Opinión

Cartas o artículos de opinión sobre temas de actualidad o de temática formativa

A Ofrenda de Galicia ao Santísimo

O domingo da oitava de Corpus, a cidade de Lugo volve vestirse de gala para celebrar e renovar a Ofrenda ao Santísimo na nosa Catedral. Este ano o Delegado Rexio do Antigo Reino de Galicia foi o Alcalde do Excmo. Concello de Betanzos, e respondeulle o Arcebispo de Santiago de Compostela.

Dende o día primeiro de marzo de 1669 no que a Xunta do Reino de Galicia, en A Coruña, outorgou escritura favorable á petición do Ilmo. Cabido da Basílica lucense, coa finalidade de conseguir axudas para incrementar o alumeado no Altar Maior, onde está permanentemente exposto o Santísimo dende tempos inmemoriais, dende entón, nunca se interrumpiu tan significativa tradición. Nin as turbulencias político-sociais, económicas e incluso relixiosas, propias dos tempos de antes e de agora, foron capaces de acalar as solemnes celebracións eucarísticas coas invocacións dos oferentes e as respostas dos bispos respectivos. Tanto as invocacións como as respostas son hoxe unha fonte de riqueza histórica, literaria e espiritual. D. José Molejón, cóengo organista emérito da Catedral, contribuiu a esta rica memoria facendo a recompilación, ata o ano 2000, nun tomo editado polo Excmo. Concello de Lugo.

A conciencia da centralidade da Eucaristía e da presenza real de Cristo nas especies eucarísticas permanece clara na Diocese lucense e na nosa cidade. Cada ano celébrase con máis resplandor o Corpus. Recuperáronse, con gran participación, os tradicionais concursos de poesía e fotografía eucarística e patrimonial. Os concertos internacionais de órgano son a ledicia de moitos lucenses que enchen sempre o lugar da actuación. Os cursos de música contan cun alumnado fiel e desexoso de aprender a loar a Deus a través da cultura musical. O Centro Eucarístico Lucense, fundado cando comezou o episcopado do actual Bispo, estase a implantar con enteireza e contribuíndo a incrementar o estudo do apaixoante mundo eucarístico e patrimonial. Como moi ben afirma o Bispo Alfonso Carrasco, nunha recente publicación bilingüe baixo o título Fe Eucarística, pax. 45, (Lugo, 1918), “o noso orgullo foi profesar aquí con firmeza este miserio da fe, ser a Diocese e a Cidade do Sacramento”.

Poetas de Lugo fixeron e fan memoria destes acontecementos relevantes. Velaquí algúns fragmentos para unha feliz memoria histórica. O Licenciado Molina, malagueño, cóengo de Mondoñedo no século XVI, citado entre os ananos ilustres de España nun poema titulado “Descripción del Reino de Galicia” escribía: “E nesta cidade tampouco non calo estar descuberto na igrexa maior o sacramento sen máis cobertor, que noutras igrexas non podo atopalo. A causa e segredo, querendo acadalo, de estar así posto tan gran sacramento, algunhas se din, mais o meu sentimento é que o mellor é decote adoralo” (Cf. Darío Xohán Cabana, Poetas de Lugo, 43, Lugo, 2007).

Valentín Lamas Carvajal, invítanos cuns versos do poema “De riola por Galicia” a volver a Lugo e visitar ao Santísimo:

“Vamos a Lugo, vamos alá,

ala que xa!

Pobo en Galicia tan relembrado,

a Xesucristo sacramentado

decote mostra na Catedral;

iste é o recordo dunha vitoria,

cantan os cregos himnos de groria,

brilan as luces no santo altar”.

José Mario Vázquez Carballo

Vicario Xeral da Diocese

“A Igrexa que non fai ruido”

Deste xeito quixo titular o seu Pregón da Caridade, pronunciado este pasado mércores no Círculo das Artes de Lugo, o cedeirense Bieito Rubido, periodista e director do diario ABC. O pregoeiro, ante un salón cheo de oíntes simpatizantes e colaboradores de Cáritas e acompañado polo Bispo da Diocese na tribuna, pronunciou un Pregón fundamentalmente testemuñal e moi ben fundamentado bíblica e teoloxicamente. Con referencias constantes a Xesucristo, coma o Deus dos pobres, e a doctrina recente dos dous Papas vivos, citou tamén á M. Teresa de Calcuta cando uns periodistas lle pediron unha mensaxe para os que se dedican á caridade: “Que vivan ben a Eucaristía”. Afirmaba así, o pregoeiro, que o escurecemento da práctica eucarística ten repercusións na calidade do compromiso caritativo.

Por outra banda, lembrou e citou a súa irmá relixiosa xosefina, misioneira na Amazonia en Perú. Afirmou, con claridade, que Cáritas non é unha ONG, pero si a organización global que máis atención presta no mundo aos necesitados; e engadiu: “é a organización máis seria, eficiente e comprometida cos pobres neste país”. Destacou a importante presenza social de Cáritas en Lugo e en España e o necesario labor realizado cos pobres durante a crise económica.

Afirmou, na liña de Cáritas, a necesidade de estar cerca dos pobres, de acompañalos e de escoitalos, xa que a pobreza é máis que un problema económico porque abrangue dimensións humanas, culturais, sociais e políticas. E, entre outras moitas laudables afirmacións, reinvindicou a necesidade de recuperar a sa tradición do Xoves de Corpus en Lugo como día festivo para celebrar con grandeza unha solemnidade tan significativa para a Cidade do Sacramento. Certamente, se Lugo perde esta identidade, perdería as súas raíces, a súa historia máis fonda para converterse nunha cidade irrelevante, ruidosa e infiel ao ser e a cultura que a constituiu e constitúe como anfitrioa das antigas cidades do Reino de Galicia.

Se Cáritas é a igrexa que non fai ruido, se a Igrexa é Cáritas, se a Eucaristía e a caridade son inseparables, os lucenses debemos recuperar a centralidade da Catedral como expresión e símbolo de verdadeira casa de Deus que é a Igrexa de Xesucristo, como espazo de silencio onde a natureza guiada pola luz e o vento, falan aos adoradores con asombro e tenrura da dor existencial dos irmáns que sofren e que, son hoxe, cristos vivos que evocan as verbas do Señor no Evanxeo: “Tiven fame e déstesme de comer”.

Sempre me pareceu moi relevante que nunha cidade exista a posibilidade de entrar nunha igrexa de portas abertas e mirar devotamente á presenza real de Cristo na Eucaristía. Na nosa Catedral, aí, na Capela Maior, está sempre; El sempre está. Ogallá que nunca os lucenses o deixemos só, nin na Eucaristía, nin nos irmáns necesitados.

 

Mario Vázquez

Vicario Xeral da Diocese de Lugo

A quen queres máis: ao pai ou á nai?

Estamos demasiado afeitos aos dualismos e a ter que escoller entre dúas opcións: A quen queres máis: ao pai ou á nai? Esta é a pregunta típica que lles facemos aos nenos sen saber o dano que podemos provocar na súa inocencia e bondade. O normal é que contesten que queren aos dous. Pero nós non quedamos satisfeitos e volvemos insistir. Este é só un pequeno exemplo para non ter que comentar aquí outros casos que poidan ferir sensibilidades.

Cando o Evanxeo preséntanos a parábola do pai que lles pide aos seus dous fillos que vaian traballar á viña (un di que vai, pero despois non o fai; e o outro di que non vai, pero ao final é o que se pon ao choio) tamén se nos suscita unha cuestión que, a primeira vista, parece que nos obriga a elixir: “Quen dos dous cumpriu a vontade do seu pai?” Neste caso a resposta é clara. A vontade cumpriuna: o que “fixo”, non o que “dixo”. Xa saben iso de que “obras son amores e non boas razóns”.

Moitos van atopar neste texto evanxélico unha xustificación para a súa forma de pensar e o seu estilo de vida, precisamente por ese dilema do que falaba ao principio. Non vai faltar quen diga que non fai falta rezar (dicir), nin ir a Misa para facer obras boas. Tampouco vai faltar quen diga que os que intentamos rezar e imos a Misa somos os peores porque “dicimos” moito, pero “facemos” pouco ou nada. Se cadra non lles falta razón, pero tampouco ten por que ser así. Non todo ten que ser unha disxuntiva. Precisamente para os cristiáns isto é un reto: que as nosas obras correspóndanse coas nosas palabras. As dúas cousas son posibles. Non é necesario escoller nin pelexarnos porque só unha sexa a importante. Non, as dúas son importantes, como non vai ser importante a coherencia!

Pero… por que imos ter que escoller só unha cousa cando podemos escoller as dúas? Aínda que, no suposto caso de que non nos quede outra solución que escoller entre dúas opcións, terémonos que inclinar polas obras e non polas palabras.

Xa que hoxe imos de ditos e refráns sigo con outro máis: “Non se pode a un tempo repicar e andar na procesión”. É certo. Hai cousas incompatibles, pero outras non o son. Nós, os cristiáns temos a sorte de poder e deber loar a Deus (rezar, falar con Deus, dicir) e facer o ben e a vontade de Deus ao mesmo tempo. Con outras palabras repetíronnos isto mesmo os Papas Xoán Paulo II e Benedicto XVI: “Non teñades medo de Cristo! El non quita nada, e dáo todo”. Cristo non nos impide actuar, máis ben todo o contrario. El sempre nos anima a facer o ben, a actuar con caridade e a ser coherentes. Para iso temos o exemplo da coherencia da súa vida.

Ás veces optamos por escoller para asegurarnos no mínimo. Xa saben, “máis vale paxaro en man que cento voando” ou “quen moito quere agarrar pouco lle dan a apreixar”, non vaia a ser que, se queremos todo, quedemos sen nada.

Termino con outro refrán, “A Deus rogando e co martelo dando”. As dúas cousas son necesarias.

 

Miguel Ángel Álvarez Pérez

Párroco da Fonsagrada

Falando [Baixiño]

A familia, un tesouro para os pobres!

Nas clases de socioloxía, cando trato o tema da institución familiar, acostumo a preguntarlles aos alumnos se os poderosos e as multinacionais prefiren matrimonios e familias estables ou prefiren divorcios e familias inestables.

A esta cuestión o gran pensador inglés Chesterton respóndenos con claridade: “É imposible repetir demasiadas veces que o que destruíu a familia no mundo moderno foi o capitalismo”.

Cando se bota unha ollada pola actual esquerda española vese que son abandeirados do divorcio exprés, da maternidade e paternidade fóra do matrimonio… na liña da máis diáfana mentalidade burguesa e neoliberal capitalista.

A falta das catequeses eclesiais, moitos reciben as catequeses das telenovelas e teleseries que só teñen dous temas: a) Negocios, co seu vivir ben e consumismo b) Sexo, cos seus amoríos, divorcios, infidelidades, amor romántico, etc.

O título deste artigo está sacado dun texto do libro El Proletariado Militante, escrito polo principal promotor da Primeira Internacional en España, Anselmo Lorenzo. O texto é froito da Conferencia da sección española da Internacional en Valencia, 10-18 de setembro 1871, en concreto do mitin de clausura nos claustros da Universidade valenciana, na referencia publicada no xornal El despertar del Pueblo:

“Con que título vés a falarnos da familia, cando te burlaches do amor conxugal, dese amor santo que o pobo respecta e respectará sempre, posto que é o único tesouro de riqueza inesgotable que os desvalidos e explotados poden entregar aos seus fillos?”.

Entendo que é difícil facer unha defensa da familia con menos palabras e con máis fonda argumentación dende a experiencia de vida.

No libro tamén recolle a controversia que mantiñan membros españois da Internacional co Goberno e Deputados das Cortes no teatro Rossini de Madrid (22 outubro 1871). Lembra a propia intervención e logo a do compañeiro internacionalista, o tipógrafo José Mesa, que  fala da hipocresía dos ministros que non podían presentar as súas familias en público por vivir todos en “alegre concubinaxe” e logo sentencia: “Na sociedade presente a única familia honrada é a do pobre, a non ser cando vén o rico e a prostitúe”. (p. 184)

Esta postura a favor da familia igualmente é defendida na 1ª Internacional no Congreso de Lausanne (Suíza) en 1867: “A familia é a pedra angular de todo o edificio social. É a fonte da fraternidade”. Quen relaciona esta afirmación coa actual esquerda do noso país?

Outros recoñecidos internacionalistas como Proudhon escriben: “O matrimonio é o sacramento da xustiza, o misterio vivinte da harmonía universal, a forma dada pola natureza para a religación do xénero humano (…) Todo atentado á familia é unha profanación da xustiza, unha traizón ao pobo e á liberdade”.

Son demasiadas citas para un artigo, pero quero poñer de manifesto que non vexo lóxicas as posturas nestes temas das chamadas esquerdas actuais. As súas tomas de decisión son máis ben unha traizón á historia dos pobres e da súa emancipación, que deixan como froito máis desvalemento e illamento dos pobres ante os fortes e poderosos.

Ademais a historia mostra que en xeral os grandes loitadores cos pobres e en favor dos pobres tiñan familias estables que participaban desa loita solidaria. Por exemplo Angel Pestaña, que foi secretario xeral da CNT e fundador do Partido Sindicalista, afirmaba que loitando polos dereitos dos obreiros e dos pobres sabía que estaba loitando polo futuro dos seus fillos e da súa familia.

Todos sabemos, se non pechamos os ollos, que a primeira e mellor rede de defensa e protección dos pobres é a familia estable. Cantos febles, enfermos, oprimidos… viven con esperanza grazas á familia! Cantos adquiriron formación, experiencia de vida e fortaleza para afrontar adversidades grazas á familia! Canto ben teñen feito á humanidade as familias solidarias, que se organizan solidariamente!

Para rematar, hai que constatar que todo o que fagamos en favor da familia estable e solidaria será unha bendición para os empobrecidos, abandonados, marxinados…

Antón Negro

Delegado Episcopal de Cáritas

Imaxe: cathopic

A hora dos laicos

Afronto este tema desde a normativa e a ensinanza da Igrexa, non desde opinións persoais. Todo sociólogo sabe que todo grupo humano ten normas de comportamento explícitas ou implícitas. Eu son dos que as prefiren escritas, explícitas, porque así todos poden remitirse directamente a elas. Unha asociación cultural ou deportiva ten estatutos e regulamento de réxime interno. Así na Igrexa tamén existen normas que se recollen no Código de Dereito Canónico, que no nº 215 afirma:

“Os fieis teñen dereito a fundar e dirixir libremente asociacións para fins de caridade ou piedade, ou para fomentar a vocación cristiá no mundo; e tamén para reunirse para procurar en común eses mesmos fins”. Isto é de gran importancia para os laicos e a eles correspóndelles practicalo con responsabilidade e autonomía.

En 1991 a Conferencia Episcopal Española publicou o documento Os Cristiáns laicos, Igrexa no Mundo (C.L.I.M.) e de aí quero resaltar esta afirmación:

“Polo Bautismo os laicos son feitos fillos de Deus, membros de Cristo e do seu corpo que é a Igrexa; son consagrados coma templos do Espírito e participan da mesma misión de Xesucristo. Ao seu modo participan da triple función de Cristo, profética, sacerdotal e real, o que subliña a súa condición eclesial, a súa pertenza á Igrexa. Por iso, a “enteira Igrexa”, e cada unha das nosas Igrexas particulares non está plenamente constituída se, xunto aos bispos, sacerdotes e relixiosos, non existe un laicado adulto e corresponsable”. (nº 24)

Ante esta afirmación tan clara podemos preguntarnos: Está así constituída a nosa Igrexa? Hai ese laicado adulto e corresponsable? Queremos realmente que o haxa?

Convén recordar que na Conferencia Episcopal non se aproba e fai público ningún documento se non ten polo menos dous terzos de votos afirmativos dos seus membros. Por iso todo documento publicado ten o respaldo entre o 67 % e o 100 % dos bispos: unha clara maioría ou, no mellor dos casos, a unanimidade ou case unanimidade. Normalmente estase no segundo caso.

Pero é que ademais o documento remata cunha conclusión que a máis de un pode sorprender. Calquera pode comprobar que conclúe coas seguintes palabras: “A nova evanxelización farase, sobre todo, polos laicos, ou non se fará”. (nº 148).

Dito doutra maneira, se o peso e estilo de evanxelización non o levan os laicos nas nosas comunidades, non se está evanxelizando esta xeración. Ou, acaso non di iso o texto? Se revisamos a nosa situación ante esas afirmacións vemos que estamos moi lonxe do que a Conferencia Episcopal proclama. Quen subscribe de feito que a nova evanxelización farase polos laicos ou non se fará? Máis ben seguimos pensando que a evanxelización é cousa de bispos, cregos, relixiosos e monxas.

Ninguén a principios do século XX imaxinaba que na Igrexa española se puidese escribir o que se escribe a finais do século no C.L.I.M. en 1991. Mesmo hoxe nos resulta sorprendente a rotundidade das afirmacións que fan os bispos do noso país. Isto só ten a explicación se se cre que o Espírito Santo guía á Igrexa no seu maxisterio, aínda que logo moitos non lle fagamos caso na nosa vida cotiá.

Pero se miramos á Igrexa Católica no mundo temos datos que confirman este protagonismo dos laicos na evanxelización, pois en 1999 había 80.662 misioneiros laicos, 172.331 no 2003 e 368.520 no 2016, un incremento de 287.858 en 17 anos. En catequistas pásase de 2.449.659 en 1999 a 3.264.768 en 2016, cunha subida de 815.109.

No mesmo código de Dereito Canónico afírmase no nº  517.2:

“Se, pola escasez de sacerdotes, o Bispo diocesano considera que ha de encomendarse unha participación no exercicio da cura pastoral da parroquia a un diácono ou a outra persoa que non ten o carácter sacerdotal, ou a unha comunidade, designará a un sacerdote que, dotado das potestades propias do párroco, dirixa a actividade pastoral”.  Non son experto en dereito pero, non significa iso que un home ou muller laicos poden rexer unha parroquia? Creo que así hai que entendelo, sabendo que non poden exercer o ministerio do perdón, da Eucaristía… propios do ministerio sacerdotal.

Por iso penso que o que corresponde é aceptar estas ensinanzas e vivir conforme a elas. Que todos asumamos a corresponsabilidade que nos corresponda, e que non nos escudemos detrás dos fallos dos outros!

Antón Negro

Delegado Episcopal de Cáritas

A %d blogueros les gusta esto: