Mes: Outubro 2023

Os caprichos do outono

No outono os bosques desposúense das súas follas, pero as árbores mantéñense en pé.

O tempo pasa velozmente, pero deixa pegadas. As follas caídas son pegadas de que houbo unha primavera e un estío. As canas do noso cabelo advírtennos de que empeza o outono da nosa vida. As engurras das nosas fazulas son pegadas dunha mocidade que toca ao seu fin…

Cando os bosques perdena súa follaxe, é sinal de que o inverno está á porta…

Todas estas deterioracións das persoas e dos obxectos son pegadas de algo que pertence ao pasado. Con todo, as árbores mantéñense en pé agardando unha nova primavera. Co próximo clima primaveral, na árbore agromarán novas ponlas e novas follas. Estas brotarán das pegadas que deixaron as follas caídas nos outonos pasados.

Empeza unha nova etapa na vella fraga. E neste novo proceso da historia da árbore, móstranse como constantes vitais, o recoñecemento de que alguén arroxou unha semente na terra, da cal naceu a árbore que agora crece; a responsabilidade de que a súa misión é dar froito; e a necesidade dun clima propicio para que o proceso da nova planta chegue á súa plenitude.

O proceso da árbore no bosque é semelante ao desenvolvemento do home na historia da humanidade. A man do Creador arroxou o xerme da vida humana no seo da terra, e  xurdiu o home, coa consigna de crecer cuantitativa e cualitativamente; e o número de habitantes multiplicouse inconmensurablemente neste mundo no cal vivimos. A ciencia e a industria progresaron con tal intensidade, que o hábitat da nosa xeración non se parece en nada ao mundo que contemplaron os nosos avós. En ciencia e en arte, a nosa sociedade avantaxa abismalmente ao mundo de Adán e Eva: o noso pan é máis branco que o de entón, aínda que estea augado coa suor dos viñadores. Por todo isto podemos felicitarnos con sobrada razón, pero non podemos deixar de ruborizarnos polo nivel de convivencia en que se desenvolve a historia dos nosos días: sobran fronteiras xeográficas entre as nacións; son pobres as relacións sociais entre os veciños dun mesmo pobo, credo e cultura; falta vontade internacional para elevar o nivel social dos pobos do terceiro mundo.

Lamentablemente é unha triste realidade a denuncia que destas deficiencias acaba de facer o Papa Francisco na encíclica sobre a fraternidade e a amizade social. Volve estar de actualidade o vello aforismo “homo homini lupus”. Algúns sectores cristiáns esquecemos que a esencia do Evanxeo é o amor filial para con Deus e a fraternidade entre os homes. Hai que recoñecer que, en boa medida, o mundo está a deixar de ser cristián.

A culpa non é das estrelas do ceo nin dos peixes dos mares. O responsable é o home que esqueceu continuar a obra de Deus, facedor de todo ben e exemplo de toda perfección. Reflexionemos e sumémonos ao bo facer do Señor.

Indalecio Gómez Varela

Cóengo da Catedral

Un traballo decente é un traballo saudable

O traballo decente é máis que un simple medio de subsistencia, é un dereito fundamental de cada ser humano. Todas as persoas temos o dereito non só a procurar un emprego, senón tamén de acceder ás condicións laborais dignas e xustas que garantan a nosa saúde e benestar.

Neste senso, o obxectivo nº 8 da Axenda 2030 da ONU enfócase en promover o crecemento económico inclusivo, o emprego pleno e produtivo, e o traballo decente para todos.

Para compender plenamente á importancia do traballo decente podemos recurrir ás palabras do Papa Francisco cando afirma que non hai peor forma de pobreza material que aquela que impide a unha persoa gañarse o pan e lle priva da dignidade derivada do propio feito de traballar. Isto plantéxanos unha reflexión profunda arredor da relación entre traballo, dignidade e pobreza.

O traballo decente vai alén dun simple ingreso económico; é a oportunidade de sentírmonos valorados e realizados a través das nosas ocupacións diarias. Cando temos un traballo decente podemos satisfacer as nosas necesidades básicas, atender os gastos da nosa vida e manter as nosas familias. Pero ademais, o traballo decente bríndanos unha sensación de propósito e contribución á sociedade.

Non é abondo con ter un emprego, xa que un traballo decente tamén implica condicións laborais saudables. Estas condicións inclúen un entorno seguro, libre de riscos e a promoción da saúde física e mental das persoas traballadoras. É fundamental en todas as profesións, pero con énfase naquelas que están máis feminizadas. As profesións con maior presenza feminina adoitan estar relacionadas co coidado doutras persoas coma a enfermaría, o ensino, a atención ás persoas maiores, dependentes ou con algunha discapacidade, entre outras. É importante destacar a importancia de garantir un entorno laboral saudable e seguro independentemente do xénero da persoa.

En moitas ocasións, as mulleres enfrentamos desafíos adicionais debido a que adoitan ser elas as que principalmente asumen a carga de combinar a vida laboral coas tarefas domésticas e o coidado da familia. Isto pode xerar un maior estrés  e desgaste emocional, os cales afectan negativamente á saúde física e mental.

É fundamental para promover ambientes laborais saudables que se fomente a adopción de medidas de conciliación persoal, familiar e laboral, igualdade salarial efectiva e promoción de oportunidades para todas as persoas traballadoras, independentemente do seu xénero. Ademais é importante contar con políticas de prevención e atención da violencia de xénero no entorno laboral.

O traballo saudable conleva garantir tamén condicións de traballo seguras e respectuosas, así como promover a ergonomía e a prevención de riscos laborais.

Ademais, o traballo decente implica acceso aos servizos médicos e a unha protección social adecuada, así como a garantía de salarios xustos e oportunidades de crecemento persoal e profesional.

Lamentablemente, en pleno século XXI o traballo decente está lonxe de ser unha realidade para moitas persoas, e non só nos países menos desenvolvidos. Millóns de persoas sofren a falta de emprego e traballan baixo condicións de explotación.

Acadar que todas as persoas poidan acceder a un traballo decente é un desafío global que require a colaboración e o compromiso dos gobernos, das empresas e da sociedade no seu conxunto. É necesario seguir implementando políticas e medidas que promovan a xeración de emprego, protexan os dereitos laborais, fomenten a igualdade de oportunidades e aborden de maneira efectiva as desigualdades existentes.

É a nosa responsabilidade como sociedade traballar xuntos para garantir a implementación de políticas e accións que promovan o traballo saudable.

Amparo González Méndez

Directora de Caritas Diocesana de Lugo

A Igrexa e a educación (II)

Co inicio da Idade Moderna, a Igrexa católica mantén a súa aposta polo cultivo da ciencia e a educación dos pobos. Unha das súas principais preocupacións foi a de pór a instrución ao alcance dos máis pobres. Con este obxectivo nacen as Escolas Pías (os escolapios), fundadas polo sacerdote español San José de Calasanz. Eran centros de formación totalmente gratuítos, para facilitar o acceso á educación dos estamentos máis necesitados da sociedade. A universalización da educación recibe un novo impulso de mans da Compañía de Xesús (os xesuítas), que abren colexios por toda Europa e na América española. Neles cultívanse todas as ciencias coñecidas, desde a lóxica até a filosofía, pasando polas matemáticas e a astronomía.

Os méritos de homes de Igrexa en favor da ciencia por estes anos son incontables. Da man do frade dominico Francisco de Vitoria, catedrático de teoloxía na Universidade de Salamanca, nace o dereito internacional. O seu compañeiro de claustro, o tamén dominico Domingo de Soto formula, 60 anos antes que Galileo, con admirable precisión, a lei da caída dos corpos no seu comentario ao libro VII da Física de Aristóteles. No campo da astronomía, destaca o cóengo Nicolás Copérnico coa súa teoría heliocéntrica.

Xa no século XVIII xorden novas institucións educativas orientadas a facilitar a formación dos máis pobres. Exemplo delas é a Sociedade das Escolas Cristiás, fundada polo sacerdote francés San Juan Bautista de la Salle, autor da Guía das Escolas, magnífico manual de pedagoxía. Ademais destas fundacións, continúan os avances científicos. Proba diso son os estudos do sacerdote xesuíta Ruđer J. Bošković, que formula e desenvolve a teoría atómica. No campo das artes sobresae Antonio Vivaldi, sacerdote e un dos máis destacados compositores e músicos barrocos.

O século XIX, a pesar das continuas persecucións que padece a Igrexa en todo o mundo, é tamén testemuña do seu labor educativo. En Italia nacen os salesianos, fundados polo sacerdote San Juan Bosco, co fin de procurar formación aos nenos e mozos desamparados. En Francia, o tamén sacerdote San Marcelino Champagnat funda os Irmáns Maristas. Xunto a estas institucións educativas, nace a xenética, sendo o seu proxenitor o frade agostiño Gregor Mendel, que deu nome ás leis de Mendel, as regras que explican a herdanza xenética.

No século XX, San Pedro Poveda, sacerdote, funda a Institución Teresiana, cuxa primeira directora foi María Josefa Segovia. Pouco despois, o físico e sacerdote belga Georges Lemaître propón a teoría do Big Bang sobre a orixe do universo.

Como vemos, a Igrexa católica, lonxe de desprezar a educación e a ciencia, non deixou de desenvolvelas ao longo dos séculos. Até o punto de que moitos dos fitos científicos máis relevantes da historia viñeron da man dos seus ministros.

Ignacio Felpeto

Sacerdote da unidade pastoral de Castroverde

A %d blogueros les gusta esto: