no coñecemento das propias institucións. Pero o uso da documentación tamén contribúe ao seu propio deterioro e destrución. Deste xeito, neste momento, temos outros medios e outros soportes para facilitar que se acceda á información sen necesidade de tocar os orixinais. Estamos falando dos medios dixitais que nos permiten consultar documentos en liña coma se tivésemos os orixinais entre as mans.

No caso da Igrexa de Lugo temos dous grandes arquivos: o Arquivo Diocesano, estrictamente xerado pola institución diocesana, polo Bispo e a súa Curia; e o Arquivo Central parroquial, que naceu para albergar os arquivos parroquiais nos anos 70 do século XX. A dixitalización -que non é máis que ofrecer a mesma información noutro soporte- dos libros que estamos levando a cabo afecta aos arquivos parroquiais. Neses arquivos consérvase a documentación referida á vida parroquial: desde os rexistros sacramentais (bautismos, confirmacións, matrimonios, defuncións) ata os libros de contas das parroquias ou os libros das confrarías existentes en cada unidade parroquial e abrangue, grosso modo, a documentación xerada desde finais do século XVI ata a actualidade, aínda que a correspondente aos últimos cen anos non está a disposición dos usuarios por motivos de privacidade e protección de datos. Nesta sección están os libros que conteñen os datos para reconstruír ou refacer historias familiares, aínda que non é toda a documentación e por iso é necesario recorrer a outras fontes arquivísticas. Dedúcese, xa que logo, que a orde do arquivo non é a orde que cadaquén queira darlle, senón que o arquivo ten vida propia, e os seus coidadores deben ser os que a descubrirán e os que han de saber guiar.

A Igrexa non ten medo á investigación e ao desenvolvemento da ciencia histórica e quere achegar a súa vida e a súa historia aos homes de boa vontade usando os medios que ten á súa disposición, tamén na era dixital.

Óscar González Murado

Director do Arquivo Diocesano

Conclusión do Curso de Formación en Matrimonio e Familia

“A túa misericordia vale máis cá vida” (Sal 63, 3)

O Curso de Formación en Matrimonio e Familia quixo ser achega e estímulo para a renovación da Pastoral Familiar; pero, sobre todo, para a vida das familias. Fortalecelas na súa vocación, axudalas a vivir a felicidade que Deus desexa para cada un dos seus membros, contribuír a que poidan superar con éxito os retos aos que se enfrontan para vivir a grandeza e beleza da vocación á que foron chamadas. Unha acción evanxelizadora fundamental da Igrexa hoxe nas sociedades europeas: axudar a que as familias vivan plenamente a súa vocación, xerando un cambio na cultura. Temos que continuar neste proceso de conversión pastoral cara a “unha Igrexa capaz de dialogar con aqueles discípulos que, fuxindo dela, vagan sen unha meta, sós, co seu propio desencanto, coa decepción dun cristianismo considerado xa estéril, infecundo, impotente para xerar sentido” (Papa Francisco).

Damos grazas ao Señor pola súa misericordia, polo inmenso agasallo de permitirnos vivir esta experiencia cristiá de alto voltaxe! E, a modo de síntese, o Seminario de Clausura con José Noriega, propuxo algúns puntos decisivos para unha Pastoral Familiar potente:

– Debemos acompañar aos mozos, axudándolles a interpretar a experiencia amorosa e xerando neste proceso prácticas concretas que amosen a grandeza do verdadeiro amor.

– Só a xenerosidade non asegura este amor verdadeiro nas diferentes etapas da vida. É preciso xerar a virtude da castidade, que constitúe realmente a arte de amar.

– Como en Cristo, verdadeiro home, o Espírito entra na carne dos esposos (ministros do sacramento do matrimonio) e, coa súa acción rexeneradora, fai do camiño conxugal un camiño de santidade.

– Comunicar a plenitude que se vive (paternidade e maternidade) agranda o amor esponsal e lévanos a enxendrar, a educar, a construír unha persoa: unha vida grande e fermosa.

Crer é necesario; vivir non. Benestar, diñeiro, saúde, seguridades… non supoñen nada decisivo para a felicidade. É necesario prometer(se), casar, enxendrar, ser fecundos e entregarse ata colmar unha vida.

Crer! É preciso. E razoable. Vivir non. A súa misericordia vale máis que a vida.

Javier de Montse

Comunidade Caná

Todos somos migrantes

O terceiro domingo de xaneiro celebra a Igrexa Católica o día das migracións e faino chamando a abordalas desde a xustiza. Hai máis de 230 millóns de emigrantes internacionais e deles 60 millóns son refuxiados.

Un dos estereotipos que circulan por aí é que a Igrexa sempre chega tarde ante os diversos problemas sociais. Os estereotipos non son verdades. Este ano a Igrexa celebra a Xornada Mundial das Migracións nº 102 e na ONU celébrase o Día das Migracións (18 decembro) desde o ano 2000 (resolución do 4 de decembro). Se a Igrexa afronta tarde esta temática ¡que dicir da ONU que leva case 90 anos de demora en relación coa Igrexa Católica!

Ante as migracións o primeiro que hai que constatar é que todos somos migrantes ou descendentes de migrantes. O ADN mitocondrial ensínanos que tódalas persoas da humanidade somos descendentes dunha única Eva, que viviu no Centro Leste de África e, desde aí, foise estendendo a tódolos continentes. Asumir que todos descendemos dunha única muller esixe considerar que só hai unha ÚNICA FAMILIA HUMANA. Así sobran os valados de separación, os fosos… pois van contra a nosa orixe. A xenofobia é unha traizón á nosa historia.

Convén lembrar, por iso, que desde 1827 a 1921 arredor de 1 millón de persoas abandonou cada ano Europa na emigración transoceánica. A emigración en España foi unha constante en case todo o século XX e reaparece na actual crise.

Para dar unhas orientacións neste tema a Santa Sé publicou no 2004 o documento “Erga Migrantes Cáritas Christi”, que os bispos españois adaptaron á nosa realidade no 2007 baixo o título “A Igrexa en España e os Inmigrantes”. Tódolos anos o Papa e os bispos publican mensaxes para este día.

Na actualidade case tódalas dioceses de España comparten algún dos seus templos con cristiáns doutras igrexas. Fai máis de tres anos comentáballe ó alcalde de Monforte (do BNG): “o feito mais importante a nivel político, social, cultural e relixioso acontecido na cidade nos últimos seis meses tivo lugar na parroquia da Régoa coa Misa que tiveron os ortodoxos, presidida por un cura de Ucraína”. O seu comentario foi que non sabía nada, pero eu estou convencido que o feito é relevante e dicíallo para que soubera que iso acontecía e acontece.

Nos escritos do Maxisterio dísenos que para a Igrexa “ninguén é estranxeiro”, que “o inmigrante é unha persoa coa mesma dignidade e dereitos fundamentais cós demais, é un fillo de Deus”. Igualmente “a Igrexa defende o dereito a emigrar… e o dereito a non ter que emigrar…”. Tamén denuncia que o Mediterráneo sexa un cemiterio e úrxenos a combater a trata de persoas.
Non vou lembrar máis ensinanzas básicas da Doutrina Social da Igrexa, pero dada a dificultade de integración dos musulmáns quixera traer aquí o documento sinalado da Santa Sé que no nº 66, despois de enumerar o que se comparte con eles, engade:
“Xunto a estas converxencias, preséntanse tamén diverxencias, algunhas das cales están relacionadas cos logros lexítimos da modernidade. Tendo en conta especialmente os Dereitos Humanos, aspiramos, por tanto, a que se produza nos nosos irmáns e irmás musulmáns unha crecente toma de conciencia sobre o carácter imprescindible do exercicio das liberdades fundamentais, dos dereitos inviolables da persoa, da igual dignidade da muller e do home, do principio democrático no goberno da sociedade e da correcta laicidade do Estado. Haberá, así mesmo, que chegar a unha harmonía entre a visión de Fe e a xusta autonomía da Creación”.

A tarefa é grande e necesítase a corresponsabilidade de todos.”

Antón Negro

Bautizados para a vida eterna

O dos chamados “bautizos civís” non é novo. A tentación é comparalos coas vodas civís; pero non hai comparación posible e o nome tampouco é o correcto. O recoñecemento civil é obrigado para unha institución de dereito natural como é o matrimonio. A acollida dun novo cidadán xa se produce, ás poucas horas de nacer, coa súa inscrición no Rexistro Civil, sen ser necesario ningún outro trámite administrativo. Outra cousa é a celebración festiva deste ou outros acontecementos importantes da vida das persoas.

compost
Pía bautismal de Torbeo

O Bautismo é un sacramento e a súa finalidade é perdoar o Pecado Orixinal e facer ao bautizado un novo membro da Igrexa. Non se celebra, xa que logo, a incorporación de ninguén á sociedade ou ao censo dun concello. Co cal, queda claro que non hai oposición de ningún tipo, podéndose dar as dúas cousas (civil e relixioso) ou, como é lóxico, a inscrición civil sen o sacramento do bautismo, pero non ao contrario. Non son incompatibles nin excluíntes.

Non nacemos cristiáns aínda que a nosa familia o sexa. Facémonos cristiáns cando recibimos o sacramento do Bautismo. Non é o caso, por exemplo, dos musulmáns que non teñen ningún rito de iniciación, pois para eles xa se nace musulmán.

A liturxia bautismal comeza á porta da Igrexa. Signifícase así o recibimento e a acollida solemne que lle facemos ao neno/a como novo membro da Igrexa. Despois “mergúllase” (que é o que significa a palabra bautismo) tres veces na auga bautismal para simbolizar os tres días que Xesucristo estivo no sepulcro e a súa resurrección a unha vida nova e definitiva, a vida eterna.

Polo bautismo, xa que logo, quedamos enxertados na vida de Cristo. De tal modo morreremos como Cristo morreu pero tamén resucitaremos como El: para a vida nova e eterna.

O nacemento dun neno sempre é unha boa noticia e unha alegría para a familia e é normal que se queira celebrar. Cando bautizamos a este novo membro da familia non só celebramos a súa vida terrenal senón que o poñemos en mans de Xesucristo para que semente nel a semente da vida eterna.

O bautismo acompáñanos durante toda a nosa existencia e ábrenos as portas para recibir os demais sacramentos da vida cristiá que necesitamos para facer o camiño natural de retorno á Casa do Pai.

Do mesmo xeito, ao final da vida, o día do noso funeral vólvense a facer presentes os elementos do bautismo, de forma especial a auga e o Cirio Pascual que representa a Cristo Resucitado. O día do noso bautismo Cristo acolleunos e incorporounos á Igrexa da terra. O día do noso funeral pedímoslle a este mesmo Cristo que lave os nosos pecados (aspersión da auga bendita sobre o féretro), que nos dea a vida nova e que nos incorpore á Igrexa do ceo.

Esta é a gran achega do Bautismo e non é pouco. Intentar comparar, dunha forma máis ou menos excluínte, o sacramento do Bautismo coas cerimonias civís de incorporación á sociedade ou aos trámites de inscrición no Rexistro Civil é confundir o touciño coa velocidade.

Miguel Ángel Álvarez

Párroco de San Froilán

A %d blogueros les gusta esto: