Opinión

Cartas o artículos de opinión sobre temas de actualidad o de temática formativa

Mércores de Cinza: “o día da resaca”

Unha vez máis acudo á linguaxe figurada para falar das cousas de Deus e tamén das humanas.

Hoxe atrévome a dicir que o Mércores de Cinza é o día da resaca, é dicir, o día necesario para sufrir as inevitables consecuencias dos nosos excesos, que influíron en nós ao longo de todo o ano, aos que lles poñemos como broche de ouro o Martes do Entroido.

O Mércores de Cinza é cando vemos claro o que somos de verdade e que a maioría das cousas, nas que puxemos toda a nosa ilusión e todo o noso empeño, ao final non valen nada se nos falta o principal.

Hoxe o Deus de Xesucristo pon ante os nosos ollos a imaxe clara da nosa orixe e o noso final e do que somos capaces de conseguir só co noso esforzo: un puñado de cinza.

No Mércores de Cinza descubrimos que nós, por moitas veces que o digamos e por moito que nolo creamos, non somos nada sen El.

Hoxe é un día para facer un exame de conciencia profundo: «De que lle servirá ao home gañar o mundo enteiro se arruína a súa vida?» (Mt 21, 26). De todo o que fixemos, dixemos, pensamos desde hai un ano, canto vale a pena de verdade? canto aproveitamos para facer que a nosa vida se pareza máis á de Xesucristo? canto ten garantía de eternidade? serviron de algo tantas présas e tantas cousas?

Lembrade que hoxe é día de xaxún e abstinencia e que todos os venres de Coresma son días de abstinencia. Non creo que un pequeno sacrificio por Deus (case é o único que lle podemos ofrecer) nos faga dano.

Hoxe é un día gris, como a cinza que se nos imporá na fronte, pero é un día necesario para decatarnos do que vale de verdade e que o importante non é facer as cousas para que as vexan os demais, senón para que sexan dignas do que pode ver «no secreto» e «no agochado», o noso Pai do ceo.

Miguel Ángel Álvarez

Párroco da Fonsagrada

[Artigo orixinal]

De verdade, é esixente ser cristián?

En varias ocasións teño lido a certos autores e tamén atopado persoas que contan que non son cristiás porque conciben o cristianismo como unha moral demasiado esixente, como unhas normas ríxidas que van máis alá do que eles entenden que é unha vida humana normal. En consecuencia, conclúen que eles non poderían asumir esas obrigas rigoristas.

Entendo que a cuestión non se debe afrontar desde esa perspectiva, pois todos somos membros dunha mesma humanidade e, por tanto, temos as mesmas responsabilidades ante os nosos semellantes e iguais obrigas. Tamén somos responsables da creación, ou como se di hoxe, temos deberes ecolóxicos coa natureza. O que si é difícil, ou mesmo imposible é ser unha persoa completamente xusta, honesta, veraz, servicial, honrada, solidaria, auténtica, etc. Quen pode dicir que non ten ningún fallo? Quen non comete ningunha inxustiza? Quen non participa de ningunha corrupción pública ou privada?

Na primeira parroquia na que colaborei sendo cura, un grupo de persoas adultas tivera unha reunión co párroco e, á saída, foron tomar algo a un bar. Entón, o do bar saudou ao párroco e este comentoulle que viñan de ter unha reunión de formación na parroquia. O do bar e un dos reunidos na parroquia tiveron o seguinte diálogo:

-B. J.L., eu para ser boa persoa non necesito ir á parroquia.

-R. É que ti es tan imbécil que te cres bo.

-B. Oiga!, sen faltar, eh!.

-R. O que empezou faltando foi vostede que nos dixo que é boa persoa e que nós somos malos, por iso necesitamos ir á parroquia. A diferencia entre vostede e nós está en que sendo todos inxustos, nós recoñecémolo e procuramos unha axuda para non ser tan inxustos.

Por iso se entende facilmente a pasaxe evanxélica do mozo rico, na que este se volta atrás na pretensión de seguir a Xesús ante o reto de repartirlles os bens aos pobres (Mc. 10, 17-27). O texto continúa co comentario que Xesús dirixe aos seus discípulos: “Fillos, que difícil é entrar no Reino de Deus! É máis doado para un camelo pasar polo ollo dunha agulla, do que para un rico entrar no Reino de Deus”. A ninguén sorprenderá como continúa a pasaxe evanxélica cos pensamentos dos discípulos: Eles, aínda moi asombrados, comentaban entre si: “Entón, quen se vai poder salvar?”.

Se quedaramos aquí no texto, sen avanzar, só nos quedaría a frustración e a desesperación…, pero esta pasaxe evanxélica conclúe da seguinte maneira: Xesús, mirando para eles fixamente, dixo: “Si, para os homes é imposible; pero para Deus todo é posible”.

En consecuencia temos que dicir que ser cristián é unha axuda, unha Gracia, para ser máis honesto, xusto, solidario… O cristianismo é unha relixión de salvación, de liberación; é un encontro persoal amoroso con Deus Pai, con Xesús o noso irmán maior e co Espírito Santo, que nos aman incondicionalmente, que nos perdoan e nos dan as forzas necesarias para o camiño, cumprindo a nosa misión, e, cando fallemos, para que poidamos levantarnos e seguir camiñando.

É máis, Xesucristo convértese nunha necesidade existencial para ser honrado de xeito eficaz, para ser solidario ata dá-la vida polos semellantes. Coa Gracia da súa axuda enténdese o que El di no evanxeo de Lucas: “Amade aos vosos inimigos, facédelles o ben aos que vos odian, bendicide aos que vos maldín e rogade polos que vos calumnian… Sede compasivos como o voso Pai é compasivo” (Lc. 6, 27-36). Ou en versión de Mt.5, 48: “Daquela sede bos sen exclusivismos, como o voso Pai celestial é totalmente bo”. E, por suposto, temos a necesidade de cultivar esta Gracia, esa axuda, na oración e nos sacramentos para lograr tales niveis de humanización.

Termino cun recordo da miña época de estudante de socioloxía na Universidade Complutense. Os compañeiros frecuentemente tiñamos conversas sobre crer ou non crer e cuestións relacionadas co cristianismo. Nunha conversa sobre que é ser cristián con agnósticos e ateos, un deles díxome: “Sabes que che digo? Que ser cristián é unha ledicia!”, e eu só lle engadín: “Pois niso estou completamente de acordo contigo”

Antón Negro

Delegado Episcopal de Cáritas

Os tres ‘ces’: “Carnaval”, Cinza e Coresma

Aínda faltan oito días para o Mércores de Cinza, co que comeza a Coresma, pero necesitamos ir mentalizándonos para afrontar este tempo como o que é: unha oportunidade para a santidade.

Na próxima semana conflúen os tres “ces” que enunciaba no título.

O “Carnaval”, o Entroido, que, aínda que xa totalmente desvirtuado, tamén ten relación coa Coresma. Tanta que, como ben sabemos, a súa data vén determinada pola Pascua. E non só a data, tamén o seu sentido. O Entroido na súa orixe era unha festa que se facía antes de empezar un tempo penitencial e de austeridade como é a Coresma. Agora as cousas son distintas e do seu sentido orixinal só queda a data.

O Mércores de Cinza é o primeiro día da Coresma. O seu nome dio todo. Comezamos coa imposición da cinza sobre as nosas frontes coa invitación à conversión e co recordo daquilo que nos convertemos se alguén non pon remedio à nosa morte.

O termo Coresma tamén fala por si só, sobre todo despois de pasar polo Entroido e a Cinza. Corenta días para pór en orde a nosa persoa (corpo e alma) e para facer limpeza interior para ir collendo a forma de Xesucristo.

O significado destes tres “ces” témolo claro, mesmo antes desta breve explicación. O difícil é conseguir chegar á Pascua cun punto máis de santidade que ao comezo da Coresma. Non é doado, acumulamos moito «sobrepeso» (un servidor tamén no sentido real) e o camiño fáisenos pesado, pero non nos podemos angustiar nin lamentarnos da dificultade, pois o camiño non o facemos sós, acompáñanos Xesucristo.

Miguel Ángel Álvarez

Párroco da Fonsagrada

[Artigo orixinal]

Periferias: a pastoral rural

O vindeiro trece de marzo cúmprense seis anos da elección do Papa Francisco. Durante este tempo fomos familiarizándonos con algunhas das palabras que o novo Papa utiliza cando quere indicarnos as súas preferencias pastorais. Así, con frecuencia oímoslle falar da importancia de saír ás periferias, reais e existenciais, das nosas cidades.

No caso da nosa Diocese de Lugo tamén temos unha realidade que, aínda que non a mencione o Papa Francisco, constitúe unha auténtica periferia. Refírome ao mundo rural, conformado por centos de parroquias e aldeas, nas que vive case a metade da poboación diocesana. Falamos de 1139 parroquias, das que só unhas poucas son urbanas.

Diranme que hoxe o mundo rural xa non é o que era. É certo. Temos estradas, televisión, teléfono, internet cunha calidade aceptable. Tamén asistencia sanitaria, farmacia e servizos bancarios suficientes. Tamén me dirán que, a pesar das distancias, moitas persoas que viven nas grandes capitais tardan máis tempo en chegar aos seus postos de traballo ou aos hospitais do que podemos tardar desde moitas aldeas á capital da provincia ou ao hospital máis próximo.

Creo que ninguén discute a calidade de vida do mundo rural, pero hai outras cousas que o converten nunha periferia. Falo da soidade de moitas persoas e da dependencia absoluta do coche para case todo, sen o cal o illamento pode ser terrible.

Xesucristo naceu e viviu nunha aldea. A súa misión levouna a cabo polas aldeas da contorna do mar de Galilea. Xa naquel tempo había unha gran diferenza entre a cidade e as aldeas, co consecuente desprezo cara aos seus habitantes, aos que consideraban con menos capacidades: «De Nazaret pode saír algo bo?» (Xn 1, 46).

As cousas non pintan ben para o mundo rural nin para o urbano. Hai uns días coñeciamos os datos de natalidade de España. Galicia non sae ben parada. Nos pobos xa hai moito tempo que eramos coñecedores desta realidade. A tentación, agora, é cruzarse de brazos e agardar, porque o “enfermo está agónico”, e como xa non se pode facer nada imos darnos xa por vencidos.

Que as cousas cambien non vai depender dunhas axudas económicas, por moi grandes que estas sexan. Esíxese un cambio profundo de mentalidade e do sentido da vida. Oxalá se produza antes de que os danos sexan irreparables.

Mentres tanto e como desde a orixe dos nosos pobos, aquí vai seguir o cura. Se cadra só un ou dous, pero un cura que dea un sentido de eternidade a esta sociedade rural e periférica á que lle estamos vendo a data de caducidade. Tentarémolo facer, como non pode ser doutro xeito, ao estilo de Xesucristo, nesta periferia rural. Espero que non nos falte ilusión.

Termino cun sentimento. Aínda que pareza contraditorio, poucas cousas hai máis esperanzadoras que ir deixando aos últimos habitantes das nosas aldeas nas mans de Deus o día do seu funeral. Si, a isto adicamos boa parte do noso tempo os curas rurais.

Miguel Ángel Álvarez Pérez

Párroco da Fonsagrada

[Artigo orixinal]

Acompañar feridas interiores

Xosé M. Domínguez

Sen dúbida resultaralles rechamante saber que tralo 90% dos malos resultados académicos dos alumnos non se atopan dificultades intelectuais senón emocionais. E tralo 95% do fracasos matrimoniais non se atopan problemas de incompatibilidade, infidelidades, senón que son manifestacións de feridas emocionais anteriores nunca resoltas. As nosas feridas emocionais e interiores, que proceden de non ser queridos, aceptados ou valorados, de que non se cubriron as nosas necesidades interiores, son a causa da maior parte dos problemas da vida adulta (laborais, de parella, de convivencia, sufrimentos persoais).

Somos feridos cando se produciu unha agresión ou unha carencia respecto da necesidade máis profunda que temos: a necesidade de amor. Necesitabamos de pai, nai, irmáns, profesores, amigos, amor, atención, respecto, agarimo, pero nalgunha ocasión recibimos desatención, burla, agresión, desprezo, acusación… Isto é o que produce a ferida.

Profesores, psicólogos, médicos, terapeutas, pais, nais e toda persoa que fai acompañamento a outras persoas, atopa unha situación á que ha de dar resposta: as feridas interiores.

Dado que, en realidade, a saúde non é un concepto meramente biolóxico nin psíquico, quen acompaña a outros ha de saber como afrontar as feridas persoais do outro.

Igual que facemos cursiños de “primeiros auxilios” para saber como afrontar feridas físicas, resulta imprescindible que fagamos algún tipo de formación en “primeiros auxilios interiores”, que nos permitan axudar ás persoas á súa recuperación e restablecemento integral da persoa.

Para a sanación afectiva das nosas feridas é necesario levar a cabo previamente un exercicio de fortalecemento, de coidado dun mesmo. Afrontar feridas é un traballo duro, polo que é necesario previamente lograr unha certa fortaleza acode que permita afrontar sufrimentos e reconstruír a vida. Unha parte importante do curar consiste en coidar. Un xeito de curarse consiste en coidarse.

Por iso, este “cursiño de primeiros auxilios interiores” debería mostrarnos como coidarnos nós mesmos e como favorecer o autocuidado, como recuperar o amor a un mesmo, como sanar as relacións cun mesmo e cos demais e como lograr fortalecernos abondo como para poder ver nos problemas oportunidades para crecer.

E isto, que nos vén ben a todos, resulta urxente a quen polo seu traballo ou pola súa vocación dedícase ao acompañamento doutros. A maior parte das nosas reaccións inaxeitadas, dos nosos medos, compulsións e bloqueos proceden de feridas que seguen presentes, de feridas ocultas que nunca dixerimos.

Xosé Manuel Domínguez Prieto

COF Diocesano de Lugo

[Artigo en castelán]

Nota informativa: O Centro de Orientación Familiar diocesano de Lugo, en resposta a esta necesidade, organizou un cursiño teórico-práctico, o día 23 de febreiro, que leva por título “Acompañamento de feridas emocionais en educación” que terá lugar nas aulas do Seminario Diocesano de Lugo a partir das 9.15 h. [Máis información]

A %d blogueros les gusta esto: