Opinión

Cartas o artículos de opinión sobre temas de actualidad o de temática formativa

Que sucedeu o Domingo de Pascua?

A tarde do pasado día quince sorprendíanos a triste noticia dun dramático incendio na bela Notre Dame de París. Alí, o que fora entón o catedrático de Filosofía máis novo de España, Manuel García Morente, recuperou a fe. Perdéraa aos nove anos, á morte da súa nai. Nunha situación próxima ao suicidio, escoita A Infancia de Cristo de Berlioz e aos pés do crucificado pensa: “Ese é Deus, o verdadeiro Deus, o Deus vivo que entende aos seres humanos, que sofre con eles, que os consola, que lles dá alento e tráelles a salvación”. Alí, sente impulsado a orar e descobre, con horror, que esqueceu o Painoso. Con grandes esforzos consegue lembrar integramente o texto e a paz alaga o seu ser. Sucedeu en París. Como antes, alí redescubriron a fe, P. Claudel, ao entrar en Notre Dame, e tamén o noso N. Yepes. Alí atopáronse co Crucificado que resucitara e, desde entón, cambiaron a orientación da súa vida.

S. Pedro comezaba unha das súas mellores predicacións con este texto: “vós coñecedes o que sucedeu no país dos xudeus…”. Sucedeu que veu á historia un home que pasou facendo o ben e liberando aos demais dos seus demos interiores; sucedeu que algúns non foron capaces de aceptar a vida e obras daquel home bo que dicía que viña do Pai Deus e que traía mensaxes de liberdade e paz para todos. Sucedeu que desenmascaraba os seus convencionalismos e mediocridades, as súas inxustizas e hipocrisías e por iso matárono. Pero sobre todo, o que sucedeu e cambiou verdadeiramente a historia, é que “Deus resucitouno ao terceiro día” e fíxollo ver ás testemuñas que el designara: a María Magdalena, a outras mulleres e aos que comeron e beberon con el despois da súa resurrección.

Que sucedeu naquel primeiro domingo? Que hai unhas testemuñas que viviron unha experiencia realmente transformadora. Que a noticia da boa nova da salvación, a alegre noticia da resurrección, estendeuse dun modo inusitado, contra toda lóxica. Que co que alí sucedeu, todo cambiou. Cambiou a historia, cambiou mesmo a maneira de contar o tempo, inventouse o domingo, día de culto a Deus, de descanso e de celebración da vida e xeráronse espontaneamente comunidades de seguidores que compartían os seus bens, que o tiñan todo en común e reuníanse nas súas casas para celebrar a súa fe. Eran cidadáns como os demais pero distinguíanse polas súas boas obras.

Hoxe, convén rememorar que non só Deus resucitou a Xesús; tamén resucitou a unha vida nova a aqueles que foron testemuñas do que lle sucedeu a aquel que pasou pola vida facendo o ben. Eran homes e mulleres que xa non buscaban egoístamente os bens de aquí abaixo, senón que atoparon novas formas de vivir que encheron de sentido á súa existencia nesta vida e na vida eterna. Por iso cremos que el segue vivo e resucitado; que el non é só un personaxe do pasado. García Morente, P. Claudel, N. Yepes… e millóns de seres humanos na historia, contaron, contan e contamos o que sucedeu. Hoxe todo isto segue acontecendo. E xa fai máis de dous mil anos. Oxalá tamén ti, estimado lector, sigas contando, para ben teu e de todos, o que che sucedeu a ti. Felices Pascuas.

José Mario Vázquez Carballo

Vicario Xeral da Diocese

Xoves e Venres Santo

Xoves Santo

A celebración eucarística da Misa vespertina da Cea do Señor que se celebra na S. I. Catedral e nas parroquias, así como a posterior procesión da Santa Cea, son os acontecementos máis significativos deste Xoves Santo na cidade. Acontecementos que adquiren especial relevancia ao celebrarse este ano o 350 aniversario da Ofrenda do Antigo Reino de Galicia ao Santísimo Sacramento (1669-2019) e ao renovarse recentemente o privilexio, na nosa Catedral, da Indulxencia Plenaria cotiá e permanente.

A misa vespertina do Xoves Santo, en Lugo, Cidade do Sacramento, debe vivirse especialmente como o gran pórtico do Triduo pascual e baixo o prisma do sacramento ou signo que lembra e fai presente o Misterio pascual da morte e resurrección de Xesucristo, que se celebrarán con solemnidade nestes días. Así, faise memoria dos misterios da institución da Eucaristía, do sacramento da orde e do mandato do Señor sobre a caridade fraterna polo que, a causa dos pobres convértese en causa de Deus. Esta Misa santa representa, pois, a profecía do que será o triunfo da vida que a Igrexa se dispón a celebrar con especial solemnidade na Noite Pascual.

Venres santo

Todas as celebracións do Triduo teñen como obxecto o conxunto do Misterio Pascual ou tamén chamado “tránsito de Xesucristo”. A través de tres realidades, morte, sepultura e exaltación ao ceo, pasa deste mundo ao Pai e fai pasar tamén consigo á humanidade enteira, da morte á vida e do pecado á vida de amizade e comuñón con Deus. Desde a perspectiva litúrxica, a característica máis propia e o matiz máis peculiar do Venres Santo, primeiro día de Pascua, é a contemplación do Deus crucificado que coa súa morte, inaugura a Pascua e vence o fracaso de toda a humanidade. A antífona dun dos cantos máis característicos deste día exprésao moi ben: A túa Cruz adoramos, Señor, e a túa santa resurrección loamos e glorificamos.

A Igrexa, pasa neste día, dunha intensa austeridade no comezo do Triduo, á utilización de elementos festivos e alegres na noite e día de Pascua. Desde a paixón de Cristo, xeracións de cristiáns atormentados, perseguidos, enfermos, prisioneiros, seguen mirando cara ao crucificado doente, que, como dicía P. Claudel, non veu nin a suprimir o mal, nin a darlle unha explicación, senón a solidarizarse co sufrimento humano, a compartilo e a enchelo coa súa presenza para salvarnos da morte eterna. Desde entón, a última palabra xa non é de morte, senón de resurrección e vida.

J. Mario Vázquez Carballo

O día en que Deus quixo subirse a un asno

A liturxia do Domingo de Ramos ábrese cun ton festivo na Igrexa universal e tamén nas rúas de Lugo (Praza de Santa María, Praza Maior, Rúa da Raíña e Armanyá) coa presenza da Confraría da Entrada Triunfal de Xesús en Xerusalén (chamada popularmente da “Borriquita”) e con centos de familias que a acompañan, especialmente nenos. É tradición, dada a multitude de participantes, bendicir os ramos na Praza de Santa María e, antes da Santa Misa solemne na Catedral, participar na procesión nun ambiente de alegría e fraternidade. Aínda que estamos en tempo de eleccións, en contra do que afirmaron algúns autores (Raimarus, Brandon, entre outros), aquel acontecemento en Xerusalén pouco tivo que ver cunha revolta política semellante ás que organizaba o movemento zelota. No ambiente tenso que se vivía daquela en Palestina (desgraciadamente tamén hoxe, por outras circunstancias) polas concentracións masivas ante a Pascua, os militares romanos que vixiaban desde a próxima Torre Antonia, teríano reprimido moi pronto. Como todas as cousas de Deus, o que aconteceu entón, probablemente, foi un acto sinxelo de aclamación no que algúns habitantes de Xerusalén acolleron con sinceridade de corazón, e con ramos de oliveira e palmas, ao Mestre de Nazaret. A nosa vella tradición popular da procesión de Ramos, polas rúas das nosas cidades e ao redor das igrexas e ermidas das nosas parroquias, mantén aquelas mesmas formas sinxelas e naturais de espontaneidade.

Acabada a procesión de Ramos, a liturxia adquire enseguida un ton distinto coa lectura e meditación da Paixón do Señor segundo san Mateo, a que inmortalizará nunha das máis belas composicións musicais da historia J. S. Bach. Entramos así no clima que debe predominar durante esta semana á que a tradición da Igrexa cualificou de “santa”. En Lugo, este clima celébrase xa pola tarde do mesmo Domingo de Ramos na rúa, coa procesión da Virxe das Dores, organizada pola Confraría do Desencravo do Señor e das Maiores Dores de María Santísima. Costaleiros e costaleiras portarán os pasos. A Banda Municipal de Meira interpretará belas pezas musicais e o Orfeón Xoán Montes a Salve Raiña, ao final da procesión.

Así como o Deus cristián solidarizouse coa dor humana na paixón e morte de Cristo, convídase aos seguidores de Xesús, hoxe, a percibir e experimentar ese doloroso contraste que Xesús sentiu no seu corazón nese día: a alegría de sentirse querido polos seus amigos e a dor da traizón e o abandono que lle fan chorar sobre Xerusalén. Aí está o Mesías que salva. Que realiza o que di, o servo de Deus que se entrega voluntariamente á paixón como resultado de predicar sempre a verdade, dos seus anuncios e denuncias. Tédelo aí, como afirma o Papá Francisco, “é o gran Paciente da dor humana”. Non é un charlatán que sementa falsas ilusións, nin tampouco un falso profeta da new age. É o mesmísimo Fillo de Deus sufrinte, que vén ao mundo para combater o mal e a inxustiza, para rescatar ao pobre e ao marxinado das súas postracións e axudarnos a levantar as miradas cara ao futuro con promesas certas de vida e resurrección. A nosa peregrinación de Ramos, seguindo a Xesucristo, non remata en ningunha cidade terrea, senón na nova cidade de Deus que crece no medio deste mundo, mentres seguimos camiñando, na compañía de Cristo, como peregrinos da paz e cidadáns do ceo.

J. Mario Vázquez Carballo

Vicario Xeral da Diocese

Sistema electoral e pobres

No contexto das próximas campañas electorais, nas que xa estamos metidos, imos oír falar moito do actual sistema electoral dado que se considera inxusto, que prexudica a determinados partidos, que se o voto nunha provincia ten máis valor ca noutra, que se hai moitos votos que se perden, que se hai que cambiar a lei electoral, que o que hai que facer é isto ou o contrario, porque así favorece máis a estes ou aos outros, etc.

Quero axudar a pensar un pouco sobre algúns dos sistemas electorais, a mentalidade que os sustenta e as consecuencias de escoller un determinado método de elección ou outro.

Cando se escolleu o sistema electoral vixente para o Congreso dos Deputados buscábase que tivese presente a demarcación territorial básica que é a provincia, á que lle corresponderían 2 escanos e o resto repartiríanse entre as provincias en función da poboación con representación proporcional. Sobre todo buscábase o control sobre os parlamentarios por parte dos líderes dos partidos e non dos seus electores; de aí as listas completas, pechadas e bloqueadas. Isto leva consigo que a maioría non coñeza nin sequera os nomes dos que deberían ser os seus representantes nin teña ningunha capacidade de control sobre eles.

No límite das posibilidades que permite o espazo deste artigo faremos algúns apuntamentos sobre os sistemas electorais. Se ao iniciar o debate sobre a lei electoral se parte dunha mentalidade tendente a favorecer “medidas progresistas”, modernas, habería que premiar o voto dos lugares máis progresistas e avanzados de España (?), é dicir, Madrid, Barcelona, Valencia… en detrimento das zonas máis atrasadas de España, as rurais e despoboadas. Esa era a razón pola que en 1931 dúas das tres parlamentarias no Congreso, Margarita Nelken (PSOE) e Victoria Kent (Radical Socialista) se opuxeron ao voto das mulleres ao contrario de Clara Campoamor do Partido Republicano. Non é casual que descoñezamos o feito ao que se sumaron algúns parlamentarios máis do PSOE, anque algúns pensen que foi ao revés. A historia cando a hai, é a que é, para ben e para mal, e como ensina a sabedoría evanxélica ten mestura de trigo e xoio en diversas proporcións. Se non hai historia é certo que non hai motivos para desconfiar, pero tamén é tan certo que non os hai para confiar. Cousas da vida!

Outros pretenden que o sistema electoral estea en función dun territorio habitado por un pobo que ten unha misión histórica e unha identidade de seu. Por iso din que “non se pode frear a vontade dun pobo”. Este territorio ideoloxizado leva a que só poidan decidir o seu futuro os que coñecen os seus arcanos, e por iso sosteñen que non poden decidir o futuro da patria, do pobo, os traidores á ela e á súa identidade, os que non son fieis, os estranxeiros… ou os que desprezan a súa cultura e se teñen “autoodio”, (habería que curalos antes).

Outros sistemas electorais levan a que os elixidos estean máis pendentes dos electores que os elixiron ca do partido ao que pertencen, e votan nos parlamentos mesmo en contra das indicacións expresas da dirección dos seus partidos, como vimos en Inglaterra entre outros moitos casos co Brexit. Isto sucede porque son circunscricións territoriais uninominais que elixen un só parlamentario, o que leva consigo que, se non se está en contacto cos electores, nin se ten en conta a súa vontade, non os van reelixir.

Á hora de valorar e elixir o sistema electoral non podemos esquecer que a finalidade da acción política é promover o BEN COMÚN e, por tanto, priorizar a solución dos problemas dos que peor están, precisamente porque son os que están peor, pois todos os humanos temos a mesma dignidade e os mesmos dereitos. En consecuencia hai que potenciar a capacidade de decisión política dos máis excluídos e empobrecidos. Iso leva consigo, para España, premiar a representación das zonas do país máis desérticas, despoboadas, con menos recursos e riqueza.

Vexamos un exemplo, se na provincia de Lugo, con case a mesma poboación cá cidade de Vigo pero con moitísima máis extensión se fai unha inversión de 10 millóns de euros, onde se poderían conseguir máis votos? Pensemos se a despoboación e o empobrecemento de case toda a España interior non terminará prexudicando gravemente a todo o país. Por iso habería que dar moita máis representación política ás zonas e barrios empobrecidos. Non estamos a favor da igualdade real de oportunidades e mesmo da discriminación positiva para os máis pobres? O criterio ético-político sería o que formulan clara e sinteticamente os bispos de USA, defendendo o protagonismo dos pobres, no seu documento “Xustiza Económica Para Todos”, que no nº 24 afirma: “Hai que avaliar as decisións (políticas e económicas) á luz do que fan PARA os pobres, o que fan AOS pobres e o que posibilitan que os POBRES (suxeito) FAGAN PARA SI MESMOS”

Para concluír, se os parlamentarios elixidos son representantes dos cidadáns, do pobo, este ten que poder controlalos nas súas decisións e, por tanto, poder cesalos e substituílos con un procedemento claro para os electores. Isto faise mellor en circunscricións uninominais.

Antón Negro

Delegado Episcopal de Cáritas

Que me falta?

Segundo os Evanxeos, en certa ocasión achegouse un mozo a Xesús para que o axudase a herdar a vida eterna. Tratábase dunha persoa que, polo que conta, desde a súa adolescencia xa cumpría cos mandamentos, seguramente coa pretensión de conseguir a ansiada vida eterna. Xesús constátalle o que este mozo xa sabía: «fáltache unha cousa» (Mc 10, 21b).

Este mozo tiña un gran camiño andado: era consciente que algo lle faltaba. Unha vez diagnosticado o problema xa está resolto en boa medida. Coñecidas as causas que o orixinan e coñecido o remedio pode parecer que todo está solucionado. Pero isto é só a teoría. Non sempre estamos dispostos a renunciar a algunhas cousas, aínda que ese sexa o remedio.

Creo que esta é a situación de moitas persoas, tamén no momento actual. Temos de todo, pero non conseguimos estar ben. Ás veces conseguimos percibir que algo nos falta, pero non sabemos ben que. Notamos desaxustes na nosa vida persoal ou social, pero erramos no diagnóstico ao confundir as consecuencias coas causas.

Moitas veces queixámonos de que estamos «depres» ou tristes. Hai xente que lle produce un verdadeiro pánico que chegue o luns. Outros non son quen de soportar aos demais porque cren que só eles teñen a razón e parece que viven enfadados co resto do mundo.

E non falemos xa das cantidades inxentes de antidepresivos, ansiolíticos e pastillas para durmir que se recetan a diario nos consultorios médicos.

Os escaparates das librarías están cheos de libros de autoaxuda para ser felices, para ter éxito no traballo, para ter relacións sas, etc.

Está claro que algo nos falta. Pero que é? Ou, mellor dito, quen nos falta?

O mozo do Evanxeo, ao que faciamos referencia ao principio, tiña a súa seguridade posta nas riquezas, pero, como vimos, a pesar das súas seguridades era consciente de que algo lle faltaba para ser feliz. Busca a Xesucristo sabendo que é quen ten o remedio para o seu desasosego. Pero, ao final, non está disposto a facer o que se lle di, porque iso supón renunciar aos seus tesouros terreos para adherirse aos eternos.

O relato evanxélico repítese en Agostiño de Hipona, pero con final distinto. San Agostiño tivo unha mocidade na que «viviu ás toas». Pero, no medio das súas frivolidades e o seu aparente boa vida, algo lle impide estar en paz consigo mesmo. Algo lle falta. No seu proceso de procura atópase con Xesucristo. Supoño que as oracións acompañadas de bágoas da súa nai tiveron algo que ver. A vida de san Agostiño e o seu proceso de conversión resúmense nunha das súas frases máis coñecidas: «Fixéchesnos, Señor, para ti e o noso corazón está inquieto ata que descanse en Ti».

É difícil ocultar a realidade. Podemos mirar para outro lado ou agochar a cabeza como a avestruz. Podemos encher os nosos oídos de ruídos externos, pero nunca poderemos acalar a voz da conciencia, que non é outra que a voz de Deus.

Un pouco antes ou un pouco despois, abriremos os ollos e os ouvidos da fe para que podamos ver e escoitar a Xesucristo, que con insistencia leva tempo chamando á nosa porta. Abrámoslle.

Miguel Ángel Álvarez Pérez

Párroco de Xesucristo

[Artículo en castellano]

A %d blogueros les gusta esto: